Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2017 | 2(68) | 50-68

Article title

Działania rewitalizacyjne w miastach województwa wielkopolskiego w latach 1999–2015 oraz ich efekty

Content

Title variants

EN
Urban regeneration actions in the cities of the Wielkopolska Voivodeship in the 1999–2015 period and their consequences

Languages of publication

PL EN

Abstracts

PL
Celem artykułu jest identyfikacja i analiza działań rewitalizacyjnych podjętych w miastach województwa wielkopolskiego w latach 1999–2015 oraz ich bezpośrednich i pośrednich efektów. W ramach realizacji tego celu przeanalizowane zostały lokalne programy rewitalizacji oraz dokumenty strategiczne badanych miast, przeprowadzono badanie ankietowe wśród działaczy samorządów lokalnych oraz wywiady pogłębione z innymi aktorami procesu rewitalizacji. W świetle tego badania można stwierdzić, że działania rewitalizacyjne podejmowane w miastach województwa wielkopolskiego nie są zintegrowane, tzn. nie mają charakteru kompleksowego i komplementarnego (nie uzupełniają się nawzajem tematycznie na danym obszarze). Projekty infrastrukturalne dominują nad społecznymi i gospodarczymi. Społeczne i gospodarcze efekty działań rewitalizacyjnych są niemal nieznane. Znacznie lepiej widoczne są efekty techniczno-budowlane. Przeprowadzone badanie pozwoliło również zidentyfikować pewne nieoczekiwane, zarówno pozytywne, jak i negatywne, efekty rewitalizacji, takie jak wzrost zaangażowania lokalnych stowarzyszeń, właścicieli nieruchomości i przedsiębiorców w działania rewitalizacyjne oraz problem działań spekulacyjnych na terenach rewitalizowanych.
EN
The article attempts to identify and analyze the actions undertaken in the cities of the Wielkopolska Voivodeship in the area of urban renewal in the 1999–2005 period as well as the direct and indirect effects of these actions. In order to reach this objective, we analyze the local renewal programmes as well as other strategic documents launched in the investigated cities. In addition, we employ the survey technique and conduct numerous in-depth interviews with the local actors of the renewal process in order to get better insights into the economic, societal and spatial context of the renewal process. As a result, we show that the actions undertaken by the cities of the Wielkopolska Voivodeship in the realm of urban renewal are hardly integrated (they are not comprehensive and do not complement each other in a given area) and dominated by infrastructural investments. In contrast, the economic and social projects remain rare and their consequences ambiguous. We also identify some unexpected, positive as well as negative, consequences of the renewal process, such as increasing engagement of local property owners, entrepreneurs and associations in the renewal actions as well as the problem of profiteering on the renewed areas.

Contributors

  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej

References

  • Babbie E., 2013, Podstawy badań społecznych, tłum. W. Betkiewicz i in., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  • Behr I. i in., 2003, Podręcznik rewitalizacji. Zasady, procedury i metody działania współ-czesnych procesów rewitalizacji, Warszawa: Mefisto Editions.
  • Billert A., 2007, „Rewitalizacja i rozwój miast w Polsce – uwarunkowania i scenariusze w świetle doświadczeń europejskich”, w: P. Lorens (red.), Rewitalizacja miast w Polsce. Pierwsze doświadczenia, seria „Biblioteka Urbanisty”, t. 10, Warszawa: Urbanista, s. 92–105.
  • Ciesiółka P. 2010, „Zjawisko gentryfikacji na obszarach Miejskiego Programu Rewitalizacji dla Miasta Poznania”, w: E. Grzelak-Kostulska, B. Hołowiecka (red.), Zmiany obszarów miejskich i wiejskich w świetle wybranych analiz demograficznych i funkcjonalno-przestrzennych, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. M. Kopernika, s. 99–112.
  • Ciesiółka P., 2014a, „Rewitalizacja jako element polityki rozwoju aglomeracji poznańskiej”, Kwartalnik Problemy Rozwoju Miast, z. 2, s. 17–30.
  • Ciesiółka P., 2014b, „Wpływ funduszy Unii Europejskiej na proces rewitalizacji w Poznaniu na tle największych miast w Polsce”, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, t. 27, s. 101–121.
  • Ciesiółka P., Kudłak R. (red.), 2015, Rewitalizacja miast województwa wielkopolskiego, Poznań: Wielkopolskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne.
  • Couch C., Fraser C., Percy S., 2003, Urban Regeneration in Europe, Oxford: Blackwell.
  • Couch C., Sykes O., Börstinghaus W., 2011, „Thirty years of urban regeneration in Britain, Germany and France: The importance of context and path dependency”, Progress in Planning, t. 75, nr 1, s. 1–52.
  • Dahrendorf R., 1991, Rozważania nad rewolucją w Europie, tłum. M. Gottesman, Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza.
  • Dolata D., 2012, „Przemiany poznańskiej Śródki: rewitalizacja czy gentryfikacja?”, w: K. Derejski i in. (red.), Deklinacja odnowy miast. Z dyskusji nad rewitalizacją w Polsce, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM, s. 255–268.
  • Domański B., 2000, „Restrukturyzacja terenów poprzemysłowych w miastach”, w: Z. Ziobrowski i in. (red.), Rewitalizacja, rehabilitacja i restrukturyzacja – odnowa miast, Kraków: Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej Oddział w Krakowie, s. 107–142.
  • Domański B., 2001, „Przekształcenia terenów poprzemysłowych w województwach śląskim i małopolskim – prawidłowości i uwarunkowania”, Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG, t. 3, s. 51–59.
  • Ewaluacja wpływu projektów rewitalizacyjnych realizowanych w ramach RPO WK-P na lata 2007–2013 na poprawę sytuacji społeczno-gospodarczej obszarów objętych rewitalizacją, 2013, Toruń: Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
  • Farelnik E., 2013, „Relacje ekonomiczne między rewitalizacją obszarów miejskich a rozwojem lokalnym”, Samorząd Terytorialny, nr 7–8, s. 71–87.
  • Frankfort-Nachmias C., Nachmias D., 2001, Metody badawcze w naukach społecznych, tłum. E. Hornowska, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
  • Gądecki J., 2012, I [love] Nowa Huta: gentryfikacja starej części Nowej Huty?, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
  • Górczyńska M., 2015, „Gentryfikacja w polskim kontekście: krytyczny przegląd koncepcji wyjaśniających”, Przegląd Geograficzny, t. 87, z. 4, s. 589–611.
  • Heczko-Hyłowa E., 2009, „Rewitalizacja polskich miast w świetle wymagań Funduszy Strukturalnych UE 2004–2006 jako wdrażanie europejskiego podejścia systemowego”, w: M. Bryx (red.), Finansowanie i gospodarka nieruchomościami w procesach rewitalizacji, seria „Rewitalizacja Miast Polskich”, t. 7, Kraków: Instytut Rozwoju Miast, s. 157–186.
  • Jadach-Sepioło A., Czenczek K., 2014, Mierzalne skutki rewitalizacji, Kraków–Warszawa: Instytut Rozwoju Miast.
  • Jarczewski W., Dej M., 2015, „Rewitalizacja 2.0 Działania rewitalizacyjne w regionalnych programach operacyjnych 2007–2013 – ocena w kontekście nowego okresu programowania”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 1, s. 104–122.
  • Jarczewski W., Jeżak J., 2010, System monitorowania rewitalizacji, seria „Rewitalizacja Miast Polskich”, t. 11, Kraków: Instytut Rozwoju Miast.
  • Juja J., Piotrowski S., 2009, „Wyzwania i przeszkody rewitalizacji miast”, Samorząd Terytorialny, nr 11, s. 27–42.
  • Kaczmarek T., 2001, „Rewitalizacja miast w Polsce na tle doświadczeń europejskich”, w: A. Billert (red.), Nowoczesne zarządzanie rozwojem miast, Słubice: Projekt Tempus-Phare, s. 106–114.
  • Kierunki i zasady wspierania działań społecznych ukierunkowanych na aktywizację społeczną i gospodarczą zdegradowanych obszarów miejskich w subregionalnych i regionalnych ośrodkach rozwojowych województwa pomorskiego w kontekście perspektywy finansowej UE 2014 – 2020, 2014, Gdańsk: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego.
  • Kotus J., 2001, „Badania socjologiczne w poznaniu struktur i procesów społecznych dla potrzeb gospodarki przestrzennej”, w: H. Rogacki (red.), Koncepcje teoretyczne i metody badań geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, s. 99–108.
  • Kvale S., 2004, InterViews. Wprowadzenie do jakościowego wywiadu badawczego, tłum. S. Zabielski, Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.
  • Li L. i in., 2016, „Evaluating the performance of public involvement for sustainable urban regeneration”, Procedia Engineering, t. 145, s. 1493–1500.
  • Lorens P., 2010, Rewitalizacja miast. Planowanie i realizacja, Gdańsk: Politechnika Gdańska, Wydział Architektury.
  • Mehdipanah R. i in., 2013, „An evaluation of an urban renewal program and its effects on neighborhood resident’s overall wellbeing using concept mapping”, Health & Place, t. 23, s. 9–17.
  • Muzioł-Węcławowicz A. (red.), 2010, Przykłady rewitalizacji miast, seria „Rewitalizacja Miast Polskich”, t. 12, Kraków: Instytut Rozwoju Miast.
  • Nowak M., 2011, „Dane i interpretacje socjologiczne”, w: B. Kaźmierczak i in., Ocena rewitalizacji. Studium zmian na poznańskiej Śródce, Poznań: Wydawnictwo Wydziału Nauk Społecznych UAM, s. 87–116.
  • Nowak M., 2013, „Niezrealizowana rewitalizacja jako niedoskonała gentryfikacja. Analiza procesu ożywiania poznańskiej Śródki”, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, r. LXXV, z. 3, s. 229–249.
  • Nowak M., 2014, „Śródka po siedmiu latach rewitalizacji. Metateoretyczny wtręt i interpretacja socjologii procesu ożywiania miasta”, w: K. Derejski i in. (red.), Nowe życie w mieście? Dylematy rewitalizacji, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM, s. 49–70.
  • Ocena oraz wyznaczenie pożądanych kierunków działań rewitalizacyjnych realizowanych w ramach Priorytetu IX RPO WD „Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich na terenie Dolnego Śląska” (Miasta), 2013, Wrocław: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego.
  • Ocena skuteczności zastosowania wybranych mechanizmów programowych wpływających na efekty wdrażania Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego, w tym planów rozwoju uzdrowisk oraz programów rewitalizacji, 2012, Kraków: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego.
  • Ocena wsparcia w obszarze rewitalizacji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007–2013 oraz identyfikacja potencjału i potrzeb regionu w zakresie rewitalizacji, 2015, Szczecin: Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego.
  • Palicki S., 2011, „Dane i interpretacje ekonomiczne”, w: B. Kaźmierczak i in., Ocena rewitalizacji. Studium zmian na poznańskiej Śródce, Poznań: Wydawnictwo Wydziału Nauk Społecznych UAM, s. 65–86.
  • Palicki S., 2013, „Rewitalizacja a rynek nieruchomości mieszkaniowych. Przypadek poznańskiej Śródki”, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, r. LXXV, z. 3, s. 209–228.
  • Parysek J.J., 2005, Miasta polskie na przełomie XX i XXI wieku. Rozwój i przekształcenia strukturalne, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
  • Parysek J.J., 2008, „Suburbanizacja i reurbanizacja, dwa bieguny polskiej urbanizacji”, w: J. Parysek, T. Stryjakiewicz (red.), Region społeczno-ekonomiczny i rozwój regionalny, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
  • Parysek J.J., 2011, „Współczesna polska suburbanizacja i polityka miejska (aktualność hipotez C. Colby’ego po 80 latach)”, w: K. Marciniak, K. Sikora, D. Sokołowski, Koncepcje i problemy badawcze geografii, Bydgoszcz: Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy.
  • Parysek J.J., 2015, „Rewitalizacja miast w Polsce: wczoraj, dziś i być może jutro”, Studia Miejskie, nr 17, s. 9–25.
  • Płoszaj A., 2011, „Rewitalizacja miast w polityce spójności 2004–2006”, Studia Regionalne i Lokalne, wydanie specjalne, s. 84–97.
  • Podbrez L., Szwarc-Gosiewska N., 2010, „Rewitalizacja obszarów kryzysowych w Poznaniu”, w: A. Muzioł-Węcławowicz (red.), Przykłady rewitalizacji miast, seria „Rewitalizacja Miast Polskich”, t. 12, Kraków: Instytut Rozwoju Miast, s. 173–197.
  • Podręcznik procedur wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, 2006, Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
  • Rewitalizacja obszarów miejskich oraz zagospodarowanie terenów zdegradowanych w województwie opolskim, 2015, Opole: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego.
  • Rewitalizacja obszarów zdegradowanych – ocena procesu i identyfikacja pożądanych kierunków działania podmiotów publicznych i prywatnych w województwie śląskim, 2011, Katowice: Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego.
  • Roberts P., Sykes H. (red.), 2000, Urban Regeneration: A Handbook, London: SAGE.
  • Siemiński W., 2009, „Efekty rewitalizacji miast podjętej w wyniku wsparcia Unii Europejskiej w okresie finansowania 2004–2006”, Samorząd Terytorialny, nr 5, s. 17–42.
  • Siemiński W., Topczewska T., 2008, „Ocena programów i projektów rewitalizacyjnych realizowanych w ramach Działania 3.3. Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe ZPORR. Wnioski na przyszłość”, http://www.archiwum.ewaluacja.gov.pl/Wyniki/Documents/4_030.pdf (dostęp: 25.07.2016).
  • Siemiński W., Topczewska T., 2009, Rewitalizacja miast w Polsce przy wsparciu funduszami UE w latach 2004–2008, Warszawa: Difin.
  • Silverman D., 2007, Interpretacja danych jakościowych: metody analizy rozmowy, tekstu i interakcji, tłum. M. Głowacka-Grajper, J. Ostrowska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  • Skalski K., 2007, „Programy rewitalizacji w Polsce – bilans, perspektywy, zarządzanie”, w: P. Lorens (red.), Rewitalizacja miast w Polsce. Pierwsze doświadczenia, seria „Biblioteka Urbanisty”, t. 10, Warszawa: Urbanista, s. 66–91.
  • Stryjakiewicz T. (red.), 2014, Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
  • Stryjakiewicz T., Ciesiółka P., Jaroszewska E., 2012, „Urban shrinkage and the post-socialist transformation: The case of Poland”, Built Environment, t. 38, nr 2, s. 197–213.
  • Sztando A., 2008, „Pomiar rezultatów programu rewitalizacji miasta”, Samorząd Terytorialny, nr 9, s. 21–37.
  • Świerczewska-Pietras K., 2009, „Rewitalizacja zamknięta jako przykład zagospodarowania przemysłowego obszaru Łodzi”, Prace Komisji Geografii Przemysłu, nr 12, s. 173–181.
  • Tallon A., 2010, Urban Regeneration in the UK, London, New York: Routledge.
  • Tölle A., 2007, „Proces rewitalizacji miasta na przykładzie Poznania”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 2, s. 46–58.
  • Ustawa z dnia 9 października 2015 roku o rewitalizacji (Dz.U. z 2015 r., poz. 1777).
  • Wpływ projektów zrealizowanych w ramach Priorytetu IV. LRPO Działanie 4.3 Rewitalizacja zdegradowanych obszarów miejskich i wiejskich na ożywienie gospodarcze zdegradowanych obszarów oraz na uzdrowienie ich funkcji społecznych i kulturalnych, 2013, Zielona Góra: Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego.
  • Zheng H.W., Shen G.Q., Wang H., 2014, „A review of recent studies on sustainable urban renewal”, Habitat International, t. 41, s. 272–279.
  • Znaczenie projektów realizowanych w ramach RPO WP dla rozwoju miast województwa podkarpackiego, 2012, Rzeszów: Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-77c0f6a0-c110-43ec-b8df-a8426046e263
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.