Rodina, otečestvo, otčizna v diskursivnych praktikach sovremiennogo russkogo jazyka. Opyt analiza kul’turnoj idiomy

• Authors: Sandomirskaja Irina

Title variants

EN

RODINA, OTECHESTVO, OTCHIZNA IN DISCURSIVE PRACTICES IN CONTEMPORARY RUSSIAN TOWARDS AN ANALYSIS OF CULTURAL IDIOMS

• Languages of publication: RU

Abstracts

PL

Po rozpadzie Związku Radzieckiego w roku 1991 na mapy polityczne wróciła Rosja. Autorka nawiązując do obserwacji Jacques’a Derridy podkreśla, że o ile z znaczeniu nazwy Związek Radziecki brak było składników etnicznego, narodowego i religijnego, które by mogły stanowić podstawę dla budowania grupowej tożsamości mieszkańców tego państwa, o tyle powrót tradycyjnej nazwy Rosja odnowił praktykę identyfikacji grupowej w kategoriach narodowych, a w znaczeniu słów Rossija, russkij zaktualizował sem ‘etniczność’. Jednak nauczany w szkole przedmiot zwany do niedawna historią Związku Radzieckiego oficjalnie nazwano nie „historią Rosji”, lecz „historią Ojczyzny”, ros. istoriją Otečestwa. Dlaczego z trzech możliwych do użycia w tym kontekście rosyjskich wyrazów – rodina, otečestvo, otčizna – wybrano właśnie ten? Autorka traktując wymienione wyrażenia jako „idiomy kulturowe” (w sensie sprecyzowanym w jej rozprawie Idioma i kultura: v poiskach obščego osnovanija, „Etnolingwistyka” 8) poddaje je analizie konceptualnej i narratologicznej i odkrywa specyficzne znaczenia ideologiczne i polityczne łączone z każdym z nich.

EN

After the collapse of the Soviet Union in 1991, Russia made its comeback onto the political maps of the world. Referring to Jacques Derrida’s observation, the author says that.it if in the term Soviet Union there were no ethnic, national and religious components to constitute the basis for a collective identity of the country’s inhabitants, the return of the traditional name Rossiya, (Russia) renewed the practice of identifying oneself with the others in national terms. Furthermore, the meaning of Rossiya and russkiy actualized the sememe ‘ethnicity’. However, the school subject until recently called the history of the Soviet Union is now officially referred to not as ‘the history of Russia’ but ‘the history of the homeland’, more specifically istoriya Otechcstva. Why has this term been chosen out of the three possible Russian words: rodina, otechestvo, otchizna? The author treats the words as ‘cultural idioms’ in the sense discussed in her article Idioma i kultura: v poiskakh obshchego osnovaniya (in Etnolingwistyka 8), analyzes them conceptually and narratologically and reveals their specific ideological and political meanings.

Keywords

PL

rozpad Związku Radzieckiego; Rosja; tożsamość grupowa; naród; „historia Ojczyzny”; „idiomy kulturowe”

EN

the collapse of the Soviet Union; Russia; collective identity; nation; the history of the motherland; culture-specific idioms

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 1999
• Volume: 11
• Pages: 51–68

Contributors

author

Sandomirskaja Irina