Dokumentaryzm i literackość wybranych zbiorów reportaży Mariusza Szczygła

• Authors: KAROLINA PASZEK

Title variants

EN

Documentary and literary nature of reportages by Mariusz Szczygieł

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorka snuje rozważania dotyczące cech charakterystycznych współczesnych reportaży. Artykuł koncentruje się na przedstawieniu hybrydycznej natury gatunku i jego silnie literackiego ukierunkowania. Polem analiz jest twórczość Mariusza Szczygła. Refleksja prowadzona jest dwutorowo. Zasygnalizowana zostaje zarówno dystynktywność dokumentaryzmu jako cechy kanonicznej reportażu w ogóle, jak również znamienność pojawiających się w tekście motywów beletrystycznych. Jak się okazuje, nadrzędny, dokumentalny charakter reportaży nie uniemożliwia rozpatrywania twórczości Szczygła w kategoriach utworów literackich. Autorka artykułu wykorzystuje do analizy trzy zbiory – Gottland, Zrób sobie raj i Nie ma. Wnioski dowodzą, że wybrane teksty reportażowe są międzygatunkowymi hybrydami, mozaikami stylów, w których kondensują się doświadczenia związane z poznawaniem prawdy (faktów) oraz fikcji literackiej.

EN

The author deliberates on the characteristics of contemporary reportages. The paper focuses on presenting the hybrid nature of the genre and its strongly literary orientation. The field of analysis is the work of Mariusz Szczygieł. The study is conducted in two ways. Both the distinctive character of documentarism as a canonical feature of reportage in general, and the significance of fictional motifs appearing in the text, are highlighted. As it turns out, the canonical documentary nature of the reportages does not make it impossible to consider Szczygieł’s texts in terms of literary works. The author of the paper uses three collections of reportages: Gottland, Zrób sobie raj, and Nie ma. The conclusions show that the selected materials are inter-species hybrids and mosaics of styles in which the experiences related to discovering the truth (facts) and literary fiction are condensed.

Keywords

PL

współczesny reportaż; reportaż XXI wieku; gatunek hybrydyczny; reportaż; literacki; dokumentaryzm; faktografia; fikcja literacka; środki artystyczne; agregacja gatunkowa,; hybrydyzacja; wielogatunkowość; gatunek dziennikarski; gatunek literacki; prawda i fikcja; Mariusz Szczygieł

EN

contemporary reportage; 21st century reportage; hybrid genre; literary reportage; documentarism; factography; literary fiction; artistic means; genre aggregation; hybridization; multispecies; journalistic genre; literary genre; truth and fiction; Mariusz Szczygieł

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Dydaktyka Polonistyczna
• Year: 2021
• Issue: Dydaktyka Polonistyczna
• Pages: 117-128

Dates

published

2022-01-30

Contributors

author

KAROLINA PASZEK

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Bańkowska E., Mikołajczuk A., Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, Warszawa 2003.
• Frukacz K., Polski reportaż książkowy. Przemiany i adaptacje, Katowice 2019.
• Maziarski J., Anatomia reportażu, Kraków 1966.
• Niczyperowicz A., Abecadło dziennikarza, Poznań 1996.
• Pawlak-Hejno E., Piechota M., Trzydzieści. Polska w reportażu, reportaż w Polsce po 1989 roku, Lublin 2020.
• Rejter A., Kształtowanie się gatunku reportażu podróżniczego w perspektywie stylistycznej i pragmatycznej, Katowice 2000.
• Szczygieł M., Gottland, Wołowiec 2016.
• Szczygieł M., Nie ma, Warszawa 2018.
• Szczygieł M., Zrób sobie raj, Warszawa 2019.
• Szulczewski M., Publicystyka. Problemy teorii i praktyki, Warszawa, 1976.
• Wańkowicz M., Karafka La Fontaine’a, t. 1, Kraków 1972.
• Witosz B., Stylistyka a pragmatyka, Katowice 2001.
• Wolny-Zmorzyński K., Furman W., Snopek J., Mistrzowie literatury czy dziennikarstwa?, Warszawa 2011.
• Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W., Gatunki dziennikarskie. Teoria. Praktyka. Język, red. J. Adamowski, E. Chudziński, T. Goban-Klas, T. Kowalski, B. Ociepka, W. Pisarek, Warszawa 2009.
• Wójcińska A., Reporterzy bez fikcji. Rozmowy z polskimi reporterami, Wołowiec 2011.
• Zimnoch M., Ekspresja impresywna? „Zrób sobie raj” Mariusza Szczygła – studia genologiczne, „Naukowy Przegląd Dziennikarski” 2012, nr 3.

Identifiers

DOI

10.15584/dyd.pol.16.2021.9