Klejenie i stabilizacja rozdarć obrazów malowanych na płótnach bez użycia zaprawy

• Authors: Bancerz Dorota

Title variants

EN

THE GLUING AND STABILISATION OF TEARS IN PAINTINGS EXECUTED ON CANVAS WITHOUT PRIMING GROUND

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The intention of this article was to bring the reader closer to the origin, construction and conservation of untypical paintings executed on unprimed canvases. The introduction discusses, i. a. historical and technological issues. The research section of the article attempts to define the usefulness of select acrylic binders for gluing tears, with particular consideration for repairs conducted in cases of paintings executed without priming ground. The author evaluated the following binders : Primal AC33, Primal AC634, Acrysol G 1 10, Acrysol WS24 (used as thickeners), Rhoplex N560, Plexisol P550, polyvinyl acetate and cellulose acetate. The last three, universally used for gluing, i. a. paper and cloth, were applied for comparative purposes. The usefulness of binders for the contact bonding of tears was defined upon the basis of accepted criteria for the penetration and permeation of the canvas, flexibility, consistence and pot life, the adhesion of water binders to the film of the binder (essential at the stage of retouching), sheen, total drying, and resilience to tearing. An ambiguous appraisal of the usefulness of the examined binders poses a difficult task in view of the individual needs of a concrete object. The conducted research, however, makes it possible to propose general rules, helpful in an initial selection of binders for repairing canvas. Bonding; the same is true, especially in the case of cloth canvases, for cellulose acetate, which can be successfully applied for gluing paper. Primal AC33 and Primal AC634 disclose properties similar to a mixture of polyvinyl acetate and osacryl. The supplement discusses the use of the above listed binders for the purposes of duplication.

Keywords

PL

konserwacja obrazów na płótnie; klejenie i stabilizacja rozdarć obrazów; technika obrazów malowanych bez zapraw; malarstwo bezgruntowe; malarstwo tüchlein; zniszczenia obrazów bez zapraw; tapeta z Elsaß; niewłaściwe działania konserwatorskie; metody klejenia rozdartych płócien; konserwacja rozdarć i ubytków płótna; cechy i właściwości spoiw; rodzaje spoiw; tkaniny dublażowe; dublowanie; starzenie; ocena przydatności spoiw; zmiany zachodzące podczas i po zakończeniu procesu starzenia

• Publisher: Narodowy Instytut Dziedzictwa
• Journal: Ochrona Zabytków
• Year: 2002
• Issue: 3-4
• Pages: 339-359

Dates

published

2002

Contributors

author

Bancerz Dorota

• konserwator malarstwa i rzeźby polichromowanej, UMK w Toruniu

References

• B. Slansky, Technika malarstwa, t. 1. 1960, s. 11.
• B. Rouba, Płotna jako podobrazia malarskie, „Ochrona Zabytkow” , 1985,nr 3-4, s . 235.
• G. Pieh. Aspekte einer Durer-Restaurierung, ..Maltechnik Restauro", 1985, nr 2, s. 32.
• G.A. Berger, Moderne Konservierung zeitgenossischer Kunst, „Maltechnik Restauro", 1980. nr 1.
• Eraclius de coloribus et artibus romanorum, rozdz. XXVI, [za:] E. i V. Bosshard-Van der Bruggen, Konservierung einer Tuchleinmalerei, „Maltechnik Restauro", 1974, nr 1, s. 16.
• E. i V. Bosshard-Van der Bruggen, Konservierung einer Tiichleinmalerei, „Maltechnik Restauro” , 1974, nr 1, s. 16.
• E. Mirowska, M. Poksińska, В. Rouba, J. Wiśniewska. Identyfikacja podobrazi i spoiw malarskich w zabytkowych dziełach sztuki, Toruń 1992, s. 106.
• D. Wolfthal, The Beginning o f Netherlandish Canvas Painting 1400-1530, Cambridge 1989. s. 13 [za:] A. Stoll. J Sander. Ein "Tiichlein'’ aus van-der-Goes-Nachfolge, „Maltechnik Restauro” , 1993, nr 5. s. 349 i 353.
• Reallexikon zur deutschen Kunstgeschichte, t. VII [za:] M Koller, Zur Technikgeschichte der Dekorationsmalerei, „Maltechnik Restauro” , 1980, nr 4. s. 222.
• I. Szmelter, Problemy dublowania obrazow na podłożu płociennym, Warszawa 1992, s. 93.
• В. Rouba, Budowa techniczna obrazow XIX-wiecznych malowanych na handlowych podobraziach płociennych i problematyka ich konserwacji, Toruń 1988, s. 8.
• M. Koller, Zur Technikgeschichte der Dekorationsmalerei, „Maltechnik Restaura” , 1980, nr 4, s. 214.
• T. Brachert, Anmerkungen zur Problematik des Tuchleinbildes, ..Maltechnik Restaura", 1985, nr 2, s. 35.
• C. Cennini, Rzecz o malarstwie, Wroclaw 1955, roz. 151.
• H. Floerke, Carel van Mander, Das Leben der niederlandischen und deutschem Maler, s. 52 [za:] E. i V. Bosshard-Van der Bruggen. op. cit., s. 16.
• W. Koschatzky. Dar Aquarell, Entwicklung-Technik- Eigenart. Wien-Munchen 1970 [za:] M. Koller, op. cit., s. 216.
• E. Berger, Qellenfur Maltechnik wahrend der Renaisance und deren Folgezeit, Munchen 1901 [za:] M. Koller, op. cit., s. 314.
• H. Helbig, Eine Tiichleinmalerei aus dem Jahre 1830, „Maltechnik Restauro", 1992, nr 4, s. 229.
• E. Berger, Istorija razwitija tiechniki masliannoj żiwopisi, Moskwa, 1961, s. 213.
• K . Ślesiński, Na czym i czym malowano w dobie romantyzmu w Krakowie, „Ochrona Zabytkow” , 1969, nr 2, s. 122.
• M. Althofer, Das 19 Jahrhundert und die Restaurierung Beitrage zur Malerei [w:] W. Ślesiński (ree.), „Ochrona Zabytkow” , 1989,nr 3 -4 ,s. 311.
• M. Althofer, Die „schnellen” bilder der Neuen Wilden, „Maltechnik Restauro” , 1984, nr 1, s. 50.
• A. Janicka, Technika i technologia dziel kilku współczesnych malarzy warszawskich, „Ochrona Zabytkow” , 1985, nr 2, s. 122.
• M. Althofer. Restaurierung moderner Malerei Tendenzen, Material Technik, Munchen. 1985 |w:j W. Ślesiński (rec.), „Ochrona Zabytkow” , 1986, nr 3, s. 234.
• M. Rzepińska, Siedem wiekow malarstwa, Wroclaw 1991, s. 450.
• K . Rachuta. Problem uzupełnień ubytkow w cienkiej warstwie malarskiej na przykładzie obrazu М. B. Gidelskiej, „Ochrona Zabytkow", 1990, nr 3 , s . 150.
• A Kunczyńska-Iracka, Malarstwo ludowe kręgu częstochowskiego, Wrocław 1978, s. 108.
• M. Lubryczyńska, Krytyczne omowienie konserwacji malowideł na tkaninach na podstawie wybranych prac przeprowadzonych na Wydziale Konserwacji ASP w Warszawie, Materiały z konferencji zorganizowanej przez ASP i Ośrodek Dokumentacji Zabytkow w Warszawie dn. 9 kwietnia 1984, dotyczącej konserwacji malowideł bez krosien, 1985, z. 1/12.
• M. Hryszko, Niektore metody konserwacji sztandarow stosowane w oddziale warszawskim PKZ, Materiały z konferencji. Warszawa 1985.s. 30.
• J. Hopliński, Farby i spoiwa malarskie, Wrocław 1990, s. 201.
• Lehmann, Chemia malarstwa i jeg o konserwacji, BMiOZ, t. XXXVII, 1974. s. 186.
• W. Ślesiński, Konserwacja zabytkow sztuki, t. 1 – Malarstwo sztalugowe i ścienne, Warszawa 1989. s. 34.
• G.L. Stout, R. J. Getteus, Painting Materials, A Short Encyclopaedia, New York 1966, s. 227-229 |za:| I. Szmelter, op. cit., s. 113.
• H. Althofer, Moderne Kunst - Handbuch der Konservierung, Dusseldorf 1980. W. Ślesiński (rec.), „Ochrona Zabytkow” , 1981, nr 3-4, s. 232.
• H. Althofer, Die „schnellen“ Bilder der Neuen Wilden, „Maltechnik Restauro” , 1984, nr 1, s. 50.
• T. Mordaka, Laminowanie tkanin zabytkowych, BMiOZ, seria B.t.9, 1964, s. 128.
• N. Szunke, Z problematyki konserwacji zabytkow ruchomych w Holandii, „Ochrona Zabytkow” , 1965, nr 1, s. 46.
• Komunikat Komitetu Konserwatorskiego ICOM, „Ochrona Zabytkow” , 1976, nr 1, 1976,s. 69.
• H. Jędrzejewska, Nowe metody w konserwacji tkanin zabytkowych. BMiOZ, seria B, t. 9, 1964, s. 156.
• M. Richter, Zastosowanie tworzyw sztucznych do konserwacji tkanin zabytkowych w Muzeum Historycznym w Berlinie, BMiOZ, t. 9, 1964, s. 139.
• B. Slansky, Technika malarstwa, t. 2, Warszawa 1965, s. 198.
• J. Wolski, Krytyczna ocena zabiegu dublowania obrazow, BMiOZ, seria B ,t. XXVII, 1970, s. 88.
• B. Marconi, O sztuce konserwacji. Warszawa 1982, s. 132.
• G. Ułańska, Ocena skuteczności wspołczesnych metod reperacji lokalnych podobrazia tekstylnego, praca magisterska ZKMiRzP UMK, Toruń 1985.
• J. Ciabach, Właściwości żywic sztucznych stosowanych w konserwacji zabytkow, Toruń 1991, s. 78.
• E. i J. Wolscy, Zagadnienia konserwacji wielkich płaszczyzn malarstwa klejowego na płotnie (na przykładzie polichromii stropu kościoła w Stegnie), „Ochrona Zabytkow” , 1979, nr 2, s. 121
• Konserwacja malowideł na tkaninach bez krosien. Materiały z konferencji zorganizowanej przez ASP i Ośrodek Dokumentacji Zabytkow w Warszawie 9 kwietnia 1984, Warszawa 1985, s. 37.
• I. Szmelter, Metody i środki konserwacji rozdarć i ubytkow podobrazia płociennego obrazow, BMiOZ, seria B, t. LXXXI, 1987, s. 134-140.
• M. Niedzielska, Technika i technologia oraz konserwacja malowanego tybetańskiego thang-ka „Budda w otoczeniu scen rodzajowych ”, Materiały... op. cit., s. 47.
• J. Dudala, Zastosowanie Rhoplexu AC-234, RhoplexuN-560, Rhoplexu N-530 do likwidacji odspojeń tynku, praca magisterska. ZKMiRzP UMK. Toruń 1993.
• Wielki katalog Rhom GmbH, H. Morrof. Polyacrylharze als Hilfsmittel fu r die Restaurierung, „Dauerhaftigkeit von Papier” , zeszyt spec, nr 31, Frankfurt nad Menem, s. 171, 180 [za:] I. Szmelter, op. cit., s. 59.
• Katalog firmy Rohm and Haas Company, Polymers Resins and Monomers, Philadelphia PA 1987, nr 19105.
• A. Mitka. Metoda odwracalnego dublowania obrazow na podobraziu płociennym przy użyciu kleju Plextol D 360, „Ochrona Zabytkow” , 1992, nr 3, s. 197.
• J. Vangerow, Japanpapier, nakład własny autora [za:] P. Rudniewski, W. Sobucki, Bibułki japońskie, „Ochrona Zabytkow” , 1990, nr 2, s. 93.
• Z. Kowalski, Powłoki z tworzyw sztucznych, Warszawa 1973, s. 271.

Identifiers

ISSN

0029-8247