Od turysty do pielgrzyma – wyzwania teologiczno-pastoralne

• Authors: Roszak Piotr

Title variants

EN

From tourist to pilgrim – theological and pastoral challenges

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia analizę wyzwań związanych z tożsamością pielgrzyma chrześcijańskiego w obliczu dynamicznego rozwoju turystyki religijnej. Inflacja semantyczna określająca mianem pielgrzyma każdego wędrowca oznacza nową konfigurację działań duszpasterskich, zwłaszcza sposoby radzenia sobie z konsumpcjonizmem sacrum, jaki wiele osób dostrzega. W kontekście obserwacji Zygmunta Baumana o przekształceniu pielgrzyma w turystę, artykuł proponuje refleksję odwrotną: W jaki sposób turysta staje się pielgrzymem w realiach współczesnych szlaków pielgrzymkowych? Za punkt odniesienia wybrano Camino de Santiago i przeanalizowano aktualnie prowadzone działania duszpasterskie, zarówno w wymiarze instytucjonalnym, jak i indywidualnym.

EN

This article presents an analysis of the current challenges to the identity of the Christian pilgrim in the face of the dynamic growth of religious tourism. The semantic inflation that results in every wanderer being described as a pilgrim implies a new configuration of pastoral care, especially in terms of responding to the perceived “consumerism of the sacred.” In the context of Z. Bauman’s observations concerning the transformation of the pilgrim into the tourist, the article proposes a reverse type of reflection, that is, how the tourist can become a pilgrim in the reality of modern-day pilgrimage routes. The Camino de Santiago was chosen as the point of reference, and current pastoral activities – both institutional and individual – were analyzed.

Keywords

PL

psychologia pastoralna; Camino de Santiago; turystyka religijna; tożsamość religijna

EN

pastoral psychology; Camino de Santiago; religious tourism; religious identity

• Publisher: Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
• Journal: Sympozjum
• Year: 2023
• Volume: 1(44)
• Pages: 23-41

Dates

published

2023-10-15

Contributors

author

Roszak Piotr

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
• Universidad de Navarra, Pamplona

References

• Bailey A. E., Micro Pilgrimages: A New Post-Secular Trend?, „Religions” 13(7) (2022), s. 665, DOI: https://doi.org/10.3390/rel13070665.
• Bailey A. E., The Revival of Walking Pilgrimages in its Historical Context, w: P. Johnston, C. Ramirez (red.), El Camino Inglés. Un peregrinaje a través y a lo largo de encuentros interculturales, Miscelánea I, La Coruna 2023, s. 7-24.
• Barnes M., The Difference Between a Pilgrim and a Tourist, https://www.patheos.com/blogs/badcatholic/2013/06/the-difference-between-a-pilgrim-and-a-tourist.html (odczyt z dn. 25.05.2023 r.).
• Bauman Z., Ponowoczesne wzory osobowe, „Studia Socjologiczne” 2(129) (1993), s. 7-31.
• Bauman Z., Dwa szkice o moralności ponowoczesnej, Warszawa 1994.
• Bremer T. S., A Touristic Spirit in Places of Religion, w: C. H. Lippy (red.), Faith in America: Changes, Challenges, New Directions, t. 2: Religious Issues Today, Greenwood 2006, s. 37-57.
• Cohen E., A Phenomenology of Tourist Experiences, „Sociology. The Journal of the British Sociological Association” 13(2) (1979), s. 179-199.
• Dimitrovski D., Ioannides D., Nikolaou K., The tourist-pilgrim continuum in consumer behaviour: the case of international visitors to Kykkos Monastery, Cyprus, „Journal of Tourism and Cultural Change” 19(5) (2021), s. 568-586, DOI: https://doi.org/10.1080/14766825.2020.1828437.
• Doburzyński D., Znak drogi. Teologia pielgrzymowania z perspektywy Camino de Santiago, Toruń 2021.
• Fahey F., Pilgrims or Tourists?, „The Furrow” 4(53) (2002), s. 213-218.
• Malis J., Masilka D., Janeckova K., The solo pilgrim phenomenon on the Journey to Santiago de Compostela in Spain, „Journal of Heritage Tourism” 2023, DOI: https://doi.org/10.1080/1743873X.2023.2201451.
• Kotecki D., Fundament nawrócenia chrześcijańskiego w świetle Ap 2-4, „Teologia i Człowiek” 16 (2010), s. 29-54.
• Mróz F., Przemiany w turystyce religijnej w Polsce na początku XXI wieku, „Turyzm” 2(29) (2019), s. 99-108, DOI: https://doi.org/10.18778/0867-5856.29.2.21.
• Nelson-Becket H., Pickard J. G., Sichling F., Adventure and Spiritual Restoration: Older Adult Motivations for Undertaking a Pilgrimage on El Camino de Santiago, „Journal of Gerontological Social Work” 6(66) (2023), s. 822-838, DOI: https://doi.org/10.1080/01634372.2023.2181906.
• Otto R., Świętość. Elementy irracjonalne w pojęciu bóstwa i ich stosunek do elementów racjonalnych, tłum. B. Kupis, Wrocław 1993.
• Pazos A. M. (red.), Religious Pilgrimages in the Mediterranean World, London–New York 2023.
• Peterson E., A Long Obedience in the Same Direction: Discipleship in an Instant Society, Westmont 2000.
• Podemski K., Socjologia podróży, Poznań 2004.
• Podemski K., Ile jest pielgrzyma w turyście?, https://post-turysta.pl/artykul/ile-jest-pielgrzyma-w-turyscie (odczyt z dn. 25.05.2023 r.).
• Pospieszalski A., Sacrum i sanctum, „Aneks. Kwartalnik Polityczny”, Londyn 29-30 (1983), s. 97-109.
• Platovnjak I., Svetelj T., Anatheism − an Incentive to Discover the Importance of Discipleship in Christianity, „Bogoslovni Vestnik” 2(78) (2018), s. 375-386.
• Roszak P., Seryczyńska B., A pilgrim blessing – An alluring folklore or expression of piety? Theological insights from the Camino de Santiago, „Bogoslovni Vestnik” 3(80) (2020), s. 685-696.
• Roszak P., Gutowski T. W., Pobożność jako cnota relacyjna wg św. Tomasza z Akwinu, „Studia Gdańskie” 48 (2021), s. 93-103.
• Roszak P., Contemporary trends in the Theological Understanding of Christian Pilgrimage, „International Journal of Religious Tourism and Pilgrimage” 3(10) (2022), s. 116-127.
• Roszak P., Homo peregrinus. Kim jest prawdziwy pielgrzym?, w: P. Roszak (red.), Camino de Santiago – nie tylko droga. Historia i współczesność Szlaku św. Jakuba, Toruń 2011, s. 21-41.
• Rountree K., Goddess pilgrims as tourists: Inscribing the body through sacred travel, „Sociology of Religion” 4(63) (2002), s. 475-96.
• Seryczyńska B., Roszak P., Duda T., Hospitality on the Camino de Santiago: Clues from Interviews with Hospitaleros During the Pandemic, „International Journal of Religious Tourism and Pilgrimage” 6(9) (2022), s. 116-127, DOI: https://doi.org/10.21427/4c64-gq14.
• Sieradzan J., „Sacrum” i „profanum” czy „sacrofanum”? Przemiany w rozumieniu „sacrum” we współczesnym świecie, „Lud” 90 (2006), s. 13-36.
• Brumec S., Lavrič M., Naterer A., Examining Motivations to Walk the Camino de Santiago: A Typology of Pilgrims, „Pastoral Psychology” 2023, DOI: https://doi.org/10.1007/s11089-023-01071-1.
• Sweeney C., Healthy dose of religion, https://news.harvard.edu/gazette/story/2020/05/religious-services-may-lower-risk-of-deaths-of-despair/ (odczyt z dn. 21.05.2023 r.).
• Tidball D., The pilgrim and the tourist: Zygmunt Bauman and postmodern identity, w: C. Bartholomew, F. Hughes (red.), Explorations in a Christian theology of pilgrimage, London 2021, s. 184-201.
• Turner V. W., Turner E. L. B., Image and Pilgrimage in Christian Culture: Anthropological Perspectives, New York 1978.
• Wójtowicz M., Wzrost i przekształcenia ruchu pątniczego na szlakach pielgrzymkowych do Santiago de Compostela w latach 1989-2009, w: I. Hodorowicz, A. Jackowski, F. Mróz (red.), Kult św. Jakuba Apostoła na szlakach pielgrzymkowych do Santiago de Compostela, Kraków 2010, s. 45-56.

Identifiers

DOI

10.4467/25443283SYM.23.003.18464