Folklor dziecięcy w poezji Danuty Wawiłow na podstawie wybranych tekstów z tomików pt. Rupaki oraz Strasznie ważna rzecz

• Authors: Kocha Sandra

Title variants

EN

Children's folklore in the poetry of Danuta Wawiłow based on selected texts from books entitled Rupaki and A terribly important thing

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł skupia się na folklorze dziecięcym, który dominuje w twórczości Danuty Wawiłow. Folklor dziecięcy, według Jerzego Cieślikowskiego, to słowne formy ekspresji dziecięcej zarówno własne, jak i dorosłych. Obejmuje on twory słowne (wyliczanki, rymowanki), wizualne (rysunek kredą na asfalcie) oraz gestyczne (skakanie, gra w klasy). Z racji występowania w wierszach Danuty Wawiłow folkloru dziecięcego, bardzo często wykorzystuje się je podczas pracy z dziećmi. Wynika to także z obecności w nich aspektu psychologicznego, np. sposobów oswajania dzieci z lękami, nawiązywania i podtrzymywania kontaktów interpersonalnych. Dlatego też utwory zawarte w tomiku Rupaki (1977) Grzegorz Leszczyński określił mianem liryki „oddziecięcej”. W tomiku Strasznie ważna rzecz (1978) natomiast poetka koncentruje się na twórczości dzieci, m.in. wyliczankach, rymowankach i zabawach. Utwory Danuty Wawiłow spełniają ogromną rolę nie tylko kształcącą, ale i integracyjną, wychowawczą, zabawową. Źródłem kultury dziecięcej bowiem okazuje się potrzeba bawienia się, której nie brakuje w twórczości przywołanej poetki.

EN

The article focuses on children's folklore, which dominates in the work of Danuta Wawiłow. Children's folklore, according to Jerzy Cieślikowski, are verbal forms of children's expression, both their own and adults. It includes verbal forms (rhymes, rhymes), visual (drawing with chalk on asphalt) and gestures (jumping, playing in classes). Due to the existence of children's folklore in the poems of Danuta Wawiłow, they are very often used when working with children. This is also due to the presence of a psychological aspect in them, such as ways to tame children with fears, establish and maintain interpersonal contacts. That is why the works contained in the volume Rupaki (1977) by Grzegorz Leszczyński referred to as “fromchildren”. In the volume A terribly important thing (1978), the poet focuses on children's creativity, including counting, rhymes and games. Danuta Wawiłow's works play a huge role not only in education, but also in integrational, educational and playful activities. The source of children's culture turns out to be the need of playing, which is not lacking in the work of the summoned poet.

Keywords

PL

folklor; wyliczanka; rymowanka; ludowość; zabawa

EN

folklore; rhyme; folk; fun

• Publisher: "Pedagogium" Wydawnictwo OR Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
• Journal: Edukacja Humanistyczna
• Year: 2019
• Issue: 2
• Pages: 133-149

Dates

published

2019-12-20

Contributors

author

Kocha Sandra

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• Bartmiński J., Folklor, [w:] Encyklopedia katolicka. T. 5, red. J. Bieńkowski, Lublin 1989, s. 368-374.
• Błach A. P., Dzieci, i tylko dzieci rozrzucały je i toczyły jak piłeczki − czyli chwila z folklorem dziecięcym, „Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ” 2010, nr 8, s. 1-10.
• Borowski D., Literackie nawiązania do „Małego Księcia” Antoine’a de Saint Exupéry’ego −spojrzenie intertekstualne, [w:] Teksty kultury w edukacji polonistycznej i refleksji badawczej, red. Z. Ożóg-Winiarska, Kielce 2014, s. 41-54.
• Burczyk I., Folklor dziecięcy, „Wartości w muzyce” 2012, nr 4, s. 390-397.
• Cieślikowski J., Literatura i popkultura dziecięca, Wrocław 1974.
• Cieślikowski J., Wstęp, [w:] Antologia poezji dziecięcej, red. J. Cieślikowski, Wrocław 1981, s. III-LXVIII.
• Cieślikowski J., Wielka zabawa, Wrocław 1985.
• Hoczyk U., „Dziecko jest człowiekiem od urodzenia” − w cudownym świecie dziecięcej wyobraźni Danuty Wawiłow, „Guliwer. Czasopismo o książce dla dziecka” 2014, nr 1, s. 28-43.
• Huizinga J., „Homo ludens”. Zabawa jako źródło kultury, przeł. M. Kurecka, W. Wirpsza, Warszawa 2007.
• Iskra J., Ekspresja rozwoju osobowości Antoine de Saint-Exupéry w jego twórczości literackiej. Jakościowa i ilościowa analiza, [w:] Studia z psychologii w KUL. Tom 15, red P. Francuz, W. Otrębski, Lublin 2008, s. 39-64.
• Jolles A., Baśń, przeł. R. Handke, „Przegląd Humanistyczny” 1965, nr 5, s. 65-81.
• Kowolik P., Kształcąca i wychowująca funkcja zabawek: zarys problemu, „Nauczyciel i Szkoła” 2005, nr 3-4, s. 160-164.
• Kucharska B., Folklor dziecięcy i sposoby jego zastosowania w pracy dydaktycznej z dziećmi w wieku wczesnoszkolnym, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce: kwartalnik dla nauczycieli” 2012, nr 2, s. 83-93.
• Kulik M., Rupaki w bibliotece, „Guliwer. Czasopismo o książce dla dziecka” 2003, nr 4, s. 92-94.
• Kulpa M., Poezja Danuty Wawiłow w przedszkolu, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce: kwartalnik dla nauczycieli” 2012, nr 2, s. 45-59.
• Ługowska J., Bajka w literaturze dziecięcej, Warszawa 1988.
• Ługowska J., „Literackie dzieciństwo” – w kręgu czytelniczych inicjacji, „Polonistyka. Innowacje” 2016, nr 3, s. 89-98.
• Ługowska J., Ludowa bajka magiczna jako tworzywo literatury, Wrocław 1981.
• Mucha D., Dziecko oczami Danuty Wawiłow, „Akant” 2010, nr 7, s. 17-18.
• Mucha D., Twórczość Danuty Wawiłow w opinii krytyków i badaczy literatury, „Guliwer. Czasopismo o książce dla dziecka” 2005, nr 2, s. 19-27.
• Niesporek-Szamburska B., Zabawy brzmieniem we współczesnych wierszach dziecięcych, „Język Artystyczny” 2010, nr 14, s. 141-157.
• Papuzińska J., Folklor dziecięcy i jego losy, „Tekstualia” 2010, nr 2 (21), s. 37-50.
• Pisarkowa K., Wyliczanki polskie, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975.
• Pogonowski J., Wielokropek, „Folia Scandinavica” 2011, t. 12, s. 211-229.
• Rąbkowska E., Dzieci, zwierzęta i wielka zabawa. Przekształcenia wątków zwierzęcego folkloru w polskiej literaturze dla dzieci i młodzieży w perspektywie kulturowych studiów nad zwierzętami (cultural Animals studies), „Polonistyka. Innowacje” 2017, nr 5, s. 85-101.
• Simonides D., Współczesny folklor dzieci i nastolatków, Wrocław 1976.
• Slany K., Karnawalizacja grozy w folklorze dziecięcym, „Literatura Ludowa” 2017, nr 1, s. 3-19.
• Sulima R., Folklor i literatura. Szkice o kulturze i literaturze współczesnej, Warszawa 1976.
• Ungerheuer-Gołąb A., Wyliczanki pani Danki, „Guliwer. Czasopismo o książce dla dziecka” 1999, nr 5, s. 22-25.
• Waksmund R., Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej (tematy, gatunki, konteksty), Wrocław 2000.
• Wawiłow D., Rupaki. Wiersze dla dzieci. Warszawa 2009.
• Wawiłow D., Strasznie ważna rzecz, Warszawa: 1978.
• Wojnowska, M., Zagadki w edukacji dziecka: zarys tematu, „Nauczyciel i Szkoła” 2001, nr 1-2, s. 177-184.
• Wójtowicz M., Semantyka wybranych liczb w kulturze ludowej mieszkańców wsi, „Studia Wschodniosłowiańskie” 2013, t. 13, s. 361-374.
• Słownik folkloru polskiego, red. J. Krzyżanowski, Warszawa 1965.
• Słownik poprawnej polszczyzny, red. W. Doroszewski, Warszawa 1980.
• http://kreatywnoscdziecka.pl/rysunki-dzieci/ [dostęp 09.11.2019].
• https://sjp.pwn.pl/sjp/wloczyc-sie;2536972.html [dostęp 16.04.2018].

Identifiers

ISSN

1507-4943