WZAJEMNE RELACJE MIĘDZY POCZUCIEM HUMORU, STRESEM I WYPALENIEM ZAWODOWYM NA PRZYKŁADZIE BADAŃ W GRUPIE NAUCZYCIELI

• Authors: Bulzak Andrzej , Adamczyk Marta , Kordek Marcin

Title variants

EN

INTERRELATIONSHIPS BETWEEN HUMOR, STRESS AND PROFESSIONAL BURNOUT ON THE BASIS OF THE RESEARCH IN A GROUP OF TEACHERS

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Poczucie humoru, choć nie jest w psychologii nowym zagadnieniem, to stosunkowo od niedawna cieszy się zwiększonym zainteresowaniem badaczy. Celem przeprowadzonych badań była odpowiedź na pytanie, czy poczucie humoru może wpływać na poziom wypalenia zawodowego? Postawiono pytania badawcze, które następnie sprowadzono do szczegółowych hipotez. Główna hipoteza o pozytywnym wpływie poczucia humoru na wypalenie zawodowe została potwierdzona wynikami badań własnych. Okazuje się, że osoby, które wykorzystują poczucie humoru, by osiągnąć cele społeczne, stosują humor jako mechanizm obronny oraz potrafią docenić poczucie humoru innych, rzadziej doświadczają syndromu wypalenia zawodowego. Rezultaty te wskazują, że osoby, które są obdarzone poczuciem humoru i żartują z pracy, częściej rozpatrują trudności zawodowe w kategoriach zagrożeń. Poczucie humoru pozwala na przewartościowanie sytuacji trudnych i umożliwia zmierzenie się z problemami, z którymi jednostka nie radzi sobie „na poważnie”. Takie wyniki zdają się obalać powszechnie panujące przekonanie, że w pracy powinno zachować się powagę. Wyniki badań jednoznacznie wskazują, że poczucie humoru może obniżać stres związany z pracą. Należy zatem zwrócić uwagę na wykorzystywanie humoru w programach profilaktyki wypalenia zawodowego. Poczucie humoru może być szczególnie ważne dla nauczycieli pracujących w szkołach specjalnych lub placówka dla trudnej młodzieży. Poziom wypalenia zawodowego jest wśród tych nauczycieli bardzo wysoki, a okazję do śmiechu zdarzają się prawdopodobnie rzadziej niż w szkołach tradycyjnych.

EN

A sense of humor is not a new issue in psychology, but recently it has been a subject of more advanced scientific research. The research is aimed at providing a reply to the following question: Can sense of humor have an influence on the level of professional burnout? The general research problems have been followed by thorough hypotheses. The main hypothesis involving the impact of sense of humor on the level of professional burnout was supported by own results. It has been stated that people who take advantage of the sense of humor in order to achieve social purposes use humor as a defense mechanism and are able to appreciate a sense of humor of other people. In addition, they rarely experience the syndrome of professional burnout. The results indicate that people who have a sense of humor and make fun of their job more often examine the difficult situations as a category of threats. A sense of humor enables to evaluate the difficult situations and deal with them in the way different from “a serious approach,” difficult to put into practice. The mentioned research results should dispel the myth that at work the serious behavior is to be a rule. The results of research show that a sense of humor may lower the level of stress connected with work. The issues of a sense of humor are to be included in the burnout prevention programs. A sense of humor can be particularly important in special education schools as well as troubled-youth establishments. The level of teachers’ burnout is very high and the opportunities for laughing are probably less common than in traditional schools.

Keywords

PL

humor,; poczucie humoru,; stres,; wypalenie zawodowe,; mechanizmy obronne,; profilaktyka,; uczeń,; nauczyciel

EN

humor,; a sense of humor,; stress,; professional burnout,; defense mechanisms,; prevention,; student,; teacher

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika
• Year: 2016
• Issue: 13
• Pages: 209-223

Contributors

author

Bulzak Andrzej

• Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu

author

Adamczyk Marta

• Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu

author

Kordek Marcin

• Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu

References

• Allport, G.W. (1961). Pattern and growth in personality. New York.
• Freud, S. (1960). Jokes and their relation to the unconscious. In: J. Strachy (ed.). The standard edition of the complete psychological works of Sigmund Freud, Vol. 8. London.
• Klinowska, A. (2004). Konstrukcja kwestionariusza do pomiaru poczucia humoru (Poczucie Humoru – Kwestionariusz Typów). Niepublikowana praca magisterska pod kierunkiem A. Radomskiej. Warszawa.
• Martin, A.R. (2003). Sense of humor. In: S.J. Lopez & C.R. Snyder (eds.). Positive Psychology Assessment. A handbook of models and measures. Washington.
• Martin, A.R. (2007). The Psychology of humor. An integrative approach. Amsterdam.
• Maslach, Ch. (1993). Wypalenie – w perspektywie wielowymiarowej. W: H. Sęk (red.). Wypalenie zawodowe. Przyczyny i zapobieganie. Warszawa.
• Maslach, Ch., Jackson, S.E. & Leiter, M.P. (1996). The Maslach Burnout Inventory. Palo Alto, CA.
• Maslach, Ch. & Leiter, M.P. (2008). Early predictors of job burnout and engagement. Journal of Applied Psychology, 93.
• Maslow, A.H. (1954). Motivation and personality. New York.
• Ogińska-Bulik, N. (2006). Stres zawodowy w zawodach usług społecznych. Źródła – Konsekwencje – Zapobieganie. Warszawa.
• Szymczak, M. (1994). Słownik Języka Polskiego. Warszawa.
• Thorson, J.A. & Powell, F.C. (1993). Relationships of death anxiety and sense of humor. Psychological Reports, 72.
• Tucholska, S. (2003). Wypalenie zawodowe u nauczycieli. Lublin.
• Tucholska, S. (2009). Wypalenie zawodowe u nauczycieli. Lublin.