Religijny model świata w literaturze fantastycznej

• Authors: Tomalak Barbara

Title variants

EN

Religious model of the world in fantasy literature

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

From the primordial times the need of religious experience has always been an inalienable human need, hence the contemporary culture proposes the return to the mythical scenarios through partial reconstruction of primeval believes and attaching new meanings to the imaginary sphere. Fantasy literature recalls the animistic model, making references to myths, magic fairy-tales, heroic epic poetry or medieval chivalry poetry. Besides the traditional roles of the myth: community creating ethnogenetic original myth, its fairy-tale nature satisfying the need of the miraculous, in modern times, as it has always been in the history of mankind, the main role is played by the myth of initiation, which enables the surrogate initiation in the virtual world of literary fiction. Fantasy worlds bring us back as far back as to the late Palaeolithic, to the magic culture to the undiversified world filled with sacrum. Contrary to this, in the science-fiction literature the role of magic is performed by science. In literary texts which combine the elements of science-fiction and fantasy (there are more and more such hybrids) the hero’s evolution, conceived as an initiation in the shamanic biographical model, leads to the higher forms of being, in which the Aliens/Others, who represent more advanced civilisations, play the structural roles of gods.

Keywords

PL

religijny model świata; literatura fantastyczna; sacrum w literaturze

EN

religious model of the world; fantasy literature; sacrum in literature

• Publisher: Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Instytut Teologiczny im. Jana Kantego w Bielsku-Białej, Książnica Beskidzka
• Journal: Świat i Słowo
• Year: 2014
• Volume: 12
• Issue: (2)23
• Pages: 213-230

Contributors

author

Tomalak Barbara

References

• A. Wierciński, Magia i religia. Szkice z antropologii religii, Kraków 2004.
• A. Szyjewski, Etnologia religii, Kraków 2001, s. 175.
• R. May, Błaganie o mit, przeł. B. Moderska, Poznań 1997.
• B. Tomalak, Śladami mitu, Bielsko-Biała 2012.
• E. Leach, A.J. Greimas, Rytuał i narracja, przeł. M. Buchowski i in., Warszawa 1989.
• A. Sapkowski, Krew elfów. Tom pierwszy sagi o wiedźminie, Warszawa 1996.
• J. Červenák, Czarnoksiężnik: Władca wilków, przeł. A. Mickiewicz-Janiszewska, Warszawa 2012.
• S. Erikson, Bramy domu umarłych. Opowieść z malazańskiej Księgi Umarłych, przeł. M. Januszewski, Warszawa 2012.
• U.K. Le Guinn, Ziemiomorze. Najdalszy brzeg, przeł. S. Barańczak, Warszawa 2013.
• W. Burszta, Antropologia kultury, Poznań 1998, s. 102.
• J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni. Wyprawa, przeł. M. Skibniewska, Warszawa 1990.
• Ch.D. Laughlin, Archetypes, neurognosis and the quantum sea, „Journal of Scientific Exploration”, 10/1996.
• T. Sikora, Użycie substancji halucynogennych a religia, Kraków 1999.
• S. Grof, Poza mózg. Narodziny, Śmierć i Transcendencja w psychoterapii, przeł. I. Szewczyk, Kraków 1999.
• R. Hobb, Uczeń skrytobójcy (Skrytobójca – tom 1), przeł. A. Kwiatkowska, Warszawa 2005.
• R. Hobb, Misja Błazna (Złotoskóry – tom 1), przeł. Z.A. Królicki, Warszawa 2004.
• M. Eliade, Szamanizm i ekstatyczne techniki ekstazy, przeł. K. Kocjan, Warszawa 2001.
• L. Kołakowski, Obecność mitu, Paryż 1972.
• T. Williams, Smoczy tron, przeł. P. Kruk, Poznań 2000.
• J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni. Powrót króla, przeł. M. Skibniewska, Warszawa 1990.
• A. Sapkowski, Ostatnie życzenie, Warszawa 1996.
• .E. Howard, Ludzie Czarnego Kręgu, przeł. Z. Królicki, Warszawa 1988.
• C.S. Pearson, Nasz wewnętrzny bohater, przeł. G. Brelik, W. Grabarczyk, Poznań 1995.
• J. Grzędowicz, Pan Lodowego Ogrodu, t. 4, Lublin 2012.
• J. Dukaj, Katedra [w tegoż:] W kraju niewiernych, Warszaw 2000.
• G. Trębicki, Fantasy. Ewolucja gatunku, Kraków 2007.
• N. Gaiman, Amerykańscy bogowie, przeł. P. Braiter, Warszawa 2008.
• N. Gaiman, Władca górskiej doliny. Opowiadanie ze świata „Amerykańskich bogów” [w:] Legendy II, oprac. R. Silverberg, przeł. P. Braiter, Poznań 2005.
• T.A. Shippey, Droga do Śródziemia, przeł. J. Kokot, Poznań 2001.