Konotacje semantyczne i kulturowe polskiej nazwy barwy zielonej i jej odpowiedników w języku ukraińskim, szwedzkim i wietnamskim

• Authors: Waszakowa Krystyna

Title variants

EN

SEMANTIC AND CULTURAL CONNOTATIONS OF THE POLISH ZIELONY ‘GREEN’ AND ITS EQUIVALENTS IN UKRAINIAN, SWEDISH AND VIETNAMESE

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przynosi omówienie konotacji semantycznych i kulturowych właściwych nazwie barwy zielonej w czterech językach: polskim, ukraińskim, szwedzkim i wietnamskim. W opisie materiału językowego, zebranego w ramach zespołowego tematu badawczego z zakresu porównawczej semantyki leksykalnej, autorka koncentruje się na przedstawieniu zjawisk wspólnych przynajmniej dla dwóch z zestawianych języków. Omawiane w pracy nazwy barw odznaczają się dużą łączliwością, która odzwierciedla poszczególne profile ich znaczenia prototypowego, odnoszącego się do roślinności. Uwidocznione w analizie stosunkowo duże zbieżności w kierunkach rozwoju konotacji znaczeniowych i kulturowych podstawowych nazw barw: polskiej zielony, ukraińskiej zełenyj, szwedzkiej grön i wietnamskiej zanh są interpretowane jako argumenty uzasadniające hipotezę o istnieniu pewnych wzorców kulturowych, podstawowych dla ludzkiej percepcji i konceptualizacji.

EN

The article discusses semantic and cultural connotations of the terms for the colour green in four languages: Polish, Ukrainian, Swedish and Vietnamese. In her analysis of the material, collected by a team of researches working on contrastive lexical semantics, the author focuses on phenomena common to at least two out of the four languages. The terms under investigation exhibit considerable valence reflecting various profiles of their prototypical meaning relating to plant life. The developments of semantic and cultural connotations of the Polish zielony, Ukrainian zelenyi, Swedish grön and Vietname.se xanh are rather diverse, which is taken as corroboration of the hypothesis according to which there exist certain cultural patterns basic for human perception and conceptualization.

Keywords

PL

konotacje semantyczne i kulturowe; barwa zielona w czterech językach; język polski; język ukraiński; język szwedzki; język wietnamski; profile znaczenia prototypowego; wzorce kulturowe

EN

semantic and cultural connotations; the colour green in four languages; Polish; Russian; Swedish; Vietnamese; profiles of the prototypical meaning; cultural patterns

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 2000
• Volume: 12
• Pages: 221–232

Contributors

author

Waszakowa Krystyna

References

• Berlin B., Kay P., 1969, Basic Color Terms: Their Universality and Evolution, University of California Press, Berkeley.
• Crawford T. D., 1982, Defining ‘Basic Color Term’, „ Anthropological Linguistics” 24, 3, s. 338-343.
• Hoàng thu Oanh, 2000, Nazwa „xanh” w języku wietnamskim, [w:] Studia z semantyki porównawczej. Nazwy barw. Nazwy wymiarów. Predykaty mentalne, cz. I, pod red. R. Grzegorczykowej i K. Waszakowej, Warszawa.
• Javorska G. M., (w druku), Ukraiński зелений: głębia symboliki wegetatywnej.
• Teodorowicz-Hellman E., 2000, „Zielony” i „niebieski” w języku polskim w porównaniu z „grön” i ”blå” w szwedzkim, [w:] Studia z semantyki porównawczej. Nazwy barw. Nazwy wymiarów. Predykaty mentalne, cz. I, pod red. R. Grzegorczykowej i K. Waszakowej, Warszawa.
• Tokarski R., 1995, Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie, Lublin.
• Waszakowa K., 2000, Podstawowe nazwy barw i ich prototypowe odniesienia. Metodologia opisu porównawczego, [w:] Studia z semantyki porównawczej. Nazwy barw. Nazwy wymiarów. Predykaty mentalne, cz. I, pod red. R. Grzegorczykowej i K. Waszakowej, Warszawa.
• Wierzbicka A., 1990, The Meaning of Color Terms: Semantics, Culture, and Cognition, „Cognitive Linguistics” 1, s. 99-149.
• Wierzbicka A., 1996, Semantics. Primes and Universals, Oxford.