Wychowanie fizyczne w pedagogice Marii Weryho-Radziwiłłowiczowej. Początki gimnastyki w przedszkolach polskich

• Authors: Leżańska Wiesława

Title variants

EN

Physical education in Maria Weryho-Radziwiłłowiczowa pedagogy. Early days of gymnastics in Polish preschools

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje jedną z pierwszych koncepcji wychowania fizycznego wprzedszkolu. Jest to koncepcja opracowana przez pionierkę wychowania przedszkolnego w Polsce – Marię Weryho-Radziwiłłowiczową. Prace nad metodyką wychowania fizycznego rozpoczęła Weryho już w końcu XIX w. i prowadziła przez cały okres międzywojenny. Dlatego celem artykułu jest pokazanie ewolucji w budowanej przez M. Weryho-Radziwiłłowiczową metodyki wychowania fizycznego. Wzorując się na pierwszych, prostych rozwiązaniach Fryderyka Wilhelma Froebla, które zdominowały pracę polskich instytucji wychowania przedszkolnego do lat 20. XX w. oraz teorii wychowania fizycznego Piotra Lesgafta, Weryho doprowadziła do powstania metodyki, która wychowanie fizyczne uczyniła podstawą wychowania zdrowotnego. Podstawowe założenia jej metodyki ćwiczeń ruchowych w przedszkolu uległy do dzisiaj tylko nieznacznym zmianom i udoskonaleniom.

EN

The paper presents one of the first conceptions of physical education for preschools. It was worked out by a pioneer of preschool education in Poland – Maria Weryho-Radziwiłłowiczowa. She started her work on the physical education methodology at the turn of the XIX-th century and continued this work over the whole inter-war period. Therefore, presentation of evolution of the physical education methodology developed by M. Weryho-Radziwiłowiczowa is the aim of the paper. Based on the first, simple solutions given by Fryderyka Wilhelma Froebl which dominated the workings of Polish preschool education institutions until the twenties of the XX-th century as well as on the physical education theory of Piotr Lesgaft, M. Weryho brought about come into being a methodology which physical education made a basis of health education. Fundamental assumptions of her gymnastics methodology in preschools have been corrected and improved in insignificant extent until then.

Keywords

PL

Maria Weryho-Radziwiłłowiczowa; pedagogika przedszkolna; wychoawnie fizyczne; wychoawnie zdrowotne; metodyka ćwiczeń ruchowych

EN

Maria Weryho-Radziwiłłowicz; preschool pedagogogy; physical education; health eduaction; gymnastic metodology

• Publisher: Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
• Journal: Journal of Modern Science
• Year: 2018
• Issue: 1(36)
• Pages: 11-26

Dates

published

2018

Contributors

author

Leżańska Wiesława

• Katedra Pedagogiki Wieku Dziecięcego Uniwersytet Łódzki

References

• Weryho, M. (1887). Gimnastyka dla dzieci w wieku od lat 4 do 9. Podręcznik dla użytku rodziców i wychowawców, Warszawa: Gebethner i Wolff.
• Weryho, M. (1897). W ogródku dziecięcym, „Wiek” Nr 31–32.
• Weryho, M. (1900). Znaczenie zabaw dziecięcych, „Zdrowie” Nr 11.
• Weryho, M. (1900). Jak zająć dzieci w wieku przedszkolnym, Warszawa: Gebethner i Wolff.
• Weryho, M. (1903). Praca fizyczna potrzebą dziecka, „Kurier Warszawski” Nr 315.
• Weryho, M. (1938). Spacery i wycieczki, „Wychowanie Przedszkolne” R. 4, Nr 5.
• Bierkowski, L. (1898). Kilka słów o ważności, potrzebie i użytku gimnastyki, „Przegląd Gimnastyczny” Nr 5–7.
• Bogdanowicz, J. (1927a). Jak powinny małe dzieci korzystać z powietrza, „Wychowanie Przedszkolne” R 3, Nr 9.
• Bogdanowicz, J. (1927b). Ćwiczenia cielesne w przedszkolu, „Wychowanie Przedszkolne” R. 3, Nr 9.
• Cieszyński, J. (1927). Kąpiele słoneczne, „Wychowanie Przedszkolne” R. 3, Nr 4.
• Doliński, M. (1897). Kilka uwag o skutkach nieracjonalnej gimnastyki, „Przegląd Gimnastyczny” Nr 3–8.
• F.K. (1887). Z placu wystawy higienicznej, „Kurier Poranny” Nr 146.
• Jakubowiczowa, M. (1928). Gimnastyka w przedszkolu, „Wychowanie Przedszkolne” R. 4, Nr 4.
• Jurjewiczówna, A. (1925). Powietrza i słońca dla dzieci, „Wychowanie Przedszkolne” R. 1, Nr 4.
• Juriewiczówna, A. (1934). Wychowanie fizyczne w przedszkolu, „Wychowanie Przedszkolne” R. 10, Nr 6.
• Leżańska, W. (2008). Weryho-Radziwiłłowiczowa Maria. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, t. VII, Warszawa: Wyd. „Żak”. ISBN 9788389501967.
• Łuniewska, F. (1930). Przełom wiosenny w życiu dziecka, „Wychowanie Przedszkolne” mR. 6, Nr 4.
• Łuniewska, F. (1934). Znaczenie słońca dla dzieci od lat 2 do 7, „Wychowanie Przedszkolne” R. 10, Nr 5.
• Łuniewska, F. (1937). O kąpielach słonecznych, Wychowanie Przedszkolne” R. 13, Nr 5.
• Łuniewska, F. (1938). Słońce i dziecko, „Wychowanie Przedszkolne” R. 14, Nr 5.
• Madejski, E. (1879). Gimnastyka w szkołach ludowych, instrukcja dla nauczycieli, Lwów.
• Marcinkowski, T. (1988). Medycyna społeczna XIX i XX wieku. W: T. Brzeziński (red.), Historia medycyny, Warszawa: PZWL. ISBN 8320012449.
• Moliere, S. (1982). Maria Weryho-Radziwiłłowiczowa – życie i praca, „Wychowanie w Przedszkolu” Nr 9.
• Pągowska, J. (1933a). Słońce i dziecko, „Wychowanie Przedszkolne” R. 9, Nr 4.
• Pągowska, J. (1933b). Co zima daje dziecku, „Wychowanie Przedszkolne” R 9, Nr 9.
• Puffke, W. (1899). Zabawy, gimnastyka i pogadanki w szkole freblowskiej, Poznań: Drukarnia Dziennika Poznańskiego, nakładem księgarni A. Cybulskiego.

Identifiers

ISSN

1734-2031

DOI

DOI: 10.13166/jms/82979