O przeszłości w teraźniejszości na Wiejskiej uchwalonej, czyli rzecz o patronach roku Sejmu RP i Senatu RP w latach 2001–2023

• Authors: Białokur Marek , Maresz Teresa

Title variants

EN

About the Past in the Present as Enacted at Wiejska Street, or About the Patrons of the Year of the Sejm of the Republic of Poland and the Senate of the Republic of Poland in the Years 2001–2023

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The Sejm and the Senate of the Republic of Poland have specific functions and powers in the Polish legal system. The legislative function, that is enacting Acts of Parliament and resolutions, allows the Sejm of the Republic of Poland and the Senate of the Republic of Poland to determine the basic directions of the State’s activity. The creative function consists in directly appointing and dismissing constitutional bodies and persons who are members of these bodies. The third function boils down to controlling the actions of the executive branch of government. Bearing in mind these commonly known facts, the authors of the article decided to draw attention to the important, in their opinion, although not formally defined, educational and upbringing function. It finds expression in many actions of deputies and senators, including the commemoration of figures, organisations, institutions, ideas, events, places and cities that are important in the history of the Polish nation and State, in annual resolutions establishing the patron of a given year. The aim of the article is to analyse the resolutions of the Sejm of the Republic of Poland and of the Senate of the Republic of Poland adopted over the years 2000–2022 and to present the process for adopting such resolutions using a few selected examples.

Keywords

EN

Sejm of the Republic of Poland; Senate of the Republic of Poland; commemorative resolutions; patronage history; history in public space

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2025
• Issue: 2(187)
• Pages: 123-149

Contributors

author

Białokur Marek

• Dr hab. Marek Białokur, prof. UO Uniwersytet Opolski, Instytut Historii, Polska University of Opole, Institute of History, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0002-8475-033X

author

Maresz Teresa

• Dr hab. Teresa Maresz, prof. UKW Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Historyczny, Polska Kazimierz Wielki University, Faculty of History, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0003-1751-3948

References

• 52. posiedzenie Senatu RP X kadencji, <https://www.senat.gov.pl/prace/posiedzenia/tematy,586,1.html>.
• Drugie czytanie projektu uchwały ustanawiającej rok 2023 Rokiem Mikołaja Kopernika w 550. rocznicę urodzin, <https://www.senat.gov.pl/sklad/senatorowie/szczegoly-glosowania,495,1,10.html>.
• Drugie i trzecie czytanie projektu uchwały w sprawie ustanowienia roku 2006 Rokiem Języka Polskiego, <http://ww2.senat.pl/k6/dok/diar/05/0501a.htm#a27>.
• Głosowanie nr 9 na 39. posiedzeniu Sejmu RP, pkt 12. Sprawozdanie Komisji o poselskich projektach uchwał w sprawie: – ustanowienia roku 2022 Rokiem Józefa Rufina Wybickiego, – ustanowienia roku 2022 Rokiem Józefa Wybickiego (druki nr 1138, 1272 i 1598). Głosowanie nad całością projektu, <https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/agent.xsp?symbol=glosowania&nrkadencji=9&nrposiedzenia=39&nrglosowania=9>.
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 maja 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, M.P. poz. 483.
• Obwieszczenie Marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 sierpnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały Senatu Rzeczypospolitej Polskiej – Regulamin Senatu, M.P. poz. 846.
• Pełny zapis przebiegu posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu (nr 67) z dnia 28 września 2021, <https://orka.sejm.gov.pl/zapisy9.nsf/0/F44F8F66758D79B3C1258760003B9E5A/%24File/0171609.pdf>.
• Pismo przewodniczącego Komisji Nauki, Edukacji i Sportu Kazimierza Wiatra do marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Tomasza Grodzkiego, Warszawa, 4 sierpnia 2022 r., druk senacki nr 789, <https://www.senat.gov.pl/download/gfx/senat/pl/senatdruki/12367/druk/789.pdf>.
• Poselski projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2022 Rokiem Józefa Rufina Wybickiego, druk sejmowy nr 1138, <https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=1138>.
• Poselski projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2022 Rokiem Józefa Wybickiego, druk sejmowy nr 1272, <https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=1272>.
• Posiedzenie: 52. posiedzenie Senatu RP X kadencji, 1 dzień, <https://www.senat.gov.pl/prace/posiedzenia/przebieg,586,1,przemowienia.html>.
• Sprawozdanie stenograficzne. 52. posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej w dniu 16 listopada 2022 r., <https://www.senat.gov.pl/prace/posiedzenia/przebieg,586,1,wersja-pdf.html>.
• Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, M.P. nr 26, poz. 185.
• Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 września 2010 r. w sprawie uczczenia pamięci Marii Konopnickiej, M.P. nr 70, poz. 865.
• Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 14 października 2021 r. w sprawie ustanowienia roku 2022 Rokiem Józefa Wybickiego, M.P. poz. 981.
• Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 grudnia 2005 r. w sprawie ustanowienia roku 2006 Rokiem Języka Polskiego, M.P. nr 84, poz. 1203.
• Uchwała Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 listopada 2022 r. ustanawiająca rok 2023 Rokiem Mikołaja Kopernika w 550. rocznicę urodzin, M.P. poz. 1120.
• Wniesione projekty uchwał, którym jeszcze nie został nadany nr druku: Projekt uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia… w sprawie ustanowienia roku 2023 Rokiem
• Mikołaja Kopernika, <http://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/Projekty/9-021-405-2022/$file/9-021-405-2022.pdf>.
• Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2005. Wyniki wyborów do Sejmu RP, <https://wybory2005.pkw.gov.pl/SJM/PL/WYN/M/index.htm>.
• Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2005. Wyniki wyborów do Senatu RP, <https://wybory2005.pkw.gov.pl/SNT/PL/WYN/M/index.htm>.
• Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2007. Wyniki wyborów do Sejmu RP, <https://wybory2007.pkw.gov.pl/SJM/PL/WYN/W/index.htm>.
• Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2007. Wyniki wyborów do Senatu RP, <https://wybory2007.pkw.gov.pl/SNT/PL/WYN/M/index.htm>.
• Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2011. Wyniki wyborów do Sejmu RP, <https://wybory2011.pkw.gov.pl/wsw/pl/000000.html#tabs-1>.
• Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2011. Wyniki wyborów do Senatu RP, <https://wybory2011.pkw.gov.pl/wsw/pl/000000.html#tabs-2>.
• Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2015. Wyniki wyborów do Sejmu RP, <https://parlament2015.pkw.gov.pl/349_Wyniki_Sejm.html>.
• Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2015. Wyniki wyborów do Senatu RP, <https://parlament2015.pkw.gov.pl/351_Wyniki_Senat.html>.
• Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2019. Wyniki wyborów do Sejmu RP, <https://sejmsenat2019.pkw.gov.pl/sejmsenat2019/pl/wyniki/sejm/pl>.
• Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2019. Wyniki wyborów do Senatu RP, <https://sejmsenat2019.pkw.gov.pl/sejmsenat2019/pl/wyniki/senat/pl>.
• Zapis stenograficzny (41) ze wspólnego posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu (4.) oraz Komisji Ustawodawczej (5.) w dniu 8 grudnia 2005 r. (nieautoryzowany), <http://ww2.senat.pl/k6/kom/kksp/2005/004ksp.htm>.
• Zapis stenograficzny z posiedzenia Komisji Ustawodawczej (273.) 19 października 2022 r., <https://www.senat.gov.pl/download/gfx/senat/pl/senatkomisjeposiedzenia/9882/stenogram/273u_2_egz.pdf>.
• Białokur M., Powstania śląskie we współczesnej kulturze popularnej i przestrzeni publicznej, [w:] Powstania śląskie. Polityka – historia – pamięć, red. M. Kopczyński, B. Kuświk, Państwowy Instytut Naukowy – Instytut Śląski, Muzeum Historii Polski, Opole–Warszawa 2021.
• Chwedoruk R., Polityka historyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.
• Furdyna M., Przyjaźń polsko-węgierska w cieniu chłodnych stosunków politycznych, <https://www.pap.pl/aktualnosci/przyjazn-polsko-wegierska-w-cieniu-chlodnych-stosunkow-politycznych>.
• Kącka K., Polityka historyczna: kreatorzy, narzędzia, mechanizmy działania – przykład Polski, [w:] Narracje pamięci: między polityką a historią, red. K. Kącka, J. Piechowiak-Lamparska, A. Ratke-Majewska, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2015.
• Mickiewicz A., Literatura Słowiańska. Lekcje 6 i 10 maja 1842 r., <https://literat.ug.edu.pl/kopec/0001.htm>.
• Nijakowski L.M., Sejmowe uchwały upamiętniające jako medium pamięci zbiorowej. Studium przypadku: Muzeum Śląska Opolskiego, „Studia Socjologiczne” 2021, nr 1.
• Nijakowski L.M., Uchwały sejmowe jako mechanizm polityki pamięci, „Przegląd Humanistyczny” 2017, nr 2.
• Platforma nie lubi Konopnickiej, <https://www.wprost.pl/kraj/178542/platforma-nie-lubi-konopnickiej.html>.
• Secler B., Konfliktowe rocznice – wymiar międzynarodowy polskiej polityki pamięci na przykładzie wybranych uchwał rocznicowych Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Humanistyczny” 2017, nr 2.
• Secler B., Narracje alternatywne i marginalne w uchwałach rocznicowych Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2009-2019. Przykład uchwał upamiętniających 70. i 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej, „Politeja” 2021, nr 1.
• Secler B., Odzyskanie niepodległości w uchwałach rocznicowych Sejmu i Senatu RP i świadomości historycznej Polaków, [w:] Polska po latach niewoli, red. R. Kowalczyk, Społeczne Stowarzyszenie Prasoznawcze „Stopka” im. Stanisława Zagórskiego, Łomża 2018.
• Secler B., Wielkie rocznice w uchwałach VI kadencji Sejmu RP, [w:] Wielkie rocznice w dyskursie publicznym i pamięci społecznej, red. M. Kosman, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2011.
• Skrzypek M., Delegitymizacja tranzycji systemowej w polskim dyskursie sejmowym na przykładzie exposé Prezesów Rady Ministrów i uchwał okolicznościowych (1991–2019), „Refleksje” 2022, nr 2.
• Sobczak J., Przejdziem Wartę. Wielkopolskimi śladami Józefa Wybickiego i Jana Henryka Dąbrowskiego, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, Poznań 1996.
• Spór w Sejmie o uczczenie 150. rocznicy wybuchu powstania styczniowego, <https://dzieje.pl/aktualnosci/spor-w-sejmie-o-uczczenie-150-rocznicy-wybuchu-powstania-styczniowego>.
• Sulima R., Żyjemy w kulturze permanentnego protestu, rozm. przepr. J. Bojańczyk, „Plus Minus”, 18–19 VI 2022.
• Tokarska-Bakir J., Nędza polityki historycznej, [w:] Pamięć jako przedmiot władzy, red. P. Kosiewski, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2008.
• Wolff-Powęska A., Polskie spory o historię i pamięć. Polityka historyczna, „Przegląd Zachodni” 2007, nr 1.
• Zenderowski R., Cebul K., Polityka historyczna w zróżnicowanym społeczeństwie, „Edukacja Międzykulturowa” 2020, nr 2.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2025.293