PL
Tytuł mojego eseju odnosi się do przejścia, które zdefiniowało epokę nowoczesną – „od natury do historii“ – i które stało się możliwe dzięki teologii reformowanej. Ta bowiem podważyła zasady świętego prawa naturalnego, sformułowane przez tomistyczną metafizykę, i zainwestowała w pracę nad naturą, poddając ją wielkiej dziejowej transformacji. Z kolei podtytuł mojego eseju – „efekt Lutra u Hegla“ – ma wykładnię szerszą i węższą. Ta pierwsza, szersza, odnosi się do ogólnego efektu reformacji w heglowskiej filozofii, która, jak sam autor zapewnia, nie powstałaby, gdyby nie duchowy ferment renesansowego „germańskiego chrześcijaństwa“. Ta druga, węższa, odnosi się do konkretnego efektu myśli luterańskiej w postaci najważniejszego pojęcia Hegla, jakim jest kategoria pracy. Hegel, sam zawsze uważający się za ortodoksyjnego luteranina, stworzył myśl, która znacznie odbiega od dogmatów wyznania augsburskiego – w jednym aspekcie jednak pozostał absolutnie wierny koncepcji Marcina Lutra, czyli właśnie w jego idei pracy jako jednocześnie zawodu i powołania: Beruf jako Berufung.
EN
The title of this essay refers to the “from Nature to history” transition, which defined the modern epoch and was rendered possible by the theology of the Reformation. It is the latter that undermined the principles of the holy natural law formulated by Thomist metaphysics and invested in work on Nature by subjecting it to a great historical transformation. In turn, the sub-title of the essay – “The Luther Effect in the Case of Hegel” – has been granted both a wider and a narrower interpretation. The former refers to the general effect of the Reformation within Hegelian philosophy which, as the author assured us, would have not come into being had it not been for the spiritual fomentation of ”Germanic Christianity”. The latter refers to the concrete effect of Lutheran thought in the form of the most important Hegelian conceit, namely, the category of labour. Hegel, who always regarded himself as an Orthodox Lutheran, is the author of reflections that to a considerable extent differ from the dogmas of the Augsburg confession; nonetheless, in a single aspect he remained loyal to the conception launched by Martin Luther, i.e. the idea of labour as simultaneously a profession and a calling: Beruf as Berufung.