Status prawnomajątkowy Ludwiki Marii de Gonzaga w świetle intercyz małżeńskich z roku 1645 i 1649

• Authors: Szulc Tadeusz

Title variants

EN

The legal status and property of Ludwika de Gonzaga in the light of marriage settlements from 1645 and 1649

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Związek małżeński Ludwiki Marii Gonzaga z Władysławem IV Wazą wyniósł księżniczkę na szczyt hierarchii społecznej. Postanowienia kontraktów małżeńskich z 1645 i z 1649 roku były bardzo korzystne dla Ludwiki Marii. Wysokość posagu wynosiła 2 100 000 liwrów. Z tej kwoty król Polski otrzymywał 600 000 liwrów. Pozostała suma była do dyspozycji królowej. Ludwika Maria miała otrzymać od Rzeczypospolitej oprawę posagu. Zachowywała ona również prawo do własnego majątku we Francji i w Rzeczypospolitej. Pozycja prawno-majątkowa królowej stwarzała dobrą podstawę dla realizacji jej zamierzeń.

EN

The Ludwika Maria matrimony with Władysław IV Waza took the princess out for the peak of the social hierarchy. The amount of the dowry was 2 100 000 livres. The king of Poland obtained 600 000 liwrów from this amount. The remaining amount was at the disposal of Louise Marie. The Queen was to receive from the Republic of Poland the housing of a dowry. The Queen has retained the right to property in France and in the Polish-Lithuanian Commonwealth

Keywords

PL

intercyza ślubna królowej; pozycja prawna królowej; pozycja majątkowa królowej; posag królowej; oprawa królowej

EN

the dowry of Queen; prenuptial agreement; the Queen’s wedding contract; the legal position of the Queen

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Year: 2015
• Volume: XCVI (96)
• Pages: 145-162

Dates

published

2015

Contributors

author

Szulc Tadeusz

• Katedra Powszechnej Historii Państwa i Prawa Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Łódzki

References

• Augustyniak Urszula, Wazowie i królowie rodacy. Studium władzy królewskiej w Rzeczypospolitej XVII wieku, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 1999.
• Barwicka-Makula Aleksandra, Od wrogości do przyjaźni. Habsburgowie austriaccy wobec Polski w latach 1587–1592, Wyd. UŚ WNS, praca doktorska pod kierunkiem dr. hab. R. Skowrona, Katowice 2013.
• Borkowska Urszula OSU, Pacta matrimonialia domu Jagiellonów, Roczniki Humanistyczne 2000/48/2, Cursus mille annorum ofiarowane Profesorowi Eugeniuszowi Wiśniowskiemu, s. 44–60.
• Brzozowski Artur, Podstawy finansowe działalności politycznej i społecznej królowej Ludwiki Marii Gonzagi, w: K. Łopateczki, W. Walczak (red.), Nad Społeczeństwem Staropolskim, t. 1: Kultura – Instytucje – Gospodarka w XVI–XVIII Stuleciu, Ośrodek Badań Europy Środkowo-Wschodniej, Białystok 2007, s. 339–354.
• Czapliński Władysław, Władysław IV wobec wojny 30-letniej (1637–1645), PAU, Kraków 1937.
• Dobiecki Wojciech, Cecylia Renata Austriaczka. Władysława IV pierwsza małżonka, w: Dzwon Literacki Pismo Zbiorowe, t. III, Druk Juliana Kaczanowskiego, Warszawa 1846, s. 5–91.
• Dogiel Maciej, Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lithuaniae, t. I, cz. 1–2, Vilno 1758.
• Dorobisz Janusz, Jakub Zadzik (1582–1642), Studia i Monografie nr 280, Uniwersytet Opolski, Opole 2000.
• Dulong Claude, Mazarin et l`argent Banquers et prête-noms, Ěcole des Chartes, Paris 2002.
• Encyklopedia Powszechna, t. 18, nakład i druk S. Orgelbranda, Warszawa 1864.
• Gierowski Józef Andrzej, Historia Włoch, Ossolineum, Wrocław – Warszawa – Kraków 2003.
• Hartleb Kazimierz, Sejm inkwizycyjny r. 1592, Druk W. Łoziński pod zarz. J. Niedopada, Lwów 1912.
• Kardynał Retz, Pamiętniki, t. 1, przeł. A. i M. Bocheńscy, PIW, Warszawa 1981.
• Kołodziej Robert, Pierwszy sejm z 1637 roku, Wyd. Adam Marszał, Szczecin 2003.
• Korzon Tadeusz, Dola i niedola Jana III Sobieskiego 1629–1696, t. II, Nakł. AU, Kraków 1898.
• Kowalkowski Jacek, Posag Anny Myślęckiej, żony Fabiana Kowalkowskiego w świetle układu poślubnego z 1593, Genealogia Studia i Materiały Historyczne 1993/3, s. 95–106.
• Kubala Ludwik, Jerzy Ossoliński, t. II, nakładem księgarni Gubrynowicza i Schmidta, Lwów 1883.
• Kuchta Joanna, Instytucja małżeństwa w świetle intercyz przedślubnych w okresie staropolskim, Annales Academiae Paedagogocae Cracoviensis, Studia Historia VI, 2007/43, s. 65–75.
• Kulesza-Woroniecka Iwona, Rozwody w rodzinach magnackich w Polsce XVI–XVIII wieku, Wydawnictwo Historyczne, Poznań – Wrocław 2002.
• Kupczewska Marta, Intercyza ślubna z Katarzyną księżniczką Ostrogską, między księżną Imcią Anną z Szemberka Ostrogską wojewodziną uczynioną a Imcią Panem Tomaszem Zamoyskim wojewodą kijowskim, Białostockie Teki Historyczne 2013/2, s. 287–293.
• Leonard Frederic, Recuel des traitez de paix, de treve, de neutralite, de confederation, d`alliance, et de commerce, Fitas par les Rois de France avec tous les princes, et potentats de l`Europe… en six tomes, Paris 1693.
• Libiszowska Zofia. Drugie małżeństwo Władysława IV, Sobótka 1996/51/1–3, s. 63–70.
• Libiszowska Zofia, Królowa Ludwika Maria, Zamek Królewski, Warszawa 1985.
• Lubczyński Mariusz, Zawieranie małżeństw przez szlachtę w świetle intercyz przedślubnych oblatowanych w krakowskich księgach grodzkich w latach 1680–1730, w: H. Suchojad (red.), Wesele, chrzciny i pogrzeby w XVI–XVIII wieku. Kultura życia i śmierci, Warszawa 2001, s. 144–155.
• Magdziarz Wojciech S., Anna Austriaczka, PIW, Warszawa 2013.
• Magne Emile, Le grand Conde et le duc D`Engihien, Lettres inédites à Marie-Louise de Gonzague, reine de Pologne, sur la cour de Kouis XIV (1660–1667) publiées le manuscript orginal autographe de Chantilli par …, ed. Emil-Paul Freres, Paris 1920.
• Marolles Michel de, Les Memoires … abbé deVilleivin divisez en trios parties…, chez Antoine de Sommaville, Paris 1656.
• Martiniere Antoine Augustin Bruzen de La, Historie da la Vie et du Regne de Louis XIV Roi Lde France et de Navarre…, Tome premier, chez Jean Van Duren, a la Haye 1742.
• Morawski Wojciech, Zarys powszechnej historii pieniądza i bankowości, Trio, Warszawa 2002.
• Motteville Françoise de, Anna Austriaczka i jej dwór, wybór i przekład J. Wachowska, wstęp i przypisy Z. Libiszowski, Czytelnik, Warszawa 1978.
• Niemcewicz Julian Ursyn, Zbiór pamiętników historycznych o dawnej Polszcze…, T. IV, Nakład i wydanie nowe Jana Nepomucena Bobrowicza, Lipsk 1839.
• Orzechowski Stanisław, Polskie dialogi polityczne (Rozmowa około egzekucyjej i Quincunx), 1563–1564, wyd. J. Łoś, obj. hist. S. Kot, Kraków 1919.
• Pielas Jacek, Zabezpieczenie praw majątkowych Anny Stanisławskiej w intercyzie przedślubnej z 1669 roku, Almanach Historyczny 2000/2, s. 209–217.
• Pociecha Władysław, Królowa Bona (1494–1557). Czasy i ludzie Odrodzenia, t. I, PTPN, Poznań 1949.
• PSB, t. III, VI, XVIII.
• Portofolio królowej Maryi Ludwiki. Czyli zbiór listów, aktów urzędowych i innych…, T. I, wyd. Hr. E. Raczyński, w drukarni i księgarni Nowej, Poznań 1844.
• Przyboś Adam, Michał Korybut Wiśniowiecki 1640–1673, Wyd. Literackie, Kraków – Wrocław 1984.
• Quatrini Francesca, Eleonora d`Austria, Maria Anna d`Asburgo-Spagna e Maria Ludovica Gonzaga Nevers: tre regine in viaggio nell`Europa moderna. Sigla del settore scientifico-discplinare M.STO/03 praca doktorska Università degli Studi della Tusia, coordinatore prof. Gaetano Platania.
• Radziwiłł Albrecht Stanisław, Pamiętniki, wyd. E. Raczyński, U braci Scherów, Poznań 1839.
• Radziwiłł A.S., Pamiętnik o dziejach w Polsce, t. 2: 1637–1646, przeł. i oprac. A. Przyboś, R. Żelewski, PIW, Warszawa 1980.
• Rudomicz Bazyli, Efemeros czyli Diariusz prywatny pisany w Zamościu w latach 1656–1672 Część pierwsza 1656–1664, przeł. z jęz. łac. W. Froch, oprac. hist. i historycznoprawne M.L. Klimentowski, Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2002.
• Rudzki Edward, Polskie królowe. Żony królów elekcyjnych, t. II, Instytut Prasy i Wydawnictw „Novum”, Warszawa 1987.
• Saint-Marie Anselme de, Honore Caille du Fourny, Louis Potier de Courcy, Histoire généalogique et chronologique de la Maison Royale de France, des Pairs, Grand Officiers de la Couronne…, t. 3, par la Compaigne des Libraires, a Paris 1728.
• Serwański Maciej, Francja wobec Polski w dobie wojny trzydziestoletniej (1618–1648), Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1986.
• Simplicen Paul L., L`Etat de la France, Tome troisieme, chez Michel-Etienne David, Paris 1736.
• Sokalski Marcin, Między królewskim majestatem a szlachecką wolnością. Postawy polityczne szlachty małopolskiej w czasach Michała Korybuta Wiśniowieckiego, wyd. Adam Marszał, Kraków 2002.
• Szpaczyński Przemysław Piotr, Mocarstwowe dążenia Zygmunta III w latach 1587–1618, Universitas, Kraków 2013.
• Stasiewicz Krystyna, Długosz Józef, Intercyza wiedeńska z 1667 roku, Przegląd Humanistyczny 1988/32/10 (277), s. 159–163.
• Stelmachowski Andrzej, Przysposobienie w polskim prawie rodzinnym, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1957.
• Sulej Katarzyna, Mariaże magnackie w XVI–XVIII wieku na podstawie intercyz przedślubnych, w: A. Karpiński (red.), Społeczeństwo Staropolskie, t. III Społeczeństwo a rodzina, DiG, Warszawa 2011, s. 63–87.
• Szajnocha Karol, Krzysztof Opaliński, Dzieła…, t. III Szkice historyczne, wyd. nakładem i drukiem J. Ungra, Warszawa 1876.
• Szulc Tadeusz, Status materialny Marii Kazimiery Sobieskiej po jej koronacji, Studia Prawno-Ekonomiczne, 2014/91/1, s. 179–201.
• Śliwiński Artur, Król Władysław IV, Wyd. M. Arcta w Warszawie, Warszawa 1925.
• Targosz Karolina, Uczony dwór Ludwiki Marii Gonzagi (1646–1667). Z dziejów polsko-francuskich stosunków naukowych, Ossolineum, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1975.
• Waliszewski Kazimierz, Maria Mantuańska Królowa Polska 1644–1648. Studium biograficzne na podstawie źródeł rękopiśmiennych, Biblioteka Warszawska 1885/3, s. 321–342.
• Waliszewski Kazimierz, Polsko-francuskie stosunki w XVII wieku. Opowiadania i źródła historyczne ze zbiorów archiwalnych francuskich publicznych i prywatnych, Druk. UJ, Kraków 1889.
• Wasilewski Tadeusz, Ostatni Waza na polskim tronie, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1984.
• Wdowiszewski Zygmunt, Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Avalon, Kraków 2005.
• Wisner Henryk, Zygmunt III Waza, Ossolineum, Wrocław – Warszawa – Kraków 1991.
• Wisner Henryk, Władysław IV Waza, Ossolineum, Wrocław – Warszawa – Kraków 1995
• Wiszniewski Michał, Pomniki historyi i literatury Polskiej, T. IV, w Drukarni D.E. Fridleina, Kraków 1837,
• Witusik Adam Andrzej, Elekcja Jana Kazimierza w 1648 roku, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F, 1962/17/7, s. 119–152.
• Wójcik Zbigniew, Jan Kazimierz Waza, Ossolineum, Wrocław – Warszawa – Kraków 1997.
• Zielińska Teresa, Rozważania nad kwestią wyposażenia szlachcianek w Wielkim Księstwie Litewskim w XVIII stuleciu, Kwartalnik Historyczny 1989/95/1–2, s. 93–109.
• Zimerman Magdalena, Intercyza przedślubna Barbary Szembekówny i Seweryna Rzewuskiego z 1726 roku, Genealogia Studia i Materiały Historyczne 2006/18, s. 127–133.

Identifiers

ISSN

0081-6841