Świątynia nowej wiary. Filmowe obrazy budowy Pałacu Kultury 1952-1955

• Authors: Marek Hendrykowski

Title variants

EN

The Temple of New Faith. Film images of building of the Palace of Culture 1952-1955

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł Marka Hendrykowskiego analizujący zbiór materiałów dokumentalnych z lat 1952-1955 jest pierwszym tego rodzaju studium poświęconym filmowym obrazom budowy warszawskiego Pałacu Kultury i Nauki w kontekście ideologii stalinizmu. Autor konkluduje: „Z prowokacyjnego daru Pałac Kultury i Nauki stał się reliktem czasów stalinowskich – coraz bardziej odległym przypomnieniem kilkudziesięciu lat zniewolenia Polski przez sowiecki i rodzimy komunizm. Dzisiaj obrazy filmowe nakręcone w trakcie wznoszenia tej budowli stanowią niezastąpione świadectwo pychy przedwcześnie zapowiadającego swój triumf, narzuconego siłą ustroju. Monstrualny w swym ogromie Pałac stał się jeszcze jednym zabytkiem dziejów Warszawy, wpisanym w pejzaż miasta i służącym jego mieszkańcom. Uwodzicielskie zło, z jakim na zawsze będzie kojarzony, przestało wywierać swój złowieszczy wpływ”.

EN

In his article Marek Hendrykowski analyses archive materials from the period of 1952-1955 dealing with the images of building of the Warsaw Palace of Culture and Science in the context of Stalinism. The author concludes that from a controversial gift, the Palace of Culture became a relict of bygone Stalinist era, a reminder of increasingly distant decades of enslavement by the Soviet and Polish communists. Today, films filmed during erection of the building are an indispensable witness to the conceit of the system imposed by force that led to the premature announcement of its triumph. The Palace, monstrous in its vastness, is yet another monument of the history of Warsaw, a part of its landscape and is useful to its inhabitants. The seductive evil with which it will forever be associated ceased to exert its sinister influence.

Keywords

PL

komunizm; stalinizm

EN

communism; stalinism

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2015
• Issue: 92 Kino polskie i polityka
• Pages: 87-99

Contributors

author

Marek Hendrykowski

• Katedra Filmu, Telewizji i Nowych Mediów, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań

References

• Bogusz, Anna. Budowa Pałacu Kultury. Warszawa 1975
• Eliade, Mircea. Sacrum – mit – historia. Wybór esejów. trans. Anna Tatarkiewicz. Warszawa 1970
• Huml, Irena. Pałac w guście epoki. „Renowacje i Zabytki” 3 (2005)
• Jazdon, Mikołaj. „Czarne filmy posiwiały. ‘Czarna seria’ polskiego dokumentu 1956-1958”. In: Widziane po latach. Analizy i interpretacje filmu polskiego. ed. M. Hendrykowska. Poznań 2000. 55-59.
• Minorski, Jan. „Oblicze współczesnej polskiej twórczości architektonicznej”. In: O polską architekturę socrealistyczną. Materiały z krajowej partyjnej narady architektów odbytej w dniach 20-21 czerwca 1949 roku w Warszawie. Warszawa 1950
• Ortega y Gasset. José. Dehumanizacja sztuki i inne eseje. Trans. Piotr Niklewicz. Warszawa 1980
• Tyrmand, Leopold. Dziennik 1954. Warszawa 1989
• Wolski, Tomasz. „Pałac Kultury primabalerina Warszawy”. Rozmowa Tadeusza Sobolewskiego z reżyserem. „Gazeta Wyborcza” 2.05.2012
• Zwierzchowski, Piotr. Pęknięty monolit. Konteksty polskiego kina socrealistycznego. Bydgoszcz 2006