Between Monolectical and Dialectical Philosophy of Loneliness and Communitiveness

• Authors: Domeracki Piotr

Title variants

PL

Między monolektyczną a dialektyczną filozofią samotności i wspólnotowości

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

It is commonly known that maybe less solitude but more loneliness deserves on clear and firm criticism while communitiveness is assessed in a univocally positive way. This, in turn, translates to an unquestionable preference to ideas, feelings, motives and acts which are of community character and use. On the other hand, loneliness is recognized as a reason of our pain, suffering, fears, sadness and horrible despair. It results that our key ambition, need and aim should be avoiding and preventing each form of solitude or loneliness in our private and social life at all costs. But, as it occurs, this causes a lot of further – not only theoretical but unfortunately also practical – problems, which some researchers and ordinary people must face. This kind of unilateral and unambiguous interpretation of both solitude/loneliness and communitiveness I used to call ‘monolectical’. In my presentation I am going to show that ‘monolectics’ of communitiveness or solitude/loneliness is insufficient for possibly objective and complete picture of this two. In consequence I will be arguing that monoseological discourse is able to gain it and to develop itself only by turning to the dialectical method of explaining. The fundamental thesis and belief as well, expressed on the ground of the dialectics of solitude/loneliness and communitiveness, is that solitude/loneliness and communitiveness are not at all isolated but strongly complementary. A practical conclusion arises from this statement according to which each of us should intertwine in his or her life some periods of communitiveness and then some episodes of solitude.

PL

Powszechnie wiadomo, że może mniej samotność, a więcej osamotnienie zasługuje na wyraźną i zdecydowaną krytykę, podczas gdy wspólnotowość jest oceniana w sposób jednoznacznie pozytywny. Przekłada się to na niekwestionowane preferowanie idei, uczuć, motywów i czynów, które mają charakter i przeznaczenie wspólnotowe. Z drugiej strony, osamotnienie uznawane jest za przyczynę naszego bólu, cierpienia, lęków, smutku i straszliwej rozpaczy. Wynika z tego, że naszą kluczową ambicją, potrzebą i celem powinno być unikanie i zapobieganie za wszelką cenę każdej formie samotności lub osamotnienia w naszym życiu prywatnym i społecznym. Jednak, jak wiadomo, powoduje to wiele dalszych – nie tylko teoretycznych, ale niestety również praktycznych – problemów, z którymi muszą się zmierzyć niektórzy badacze i zwykli ludzie. Ten rodzaj jednostronnej i jednoznacznej interpretacji zarówno samotności, jak i wspólnotowości, zwykłem nazywać „monolektyczną”. W moim przedłożeniu zamierzam wykazać, że „monolektyka” wspólnotowości lub samotności/osamotnienia jest niewystarczająca dla możliwie obiektywnego i pełnego obrazu obu tych fenomenów. W konsekwencji będę argumentował, że dyskurs monoseologiczny jest w stanie go uzyskać i rozwijać się jedynie poprzez odwołanie się do dialektycznej metody wyjaśniania. Podstawową tezą, a równocześnie przekonaniem, wyrażonym na gruncie dialektyki samotności i wspólnotowości, jest to, że samotność i wspólnotowość wcale nie występują w izolacji, lecz wzajemnie się uzupełniają. Z tego stwierdzenia wynika praktyczny wniosek, zgodnie z którym każdy z nas powinien przeplatać w swoim życiu okresy wspólnotowości epizodami samotności.

Keywords

EN

solitude; loneliness; communitiveness; philosophy; monoseological discourse; monolectics; dialectics

PL

samotność; osamotnienie; wspólnotowość; filozofia; dyskurs monoseologiczny; monolektyka; dialektyka

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Paedagogia Christiana
• Year: 2020
• Volume: 2/46
• Pages: 25-42

Contributors

author

Domeracki Piotr

• ORCID: 0000-0003-1339-9500
• Nicolaus Copernicus University in Toruń

References

• Aristotle (1964). Polityka z dodaniem Pseudo-Arystotelesowej ekonomiki [Politics, and the Pseudo-Aristotelian Economics]. Transl. L. Piotrowicz. Warsaw: PWN.
• Bauman, Z. (2008). Wspólnota. W poszukiwaniu bezpieczeństwa w niepewnym świecie [Community. Seeking Safety in an Insecure World]. Transl. J. Margański. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Bloch, E. (1972). Naturrecht und menschliche Würde [Natural Law and Human Dignity]. Berlin: Suhrkamp Verlag KG.
• Bowlby, J. (2007). Przywiązanie [Attachment]. Transl. M. Polaszewska-Nicke. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Domeracki, P. (2014). Miłość i samotność – konfrontacje [Love and Loneliness – Confrontations]. Filozofia Chrześcijańska, 11, 43–68.
• Dziamski, S. (1996). Wykłady z nauki o moralności [Lectures on Morality]. Poznań: Institute of History, Adam Mickiewicz University.
• Elzenberg, H. (2005). Ideał zbawienia na gruncie etyki czystej [The Ideal of Salvation on the Basis of Pure Ethics]. In: idem, Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii [Value and Man. Discourses on Humanities and Philosophy] (pp. 211–231). Toruń: The Nicolaus Copernicus University Press.
• Elzenberg, H. (2017). Zbawienie i ideał w moim ujęciu [Salvation and Perfection in my View]. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, 26(4), 25–43.
• Fromm, E. (1999). Niech się stanie człowiek. Z psychologii etyki [Man for Himself. An Inquiry into the Psychology of Ethics]. Transl. R. Saciuk. Warsaw–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Goffman, E. (2005). Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości [Stigma: Notes on the Management of Spoiled Identity]. Transl. A. Dzierżyńska, J. Tokarska-Bakir. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Glinkowski, W. (2017). Spór meliorysty z soterykiem, czyli homo ethicus według H. Elzenberga [Dispute Between a Meliorist and a Soteric, or Homo Ethicus according to H. Elzenberg]. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, 26(4), 217–226.
• Kierkegaard, S. (1982). Choroba na śmierć [Sickness unto death]. In: idem, Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć [Fear and Frembling. Sickness unto Death]. Transl. J. Iwaszkiewicz. Warsaw: PWN.
• Legodzińska, M. (2006). Soteryzm Henryka Elzenberga. Zbawienie jako wyzwolenie? [Soterism by Henrik Elzenberg. Salvation as Liberation?]. Doctoral thesis written under the direction of prof. Józef Kosian. 25.10.2006.
• MacIntyre A. (2012). Krótka historia etyki. Filozofia moralności od czasów Homera do XX wieku [A Short History of Ethics: A History of Moral Philosophy from the Homeric Age to the Twentieth Century]. Transl. A. Chmielewski. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Mayer, H. (2005). Odmieńcy [Outsiders]. Transl. A. Kryczyńska. Warsaw: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
• Pascal, B. (2003). Myśli [Thoughts], as arranged by L. Brunschvicg. Transl. T. Boy-Żeleński. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa.
• Rousseau, J.-J. (1955). Emil czyli o wychowaniu [Emile, or on Education]. Vol. 2. Transl. E. Zieliński. Wrocław: Zakład im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN.
• Rousseau, J.-J. (1956). Rozprawa o nierówności [Discourse on Inequality]. In: idem, Trzy rozprawy z filozofii społecznej [Three Discourses on Social Philosophy]. Transl. H. Elzenberg. Warsaw: PWN.
• Ruppert, F. (2012). Symbioza i autonomia. Trauma symbiotyczna i miłość bez uwikłań [Symbiosis and Autonomy: Symbiotic Trauma and Love Beyond Entanglements]. Transl. Z. Mazurczak. Warsaw: Wydawnictwo Czarna Owca.
• Schopenhauer, A. (2000). Aforyzmy o mądrości życia [Aphorisms on the Wisdom of Life]. Transl. J. Garewicz. Warsaw: „Czytelnik”.
• Seneca, L. A. (1963). O pokoju ducha [Of peace of mind], XIV 2. In: idem, Dialogi [Dialogues] (pp. 497–545). Transl. L. Joachimowicz. Warsaw: Instytut Wydawniczy Pax.
• Skowroński, K. (1998). Soteryzm Henryka Elzenberga [Soterism by Henrik Elzenberg]. In M. Żarowski (Ed.), Filozofia XXXII. Studia z filozofii (pp. 21-30). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Suchodolski, B. (1967). Rozwój nowożytnej filozofii człowieka [The Development of Modern Philosophy of Man]. Warsaw: PWN.
• Środa, M. (2017). Meliorysta i soteryk. O autocentryzmie etycznym Henryka Elzenberga [Meliorist and Soteric. On Henry Elzenberg’s Ethical Self-centredness]. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, 26(4), 203–215.
• Tillich, P. (2004). Teologia systematyczna [Systematic Theology]. Vol. 2. Transl. J. Marzęcki. Kęty: Wydawnictwo ANTYK.
• Tokarska-Bakir, J. (2005). Et(n)ologia piętna. Wstęp do wydania polskiego [Eth(n)ology of Stigma]. In: E. Goffman, Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości [Stigma: Notes on the Management of Spoiled Identity] (pp. 7–26). Transl. A. Dzierżyńska, J. Tokarska-Bakir. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Todorov, T. (2003). Ogród niedoskonały. Myśl humanistyczna we Francji [Imperfect Garden. Humanist Thought in France]. Transl. H. Abramowicz, J. M. Kłoczowski. Warsaw: „Czytelnik”.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.12775/Pch.2020.017