Kiedy może wystąpić ujemna stopa dyskontowa?

• Authors: Marcin Palenik
• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Zarówno w ekonomii, jak i psychologii dodatnia stopa dyskontowa jest zwykle traktowana jako pewnik. Istnieją jednak okoliczności, które mogą prowadzić do ujemnej stopy dyskontowej. Niniejszy artykuł prezentuje zjawiska występowania właśnie ujemnej stopy dyskontowej. Przedstawiamy również teorie i modele, których szczególne przypadki implikują preferencję otrzymania mniejszego dochodu w późniejszym okresie niż większego we wcześniejszym („mniej później niż więcej wcześniej”). Rozważane modele to Hipoteza Cyklu Życia (Life Cycle Hypothesis) wraz z teorią samokontroli, Teoria Poziomów Interpretacji (Construal Level Theory), model formowania cierpliwości oraz model antycypacji Loewensteina. Wnioskujemy, że istnieje potrzeba badań empirycznych weryfi kujących implikacje tych modeli dotyczące ujemnej stopy dyskontowej. Uważamy, że zagadnienie ujemnej stopy dyskontowej powinno wzbudzać coraz większe zainteresowanie, szczególnie że w gospodarkach rozwiniętych stopy procentowe są bliskie zera, a mimo to nie zniechęcają konsumentów do oszczędzania.

Keywords

PL

dyskontowanie; ujemna stopa dyskontowa

• Publisher: Akademia Leona Koźmińskiego
• Journal: Decyzje
• Year: 2012
• Issue: 18
• Pages: 83-104

Dates

published

2012-12-15

Contributors

author

Marcin Palenik

• Akademia Leona Koźmińskiego

References

• Ainslie, G. 1975. Specious Reward: A Behavioral Theory of Impulsiveness and Impulse Control. „Psychological Bulletin” 82 (4): 463-496.
• Aharon, I., Etcoff N., Ariely Dan, Chabris C.F., O’Connor E. i Breiter H.C. 2001. Beautiful faces have variable reward value: fMRI and behavioral evidence. „Neuron” 32: 537-551.
• Albrecht, M. i Weber, M. 1997. An empirical study on intertemporal decision making under risk. „Management Science” 43: 813-826.
• Becker, G.S., Mulligan, C.B. 1997. The Endogenous Determination of Time Preference. „The Quarterly Journal of Economics” 112 (3): 729-758.
• Begg, D., Fischer S. i Dornbusch R. 1993. Ekonomia. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, 1993.
• Benzion, U., Rapoport, A. i Yagil J. 1989. Discount Rates Inferred From Decisions: An Experimental Study. „Management Science” 35: 270-284.
• Berndsen, M., van der Pligt, J. 2001. Time is on my side: Optimism in intertemporal choice. „Acta Psychologica” 108: 173-186.
• Berns, G.S., Chappelow, J., Cekic, M., Zink, C.F., Pagnoni, G. i Martin-Skurski, M.E. 2006. Neurobiological substrates of dread. „Science” 312: 754-758.
• Berns, G.S, Laibson, D. i Loewenstein G. 2007. Intertemporal choice - toward an integrative framework. „Trends in Cognitive Sciences” 11: 482-488.
• Block, W. 1978. The negative interest rate: toward a taxonomic critique. „Journal of Libertarian Studies” 2 (2): 121-124.
• Böhm-Bawerk, Eugen von. 1889. Capital and interest. South Holland, Libertarian Press. 1970.
• Breiter, H.C., Aharon, I., Kahneman, D., Dale, A. i Shizgal P. 2001. Functional imaging of neural responses to expectancy and experience of monetary gains and losses. „Neuron” 30: 619-639.
• Browning, M. i Crossley, T.F. 2001. The Life Cycle Model of Consumption and Saving. „The Journal of Economic Perspectives” 3: 3-22.
• Chew, S.H. i Ho, J.L. 1994. Hope: An Empirical Study of Attitude toward the Timing of Uncertainty Resolution. „Journal of Risk and Uncertainty” 8: 267-288.
• Chapman, G.B. 2000. Preferences for Improving and Declining Sequences of Health Outcomes. „Journal of Behavioral Decision Making” 13: 203-218.
• Fisher, I. 1930. The Theory of Interest. NewYork: MacMillan.
• Frederick, S., Loewenstein, G. i O’Donoghue, T. 2002. Time Discounting and Time Preference: A Critical Review. „Journal of Economic Literature” vol. XL: 351-401.
• Gigliotti, G. i Sopher, B. 1997. Violations of present- value maximization in income choice, „Theory and Decision” 43: 45-69.
• Gul, F. i Pesendorfer, W. 2001. Temptation and Self-Control. „Econometrica” 69: 1403-1435.
• Hirshleifer, J. 1970. Investment, Interest, and Capital. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Keren, G. i Roelofsma, P. 1995. Immediacy and Certainty in Interpersonal Choice. „Organizational Behavior and Human Decision Processes” 63 (3): 287-297.
• Koopmans, T.C. 1960. Stationary Ordinal Utility and Impatience. „Econometrica” 28: 287-309.
• Landreth, H. i Colander, D.C. 2005. Historia myśli ekonomicznej. PWN, Warszawa.
• LeBoeuf, R.A. 2006. Discount Rates for Time Versus Dates: The Sensitivity of Discounting to Time-Interval Description. „Journal of Marketing Research” 59 Vol. XLIII: 59-72.
• Liberman, N. i Trope, Y. 1998. The role of feasibility and desirability considerations in near and distant future decisions: A test of temporal construal theory. „Journal of Personality and SocialPsychology” 75: 5-18.
• Loewenstein, G. 1987. Anticipation and the Valuation of Delayed Consumption. „Economic Journal” 97: 666-684.
• Loewenstein, G. i Elster, J. 1992. Choice Over Time. Russell Sage Foundation, New York.
• Loewenstein, G. i Prelec, D. 1991. Negative Time Preference. „The American Economic Review” 81: 347-352.
• Loewenstein, G. i Sicherman, N. 1991. Do Workers Prefer Increasing Wage Profi les. „Journal of Labor Economics”, Vol. 9, No. 1: 67-84.
• Lovallo, D., Kahneman, D. 2000. Living with Uncertainty: Attractiveness and Resolution Timing. „Journal of Behavioral Decision Making” 13: 179-190.
• Mackeigan, L.D., Larson, L.N., Draugalis, J.R., Bootman, J.L. i Burns L.R. 1993. Time Preference for Health Gains vs. Health Losses. „Pharmacoecon” 3 (5): 374-86.
• Mazur, J. 1987. An Adjusting Procedure for Studying Delayed Reinforcement. W: Commons M.L., Mazur, J.E., Nevin, J.A. & Rachlin, H. (Eds) „Quantitative Analysis of Behavior”, vol. 5. The effect
• of delay and of intervening events on reinforcement value, Hillsdale, NJ, Erlbaum, s. 55-73.
• McClure, S., Berns, G., Montague, P. 2003. Temporal prediction errors in a passive learning task activate human striatum. „Neuron” 38: 339-346.
• Mischel, W., Grusec, J., Masters, J.C. 1969. Effects of Expected Delay Time on Subjective Value of Rewards and Punishments. „Journal of Personality and Social Psychology” 11 (4): 363-73.
• Mischel, W., Shoda, Y., Rodriguez, M. 1989. Delay of Gratifi cation in Children. „Science” 244: 933-938.
• Modigliani, F., Brumberg, R. 1954. Utility Analysis and the Consumption Function: An Interpretation of the Cross-Section Data. W: Kurihara K. (red.): Post-Keynesion Economics. Rutgers UniversityPress, New Brunswick, NJ, s. 388-436.
• Ostaszewski, P., 2007. Wartość wzmocnień odroczonych i niepewnych z perspektywy analizy zachowań. Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa.
• Rachlin, H., Sztuka samokontroli, CeDeWu, Warszawa 2011.
• Read, D. i Loewenstein, G. 2000. Time and Decision: Introduction the Special Issue. „Journal of Behavioral Decision Making” 13: 141-144.
• Read, D. i Powell, M. 2002. Reasons for Sequences Preferences. „Journal of Behavioral Decision Making” 15: 433-460.
• Redelmeier, D.A. i Heller, D.N. 1993. Time Preference in Medical Decision Making and Cost-Effectiveness Analysis. „Medical Decision Making” 13 (3): 212-217.
• Sagristano, M.D., Trope, Y. i Liberman, N. 2002. Time-dependent gambling: Odds now, money later. „Journal of Experimental Psychology: General” 131: 364-376.
• Samuelson, P. 1937. A Note on Measurement of Utility. „The Review of Economic Studies”. 4: 155-161.
• Sawicki, P., Eliasz, E. 2011. Dyskontowanie odroczonych wypłat przed i po jedzeniu. „Decyzje” 15: 61-73.
• Shefrin, H. i Thaler, R. 1988. The Behavioral Life-Cycle Hypothesis. „Economic Inquiry” 25: 609-643.
• Solow, R.M. 1974. Intergenerational Equity and Exhaustible Resources. „The Review of Economic Studies” 41: 29-45.
• Thaler, R. 1981. Some Empirical Evidence on Dynamic Inconsistency. „Economic Letters” 8: 201-207.
• Thaler, R. i Shefrin, H. 1981. An Economic Theory of Self-Control. „The Journal of Political Economy” 89: 392-406.
• Trope, Y. i Liberman, N. 2003. Temporal Construal. „Psychological Review” 110 (3): 403-421.
• Tyszka, T. 2004. Psychologia ekonomiczna. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Varey, C. i Kahneman D. 1992. Experiences Extended across Time: Evaluation of Moments and Episodes, „Journal of Behavioral Decision Making” 5: 169-185.
• Yates, J.F. i Watts, R.A. 1975. Preferences for Deferred Losses. „Organizational Behavior and Human Performance” 13 (2): 294-306.
• Zielonka, P., Sawicki, P. i Weron, R. 2009. Rzecz o dyskontowaniu odroczonych wypłat. „Decyzje” 11: 49-70.