Pośrednictwo Najświętszej Maryi Panny według kardynała Stefana Wyszyńskiego. Próba syntezy

• Authors: Bartosik Grzegorz

Title variants

EN

The Mediation of the Blessed Virgin Mary according to Cardinal Stefan Wyszyński. Selected aspects

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ukazanie, w jaki sposób kardynał Stefan Wyszyński nauczał o pośrednictwie Najświętszej Maryi Panny. Przedłożenie ma charakter chronologiczny. Obejmuje trzy okresy w życiu i nauczaniu Prymasa Tysiąclecia: przed Soborem Watykańskim II, podczas udziału w pracach soboru oraz w okresie posoborowym. Analiza tekstów pozwala zauważyć bogactwo ujęć oraz pewną ewolucję w nauczaniu. O ile przed soborem dominowało ukazywanie Maryi jako Pośredniczki wszystkich łask, o tyle w czasie soboru i po soborze na pierwszym miejscu znajduje się nauka o macierzyństwie duchowym Maryi (Matka Kościoła), a kwestia pośrednictwa Maryi stanowi pewien aspekt tego macierzyństwa. Ponadto uzasadniona wydaje się teza, że dla kardynała Wyszyńskiego soborowa nauka o uczestnictwie Maryi w jedynym pośrednictwie Chrystusa stanowi fundament teologiczny dla ukazywania roli wstawienniczej Maryi i Jej szafarstwa łask. Kardynał Wyszyński, którego zawołaniem biskupim było: Soli Deo per Mariam, potrafił pogodzić w roztropny sposób ujęcie teologiczne soboru z praktyką duszpasterską. Dzięki temu jego mariologia kerygmatyczna przyniosła błogosławione owoce dla życia Kościoła w Polsce.

EN

The purpose of the article is to show how Cardinal Stefan Wyszyński taught on the mediation of the Blessed Virgin Mary. The presentation is chronological. It covers three periods in the life and teaching of the Primate of the Millennium: before the Second Vatican Council, participation in the work of the Council and the post-conciliar period. The analysis of the texts shows the richness of approaches and some evolution in teaching. While before the Council it was dominated by showing Mary as the Mediatrix of all graces, during the Council and after the Council the teaching on the spiritual motherhood of Mary (Mother of the Church) comes first, and the issue of Mary’s mediation is an aspect of this motherhood. In addition, the thesis that the conciliar teaching on Mary’s participation in Christ’s only mediation is for Cardinal Wyszyński a theological foundation for showing Mary’s intercessory role and her distribution of graces seems justified. Cardinal Wyszyński, whose Episcopal motto was: Soli Deo per Mariam, was able to reconcile wisely the theological approach of the Council with pastoral practice. Thanks to this, his kerygmatic Mariology brought blessed fruits for the life of the Church in Poland.

Keywords

PL

Najświętsza Maryja Panna; kardynał Stefan Wyszyński; pośrednictwo Maryi; Sobór Watykański II; Pośredniczka łask wszelkich; per Mariam ad Jesum; per Jesum ad Mariam

EN

Blessed Virgin Mary; Cardinal Stefan Wyszyński; Mary’s mediation; Second Vatican Council; Mediatrix of all graces; per Mariam ad Jesum; per Jesum ad Mariam

• Publisher: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego w Szczecinie / Wyższe Seminarium Duchowne w Koszalinie
• Journal: Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
• Year: 2020
• Issue: 27
• Pages: 185-206

Contributors

author

Bartosik Grzegorz

• Wydział Teologiczny Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

References

• Acta et documenta Concilio Oecumenico Vaticano II Apparendo. Series II (Praeparatoria). Cura et studio Secretariae Generalis Concilii Oecumenici Vaticani II. Vol. 4. Civitas Vaticana: Typis Polyglottis Vaticanis, 1964–1987.
• Acta Synodalia Sacrosancti Concilii Oecumenici Vaticani II. Cura et studio Archivi Concilii Oecumenici Vaticani II. Vol. 5. Civitas Vaticana: Typis Polyglottis Vaticanis, 1970–1990.
• Bartosik, Grzegorz. Il contributo della Chiesa polacca all’elaborazione della dottrina mariologica del Concilio Vaticano II. Studio teologico-storico. Roma: Pontificia Facultas The¬ologica S. Bonaventurae, 1993.
• Bartosik, Grzegorz. Mediatrix in Spiritu Mediatore. Pośrednictwo Najświętszej Maryi Panny jako uczestnictwo w pośredniczącej funkcji Ducha Świętego w świetle teologii współczesnej. Niepokalanów: Wydawnictwo OO. Franciszkanów, 2006.
• Bartosik, Grzegorz. „Orędzie fatimskie w życiu i posłudze pasterskiej Sługi Bożego kardynała Stefana Wyszyńskiego”. Salvatoris Mater 18, 1–4 (2016): 197–220.
• Besutti, Giuseppe Maria. „La mediazione di Maria secondo gli studi di due Commissioni istituite da Pio XI”. Marianum 47 (1985): 37–41.
• Carbone, Vincenzo. „Maria Madre della Chiesa. Una pagina di storia del Concilio Vaticano II”. L’Osservatore Romano 2 (1988): 5.
• Episkopat Polski. „Memoriał Episkopatu Polski do Ojca Świętego Pawła VI w sprawie ogłoszenia Maryi Matką Kościoła i oddania Jej świata podczas obrad Soboru Watykańskiego II (Jasna Góra, 4 września 1964)”. W: Matka Odkupiciela Matką Kościoła. Dokumenty, wybór i oprac. Instytut Prymasowski Ślubów Narodu, red. Adam Wieczorek, 9–19. Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów, 1990.
• Franciszek. Papież do teologów: dyskutujcie między sobą, nie wśród wiernych. Dostęp 30.12.2019. https://papiez.wiara.pl/doc/6012162.Papiez-do-teologow-dyskutujcie-miedzy-soba-nie-wsrod-wiernych.
• González, Carlos Ignazio. Mariologia. Maria, Madre e Discepola. Casale Monferrato: Piemme, 1988.
• Hauke, Manfred. Maria „Mediatrice di tutte le grazie”. La mediazione universale di Maria nell’opera teologica e pastorale del cardinale Mercier. Lugano: Europress FTL, 2005.
• Jan Paweł II. „Redemptoris Mater”. Matka Odkupiciela. Encyklika o Błogosławionej Maryi Dziewicy w życiu pielgrzymującego Kościoła. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 2007.
• Kajdan, Maria. L’interpretazione della dottrina mariologica del Concilio Vaticano II nelle opere di Stanisław Celestyn Napiórkowski. Licenza in Sacra Teologia con spezializzazione in Mariologia. Roma: Pontificia Facoltà Teologica Marianum, 1992.
• Kochaniewicz, Bogusław. „Pieśń Bogurodzica wyrazem kultu maryjnego na przestrzeni wieków”. W: Polski Tyś Królową i najlepszą Matką. Maryja w dziejach Polski i Europy, red. Grzegorz Maria Bartosik, Ireneusz Klimczyk, Iwona Krysiak, 149–161. Niepokala¬nów: Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, 2018.
• Kozłowski, Dariusz. Odnowa polskiej teologii pośrednictwa maryjnego po Soborze Watykańskim II. Rozprawa doktorska. Katolicki Uniwersytet Lubelski w Lublinie, 2005.
• Królikowski, Janusz. „Wkład biskupów polskich w prace mariologiczne w czasie Vaticanum II”. W: Na polskiej drodze maryjnej. Materiały z sympozjum mariologiczno-maryjnego. Pasierbiec, 21–22 października 2006 roku, 99–129. Częstochowa–Pasierbiec: Polskie Towarzystwo Mariologiczne, 2007.
• Królikowski, Janusz. „Maryja – Matka Kościoła w nauczaniu kardynała Stefana Wyszyń¬skiego”. Collectanea Theologica 61, 4 (1991): 81–105.
• Kumala, Janusz. „Maryjne pośrednictwo przykładu w świetle «Redemptoris Mater»”. W: Matka Odkupiciela. Tekst i komentarze, red. Stanisław Celestyn Napiórkowski, 263–270. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1993.
• Madey, Johannes. „Sub tuum praesidium”. W: Marienlexikon, red. Remigius Bäumer, Leo Scheffczyk. T. 6, 327–328. St. Ottilien: EOS Verlag, 1994.
• Marszalik, Marian. Maryja jako Służebnica w pismach Stefana Kardynała Wyszyńskiego w latach 1949–1962. Praca magisterska. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Warszawa, 2012.
• Micewski, Andrzej. Kardynała Wyszyński Prymas i Mąż Stanu. T. 1–2. Paris: Éditions du Dialogue, 1982.
• Miravalle, Mark. Maryja Współodkupicielka, Pośredniczka, Orędowniczka. Z dedykacją papieżowi Janowi Pawłowi II i Biskupom Kościoła Powszechnego. Santa Barbara: Queenship Publishing Company, 1993.
• Napiórkowski, Stanisław Celestyn. Matka naszego Pana (problemy – poszukiwania – perspektywy). Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, 1992.
• Napiórkowski, Stanisław Celestyn. „O wodociągu. Wprowadzenie, przekład i komentarze do kazania św. Bernarda z Clairvaux”, Roczniki Teologiczne 46, 4 (1999): 195–206.
• Napiórkowski, Stanisław Celestyn. „«Per Iesum ad Mariam». Interpretacja wypowiedzi Jana Pawła II”. W: Przez Jezusa do Maryi. Materiały z sympozjum mariologicznego zorganizowanego przez Polskie Towarzystwo Mariologiczne, Licheń, 26–27.10.2001, red. Stanisław Celestyn Napiórkowski, Kazimierz Pek, 9–29. Częstochowa–Licheń: Polskie Towarzystwo Mariologiczne, 2002.
• Napiórkowski, Stanisław Celestyn. „Trudne dojrzewanie mariologii soborowej”. W: Stanisław Celestyn Napiórkowski, Jan Usiądek, Matka i Nauczycielka. Mariologia Soboru Watykańskiego II, 11–182. Niepokalanów: Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, 1992.
• „Nowenna do Matki Bożej Nieustającej Pomocy”. Dostęp 15.01.2020. https://www.mbnp.religia.net/nowenna-do-matki-bozej-nieustajacej-pomocy-i/.
• Pach, Jan. Maria nell’insegnamento del Cardinal Stefan Wyszyński. Tesi di Laurea in Sacra Teologia con specializzazione in Mariologia. Roma: Pontificia Facultas Theologica Maria¬num, 1989.
• Pach, Jan. „Przez Jezusa do Maryi w nauczaniu Stefana Kardynała Wyszyńskiego”. W: Przez Jezusa do Maryi. Materiały z sympozjum mariologicznego zorganizowanego przez Polskie Towarzystwo Mariologiczne. Licheń, 26–27 października 2001, red. Stanisław Celestyn Napiórkowski, Kazimierza Pek, 155–161. Częstochowa–Licheń, Polskie Towarzystwo Mariologiczne, 2002.
• Paulus pp. VI. „Allocutiones II Ad Patres Conciliares habita, altera exacta Concilii Oecumenici Vaticani secundi sessione”. Acta Apostolacie Sedis 56 (1964): 31–40.
• Paweł VI. „Adhortacja «Marialis cultus»”. W: Tak czcić Matkę Bożą. Paweł VI o kulcie Najświętszej Maryi Panny [Signum magnum, Marialis cultus], red. Stanisław Celestyn Napiórkowski, 31–118. Niepokalanów: Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, 2004.
• Paweł VI. „Adhortacja «Signum magnum»”. W: Tak czcić Matkę Bożą. Paweł VI o kulcie Najświętszej Maryi Panny [Signum magnum, Marialis cultus], red. Stanisław Celestyn Napiórkowski, 5–29. Niepokalanów: Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, 2004.
• Paweł VI. „Przemówienie Ojca Świętego Pawła VI na zakończenie III sesji Soboru Watykańskiego II (fragment) (Rzym, 21 listopada 1964)”. W: Matka Odkupiciela Matką Kościoła. Dokumenty, wybór i oprac. Instytut Prymasowski Ślubów Narodu, red. Adam Wieczorek, 209–213. Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów, 1990.
• Pawłowski, Antoni. Jasnogórskie Studium Mariologiczne. Załącznik do protokołu Konferencji Episkopatu Polski z dnia 4.09.1964, Jasna Góra, rękopis, Archiwum Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie.
• „Richiesta della definizione del dogma di Maria Mediatrice, Corredentrice e Avvocata. Dichiarazione della Commisione teologica del Congresso di Częstochowa”. L’Osservatore Romano 137, 126 (1997): 10.
• Sobór Watykański II. „Konstytucja dogmatyczna o Kościele «Lumen gentium»”. W: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst łacińsko-polski, 146–257. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum, 1986.
• Wojtyła, Karol. „Komentarz teologiczno-duszpasterski do aktu dokonanego na Jasnej Górze 3.05.1966 roku”. W: Matka Odkupiciela Matką Kościoła. Dokumenty, wybór i oprac. Instytut Prymasowski Ślubów Narodu, red. Adam Wieczorek, 32–45. Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów, 1990.
• Wyszomirski, Robert. „Maryjna droga kardynała Stefana Wyszyńskiego”. Teologia Polityczna 23.05.2016. Dostęp 30.12.2019. https://teologiapolityczna.pl/ks-robert-wyszomirski-maryjna-droga-kardynala-stefana-wyszynskiego-tpct-8-/.
• Wyszyński, Kardynał Stefan. „Akt Oddania Polski w macierzyńską niewolę Maryi, Matce Kościoła, za wolność Kościoła Chrystusowego, Jasna Góra, 3 maja 1966 r.”. Dostęp 9.01.2020. http://centrumzawierzenia.jasnagora.pl/milenijny-akt-oddania-polski-matce-bozej.
• Wyszyński, Stefan. „Był człowiek posłany od Boga. Jan mu było na imię. Wspomnienie o papieżu Janie XXIII. W: Jan XXIII i jego dzieło, red. Bohdan Bejze, Bogdan Dziwosz, Władysław Ziółek, 41–156. Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek, 1972.
• Wyszyński, Stefan. Dzieła zebrane. T. 1–19. Warszawa: Wydawnictwo im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego „Soli Deo”, 1991–2019.
• Wyszyński, Stefan. Dziennik pro Memoriał. Archiwum Instytutu Prymasowskiego Stefana Kardynała Wyszyńskiego.
• Wyszyński, Stefan. Kościół w służbie Narodu. Rzym: Ośrodek „Corda Cordi” i Delegatura Biura Prasowego Episkopatu Polski w Rzymie, 1981.
• Wyszyński, Stefan. „List Prymasa Polski, Stefana kardynała Wyszyńskiego, do Ojca Świętego Pawła VI o oddaniu świata Maryi, Matce Kościoła (Warszawa, 25 września 1971)”. W: Matka Odkupiciela Matką Kościoła. Dokumenty, wybór i oprac. Instytut Prymasowski Ślubów Narodu, red. Adam Wieczorek, 87–89. Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów, 1990.
• Wyszyński, Stefan. „List pasterski Prymasa Polski, Stefana kardynała Wyszyńskiego, wzywający ludzi dobrej woli do pomocy Kościołowi i chrześcijańskiej ojczyźnie przez Bogurodzicę, Matkę Kościoła (Jasna Góra, 26 sierpnia 1969)”. W: Matka Odkupiciela Matką Kościoła. Dokumenty, wybór i oprac. Instytut Prymasowski Ślubów Narodu, red. Adam Wieczorek, 46–51. Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów, 1990.
• Wyszyński, Stefan. Matka Kościoła. Città del Vaticano: Typis Polyglottis Vaticanis, 1966.
• Wyszyński, Stefan. Nie gaście ducha Ojca Maksymiliana. Wybór przemówień i listów. Niepokalanów: Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, 1996.
• Wyszyński, Stefan. Wszystko postawiłem na Maryję. Warszawa: Wydawnictwo im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego „Soli Deo”, 2007.
• Wyszyński, Stefan. „Wypowiedź Prymasa Polski, Stefana kardynała Wyszyńskiego, podczas III sesji Soboru Watykańskiego II w sprawie ogłoszenia Maryi Matką Kościoła i oddania w Jej macierzyńską opiekę Kościoła i całego świata (Rzym, 16 września 1964)”. W: Matka Odkupiciela Matką Kościoła. Dokumenty, wybór i oprac. Instytut Prymasowski Ślubów Narodu, red. Adam Wieczorek, 20–22. Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów, 1990.

Identifiers

DOI

10.18276/skk.2020.27-10