Poezja formuliczna w przekładzie na język filmu. „Nibelungi. Zygfryd”

• Authors: Sołomonik-Pankraszowa Tatiana , Lobinaitė Viktorija ,

Title variants

EN

Translating Formulaic Poetry into Film: “The Nibelungen. Siegfried”

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Intersemiotyczny model przekładu jawi się jako dialog między różnymi gatunkami i mediami, który charakteryzuje się wzajemnym efektem odbicia lustrzanego. Średniowieczna narracja zostaje przetłumaczona na narrację filmową dzięki galerii obrazów – znaków niewerbalnych. Ten rodzaj przekładu ujawnia semiotyczną złożoność podobną do tej właściwiej oryginałowi. Twórca filmu – fidus interpres – naśladuje sztukę średniowiecznego barda czy minstrela i pozostaje wierny duchowi mitu. Celem artykułu jest prześledzenie metamorfozy mitu od średniowiecznej p o e z j i do f i l m o w e j narracji. Argumentacja autorek przebiega dwutorowo: 1) rozważania na temat heroicznego monomitu – jego fabuły, tematów, motywów umocowanych w horyzontalnym/narracyjnym następstwie ujęć; 2) ujawnienie interakcji między formuliczną strukturą planszy z napisami a tradycją poezji epickiej.

EN

The intersemiotic model of translation exhibits itself as a dialogue between various genres and media, which is marked by the reciprocal looking glass effect. A medieval narrative is translated into a cinematic narrative by a gallery of images – non-verbal signs. This kind of translation reveals similar semiotic complexity as that of the original. The film producer – the fidus interpres – imitates the art of the oral epic singer and remains faithful to the spirit of myth. The aim of this paper is to contemplate the metamorphosis of myth from the medieval poetic to the cinematic narrative. The argument of the authors proceeds in the following way: (1) to consider the heroic monomyth – its plot, theme, and motifs – as embedded in the horizontal/narrative successions of shots; (2) to reveal the interaction between the formulaic structure of the intertitles and oral epic poetry.

Keywords

EN

Fritz Lang; Nibelungen; poetry; medieval narrative

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2017
• Issue: 97-98 Wędrujące motywy
• Pages: 226-240

Contributors

author

Sołomonik-Pankraszowa Tatiana

• Vilnius University

author

Lobinaitė Viktorija

• Vilnius University

author

References

• Andrew, J. Dudley. Concepts in Film Theory. Oxford: Oxford Univeristy Press, 1984.
• Bazin, Andre. Adaptation, or the Cinema as Digest, tłum. A. Piette, B. Cardullo. In Film and Literature. An Introduction and Reader, edited by T. Corrigan. London – New York: Routledge, 2012.
• Beowulf, anglosaski poemat epicki ułożony około roku 750 po Chrystusie, tłum. M. Kropidłowski. Sandomierz: Armoryka, 2006.
• Beowulf. Epos bohaterski, tłum. R. Stiller. Kraków: Vis-à-vis Etiuda, 2010.
• Edda poetycka, tłum. ze staroislandzkiego A. Załuska-Strömberg. Wrocław: Ossolineum, 1986.
• Elliott, Kamilla. Rethinking the Novel/Film Debate. Cambridge: Cambridge University Press, 2009.
• Fritz Lang in Interviews, edited by B. K. Grant. Jackson: University Press of Mississippi, 2003.
• Haymes, Edward R. The Nibelungenlied. History and Interpretation. Urbana-Champaign: University of Illinois Press, 1986.
• Holquist, Michael. Glossary. In M. Bakhtin. The Dialogic Imagination. Four Essays, edited by M. Holquist, tłum. C. Emerson, M. Holquist. Austin – London, University of Texas Press, 1981.
• Jakobson, Roman. O językoznawczych aspektach przekładu, tłum. L. Pszczołowska. In Współczesne teorie przekładu. Antologia, edited by P. Bukowski, M. Heydel. Kraków: Znak, 2009.
• Kristeva, Julia. Desire in Language. A Semiotic Approach to Literature and Art, red. L. S. Roudiez, tłum. T. Gora, A. Jardine, L. S. Roudiez. New York: Columbia Univeristy Press, 1980.
• Mieletinski, Eleazar. Poetyka mitu, tłum. J. Dancygier. Warszawa: PIW, 1981.
• Niedola Nibelungów, tłum. L. German. Wrocław: Wyd. Wacław Bagiński i Synowie, 1994.
• Reichl, Karl. Formulaic Diction in Old English Epic Poetry. In Traditions of Heroic and Epic Poetry, t. 2, edited by J. B. Hainsworth. London: The Modern Humanities Research Association, 1989.
• Saga o Völsungach, tłum. ze staronordyckiego R. Leśniakiewicz. Sandomierz: Armoryka, 2009.
• Stam, Robert, Robert Burgoyne, Sandy Flitterman-Lewis. New Vocabularies in Film Semiotics. Structuralism, Post-structuralism and Beyond. New York: Routledge, 2011.
• Stam, Robert. Beyond Fidelity: the Dialogics of Adaptation. In Film and Literature. An Introduction and Reader, edited by T. Corrigan. London – New York: Routledge, 2012.
• Watkins, Calvert. How to Kill a Dragon: Aspects of Indo-European Poetics. New York – Oxford: Oxford University Press, 1995.
• Xavier, Ismail. Historical Allegory, w: A Companion to Film Theory, edited by T. Miller, R. Stam. Oxford: Blackwell Publishing, 2004.
• Zoëga, G. T. A Concise Dictionary of Old Icelandic. Oxford: Clarendon Press, 1910.