Jedną z widocznych cech Ewangelii według św. Jana jest jej „potencjał polemiczny”. Wiele zdań Janowego Jezusa wobec Jego rozmówców (Żydów) ma ostry i polemiczny charakter. W niniejszym artykule autor pragnie wskazać na źródła Janowego konfliktu i polemiki w szerszym kontekście literatury judaistycznej (Izajasz, Targum Izajasza) i chrześcijańskiej (Pierwszy List św. Jana, List do Galatów). Analiza ta umożliwia wydobycie „paradygmatu polemicznego”, który mógł być wykorzystany przez autora czwartej Ewangelii i zaaplikowany do sytuacji końca I w., kiedy szczególnie żywotnym było pytanie o tożsamość „prawdziwego Izraela” w odniesieniu do ojcostwa wobec Boga i Abrahama.