Sprawność językowa dzieci 5-letnich a ich aktywność i doświadczenia – raport z badań

• Authors: Patrycja Brydniak

Title variants

EN

The Linguistic Skills of 5-Year-Old Children Versus their Activity and Experiences – Research Report

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zgodnie z zaleceniem Parlamentu Europejskiego i Rady we współczesnej edukacji pojawiła się tendencja do rozwijania kompetencji kluczowych. Porozumiewanie się w języku ojczystym jest jedną z nich, stanowiąc wyraźny fundament dla innych. Kompetencja ta jest warunkowana sprawnością językową i szeregiem innych kompetencji, między innymi komunikacyjną i językową. Autorzy literatury psychologiczno-pedagogicznej wymieniają rozmaite determinanty tej sprawności. Czy można zatem uwzględnić wśród nich podejmowaną przez człowieka aktywność i zdobywane przez niego doświadczenia? Poszukując odpowiedzi na powyższe pytanie, sformułowano następujący problem badawczy: Jaka zależność zachodzi między sprawnością językową a aktywnością i doświadczeniami dzieci 5-letnich? Celem badacza było więc udowodnienie potencjalnej relacji (lub jej braku) zachodzącej między zmiennymi. Do badań wybrano jedną z grup przedszkolnych. W celu zebrania niezbędnych informacji badacz posłużył się Testem sprawności językowej Z. Tarkowskiego, Skalą aktywności i Skalą doświadczeń. Na podstawie analizy wyników badań udowodniono występowanie: wysokiej zależności między sprawnością językową a różnorodnością aktywności, przeciętnej zależności między sprawnością językową a częstością aktywności, przeciętnej zależności między sprawnością językową a aktywnością i doświadczeniami (w ujęciu ogólnym), słabej zależności między sprawnością językową a różnorodnością doświadczeń, słabej zależności między sprawnością językową a częstością doświadczeń. Różnorodność aktywności ma więc większy wpływ na sprawność językową niż jej częstość. Koncentrując się z kolei na częstości i różnorodności, zauważa się, iż druga z nich silniej oddziałuje na sprawności językowe badanych.

EN

In compliance with the recommendations of the European Parliament and the Council in contemporary education, a tendency to develop key competences has appeared. Communication in a native language is one of them, constituting a clear foundation for others. This competence is conditioned by linguistic skills and a number of other competences, including communicative and linguistic ones. Authors list various determinants of this skill in the psychological-pedagogical literature. Therefore, can the activity undertaken by man and their procurement of experience be included among them? Searching for the answer for the question above, the following research problem has been formulated: What relation occurs between linguistic skills and the activity and experiences of five-year-old children? The researcher’s objective was therefore to prove a potential relation (or its lack) occurring between the variables. The population chosen for the research was one from among kindergarten groups. In order to collect the necessary information, the researcher used Z. Tarkowski’s test of linguistic skills, the Scale of Activity and the Scale of Experience. As a consequence of the research results, the following has been proved: a high relation between linguistic skills and the activity’s diversity, an average relation between linguistic skills and the activity’s frequency, an average relation between linguistic skills and the activity and experiences (in general approach), a weak relation between linguistic skills and the diversity of experiences, a weak relation between linguistic skills and the frequency of experiences. The activity’s diversity therefore has a greater influence on linguistic skills than its frequency. In turn, concentrating on the frequency and diversity, it can be noticed that the latter affects the linguistic skills of the subjects being tested more strongly.

Keywords

PL

sprawność językowa; aktywność; doświadczenia; język; kompetencja komunikacyjna; kompetencja językowa; kompetencje kluczowe

EN

linguistic skills; activity; experiences; language communicative competence; linguistic competence; key competences

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2015
• Issue: 2 (36)
• Pages: 69-92

Contributors

author

Patrycja Brydniak

References

• Andrzejewska J., Doświadczanie świata podstawą kształcenia kompetencji komunikacyjnych dziecka w wieku przedszkolnym, [w:] Psychopedagogiczne aspekty rozwoju i edukacji małego dziecka, red. T. Parczewska, Wyd. UMCS, Lublin 2010.
• Encyklopedia wiedzy o języku polskim, red. S. Urbańczyk, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1978.
• Głoskowska-Sołdatow M., Porozumiewanie się w języku ojczystym, [w:] Rozwijanie kompetencji kluczowych uczniów w procesie edukacji wczesnoszkolnej, red. J. Uszyńska-Jarmoc, B. Dudel, M. Głoskowska-Sołdatow, Impuls, Kraków–Białystok 2013.
• Góral-Półrola J., Mosiołek M., Mowa dzieci wiejskich u progu nauki szkolnej. Znaczenie wczesnej opieki logopedycznej, [w:] Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, red. M. Karwowska-Struczyk, D. Sobierańska, M. Szpotowicz, Żak, Warszawa 2011.
• Górecka-Mostowicz B., Rozwijanie komunikacji emocjonalnej u dzieci przedszkolnych i szkolnych, [w:] O komunikowaniu się w przedszkolu i w nauczaniu zintegrowanym, red. K. Gąsiorek, M. Grochowalska, Wyd. Akademia Pedagogiczna, Kraków 2003.
• Grabias S., Pojęcie sprawności językowej a praktyka logopedyczna, „Logopedia”, 17(1990).
• Guz S., Wstęp, [w:] Wielowymiarowość aktywności i aktywizacji, red. S. Guz, T. Sokołowska-Dzioba, A. Pielecki, Wyd. Comandor, Warszawa 2008.
• Jakowicka M., Wzbogacanie doświadczeń uczniów klas początkowych w kontaktach ze środowiskiem, WSiP, Warszawa 1982.
• Kurcz, Pamięć, uczenie się, język, PWN, Warszawa 1995.
• Laskowska J., Rozwój aktywności twórczej dzieci w sferze języka, Impuls, Kraków 2007.
• Maszorek-Szymala A., Podstawy statystyki dla studentów i nauczycieli, Impuls, Kraków 2007.
• Muchacka B., Stymulowanie aktywności poznawczej dzieci w przedszkolu, Wyd. Akademia Pedagogiczna, Kraków 2000.
• Niebrzydowski L., Psychologia wychowawcza. Samoświadomość, aktywność, stosunki interpersonalne, PWN, Warszawa 1989.
• Parczewska T., Znaczenie środowisk wychowawczych w stymulowaniu aktywności poznawczej dziecka w wieku przedszkolnym, [w:] Psychopedagogiczne aspekty rozwoju i edukacji małego dziecka, red. T. Parczewska, UMCS, Lublin 2010.
• Pawłowska R., Z zagadnień sprawności językowej w nauczaniu religii, [w:] O języku religijnym. Zagadnienia wybrane, red. M. Karpluk, J. Sambor, Wyd. KUL, Lublin 1988.
• Przetacznik-Gierowska M., Zmiany rozwojowe aktywności i działalności jednostki, [w:] Psychologia rozwoju człowieka, red. M. Przetacznik- Gierowska, M. Tyszkowa, PWN, Warszawa 2000.
• Silva P., Health and Development in the Early Years, [w:] From Child to Adult. The Dunedin Multidisciplinary Health And Development Study, red. P. Silva, W. Stanton, Wyd. Oxford, New York 1998.
• Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, t. I, PWN, Warszawa 1978.
• Strelau J., Temperament i inteligencja, PWN, Warszawa 1992.
• Tarkowski Z., Test sprawności językowej. Podręcznik, Orator, Lublin 2001.
• Tyszkowa M., Aktywność i działalność dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa 1977.
• Tyszkowa M., Jednostka a rodzina: interakcje, stosunki, rozwój, [w:] Psychologia rozwoju człowieka, red. M. Przetacznik-Gierowska, M. Tyszkowa, PWN, Warszawa 2000.
• Włodarski Z., Rozwój i kształtowanie doświadczenia indywidualnego, WSiP, Warszawa 1975.
• Zaczyński W., Statystyka w pracy badawczej nauczyciela, Żak, Warszawa 1997.
• Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE), Dz. Urz., L394/10-12; Załącznik. Kompetencje kluczowe w uczeniu się przez całe życie – Europejskie ramy odniesienia, Dz. Urz., L394/13-18, [online]: http://eurlex.europa.eu/ LexUriServ/LexUriServ. do?uri=OJ:L:2006:394:0010:0018:pl:PDF (dostęp: 12.04.2015).