Nauka religii w szkole publicznej – kościelny przywilej czy służba demokracji?

• Authors: Dłuska Karolina

Title variants

EN

Teaching religion in public school – a privilege for the Church or in the service of democracy?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorka podejmuje próbę wskazania związku pomiędzy nauczaniem religii w szkole publicznej a ustrojem demokratycznym państwa oraz Kościołem. W pierwszej części zaprezentowano, jak ukształtowany, a następnie przyjęty i do dziś obowiązujący model relacji państwo – Kościół (tzw. model skoordynowanej separacji) przekłada się na obecność obu podmiotów w obszarze realizacji „wspólnego zadania” – nauki religii w szkole. W drugiej części artykułu podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o właściwe znaczenie nauki religii dla społeczeństwa, państwa i Kościoła. Ostatnia część artykułu stanowi podsumowanie i pogłębienie refleksji nad znaczeniem dla społeczeństwa demokratycznego nauki religii w szkole w aspekcie relacji państwo – Kościół.

EN

The author of the article investigates a connection between teaching religion in public schools, a democratic state system and the Church. In the first part, she outlines the shaping up and consolidating the present-day relationship between the state and the church in Poland, where a model of the so-called, coordinated separation, facilitates the realisation of their agreed objective: teaching religion in school. Thanks to it, teaching religion in the III Polish Republic has been sanctioned by the state law. In the second part of the article the author explores the importance of teaching religion for the Polish society, the state and the church. In the final part she sums up the reflection on the importance of teaching religion in school for the relationship between the state and the church in the democratic society.

Keywords

PL

nauka religii; szkoła publiczna; państwo; Kościół; demokracja

EN

teaching religion; public school; state; Church; democracy

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2017
• Issue: 2
• Pages: 336-353

Dates

published

2017-12-31

Contributors

author

Dłuska Karolina

References

• A. Cichobłazińska, Szkoła patriotyzmu, „Niedziela Ogólnopolska” 2007 nr 35
• A. Dylus, Jaki Kościół potrzebny jest demokratycznemu państwu?, [w:] P. Burgoński, S. Sowiński (red.), Ile Kościoła w polityce, ile polityki w Kościele, Katowice 2009
• A. Grześkowiak, Religia w szkole a prawa człowieka, [w:] J. Krukowski (red.), Nauczanie religii w szkole w państwie demokratycznym, Lublin 1991
• A. Kiciński, Perspektywy rozwoju nauczania religii katolickiej w polskiej szkole, [w:] J. Kotowski, S. Dziekoński (red.), Dwadzieścia lat katechezy w szkole, Warszawa-Łomża 2010
• A. Rayzacher-Majewska, Wychowawcze zadania katechezy w szkolnym nauczaniu religii, [w:] A. Rayzacher-Majewska, R. Bednarczyk, Nauczanie religii w szkole w latach 1990-2015 wobec zadań katechezy, Warszawa 2016
• A. Rudowski, Nauczanie religii w szkole publicznej – kształtowanie się polskiego modelu na tle sporów społeczno-politycznych, [w:] P. Burgoński, S. Sowiński (red.), Ile Kościoła w polityce, ile polityki w Kościele, Katowice 2009
• A. Rzepecki, Problematyka wygaśnięcia Konkordatu zawartego między Rzeczpospolitą Polską a Stolicą Apostolską w dniu 10 lutego 1925 r., „Wrocławskie Studia Erazmiańskie”, t. 5, 2011
• D. Pollack, Rückkehr des Religiösen? Studien zum religiösen Wandel in Deutschland und Europa, vol. 2, Tübingen 2009
• Dz. U. 1997, nr 78 poz. 483
• E. W. Böckenförde, Wolność-państwo-Kościół, tłum. P. Kaczorowski, Kraków 1994
• G. Kobiela, Patriotyzm polski – wychowanie patriotyczne, „Studia Warmińskie”, nr 41-42, 2004-2005
• H. Juros, Das gegenwärtige Verhältnis von Staat und Kirche in Polen vor dem Hintergrund der Modelle und Wirklichkeit in Europa, wykład wygłoszony podczas Sommer-Schule der Universität Warschau 2010
• H. Juros, Kirche und Staat in Polen. Entwicklungen und Spannungen in der Zeit der Systemtransformation, „Haus Rissen”, nr 6-7, 1998
• H. Juros, Polski katolicyzm polityczny, [w:] H. Juros, Kościół – Kultura – Europa. Katolicka nauka społeczna wobec współczesności, Lublin – Warszawa 1997
• J. Baniak, Wprowadzenie. Demokracja i społeczeństwo obywatelskie a religia i Kościół, [w:] tenże (red.), Religia i Kościół w społeczeństwie demokratycznym i obywatelskim w Polsce – między losem a wyborem, Poznań 2012
• J. Isensee, Die Garantie des Religionsunterrichts im Grundgesetz, [w:] G. Bitter (red.), Religionsunterricht hat Zukunft, Bonn 2000
• J. Krukowski, Stanowisko Kościoła katolickiego w relacji do państwa w sprawie nauczania religii w szkołach, [w:] J. Krukowski (red.), Nauczanie religii w szkole w państwie demokratycznym, Lublin 1991
• J. Mariański, Kościół katolicki w Polsce a życie społeczne. Studium socjologiczno-pastoralne, Lublin 2005
• J. Mariański, Kościół katolicki w przestrzeni życia publicznego, [w:] J. Baniak (red.), Religia i Kościół w społeczeństwie demokratycznym i obywatelskim w Polsce. Między losem a wyborem, Poznań 2012
• Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzeczypospolitą Polską, podpisany w Warszawie dnia 28 lipca 1993 roku, [w:] Dz. U. 1998, nr 51 poz. 318
• P. Burgoński, Modele relacji między religią i polityką, [w:] P. Burgoński, M. Gierycz (red.), Religia i polityka. Zarys problematyki, Warszawa 2014
• P. Tomasik, Nauczanie religii katolickiej w strukturze polskiej szkoły, [w:] P. Tomasik, S. Dziekoński (red.), Nauczanie religii katolickiej w szkole – historia, współczesność, perspektywy, tom 7, Warszawa 2010
• Porozumienie pomiędzy Konferencją Episkopatu Polski oraz Ministrem Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 1993r. w sprawie kwalifikacji zawodowych wymaganych od nauczycieli religii, [w:] Dziennik Urzędowy Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 30 lipca 1993 r., nr 6, poz. 21
• R. Chałupniak, Między katechezą a religioznawstwem – nauczanie religii katolickiej w szkole publicznej w Niemczech w latach 1945-2000, Opole 2005
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych, [w:] Dz. U. 1992, nr 36 poz. 155
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 marca 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach, [w:] Dz. U. 2014, nr 0 poz. 478
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 1993 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych, [w:] Dz. U. 1993, nr 83 poz. 390
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 czerwca 1999 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych, [w:] Dz. U. 1999, nr 67 poz. 753
• S. Sowiński, Modele stosunków państwo–Kościół w Unii Europejskiej, „Studia Europejskie” nr 3, 2008
• T. Panuś, Katechizacja, ewangelizacja, kształtowanie człowieka, „Znak”, nr 628, 2007
• Ustawa z dnia 15 lipca 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania, [w:] Dz. U. 1961 nr 32 poz. 160, art. 2.
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, [w:] Dz. U. 1991, nr 95 poz. 425
• Wychowanie, [w:] Słownik Języka Polskiego PWN

Identifiers

ISSN

1233-9717