Perspektywy reformy polityki imigracyjnej, kontroli granic zewnętrznych oraz polityki azylowej Unii Europejskiej. Analiza krytyczna

• Authors: Węc Janusz Józef

Title variants

EN

Prospects for Reform of the European Union’s Immigration, External Border Control and Asylum Policies. A Critical Analysis

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

The primary objective of the article is to present the prospects for reform of the European Union’s immigration, external border control and asylum policies, after previous attempts at such reform between 2015 and 2020 failed. The first part of the article provides a politico-legal analysis of the so-called New Pact on Migration and Asylum announced by the European Commission on 23 September 2020, while the second part presents the balance of legislative work on the pact so far in the period 2020–2023. The analysis is essentially limited to the legal situation as of 20 June 2023. The author formulates two research hypotheses. The first hypothesis is that the European Commission’s so-called New Pact on Migration and Asylum is, in essence, not a new legislative package at all, as the vast majority of the legislative proposals it contains are drafts from 2016 and 2018. The second hypothesis is based on the assumption that the refugee and humanitarian crisis in Ukraine in the years 2022–2023 had essentially no influence on the legislative process of the so-called New Pact on Migration and Asylum. The author then asks three research questions. First, which provisions of the pact on migration and asylum introduced new elements into the reform process of the EU’s immigration, external border control and asylum policies? Second, why did the refugee and humanitarian crisis in Ukraine in 2022–2023 not have a major impact on the legislative process on the pact? Third, what has been the track record of the 2020–2023 reform so far?

Keywords

EN

reform of the European Union’s immigration; external border control and asylum policies; refugee and humanitarian crisis in Ukraine; European Commission; New Pact on Migration and Asylum

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2023
• Issue: 6(179)
• Pages: 129-160

Contributors

author

Węc Janusz Józef

• Prof. dr hab. Janusz Józef Węc Uniwersytet Jagielloński, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych, Polska Jagiellonian University, Faculty of International and Political Studies, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0002-6331-4133

References

• Council of the European Union. Amended proposal of the European Commission. Regulation of the European Parliament and of the Council establishing a common procedure for international protection in the Union and repealing Directive 2013/32/EU – Mandate for negotiations with the European Parliament (partial), Brussels, 20 December 2022, 16261/22, 2016/0224 (COD).
• Council of the European Union. Overview of the current legislative proposals under the Swedish Presidency, Brussels, 9–10 March 2023, 6838/23.
• Council of the European Union. Terminology to be used in Council and COREPER agendas for legislative items under the Ordinary Legislative Procedure (OLP), Brussels, 13 January 2012, 5084/12.
• Eurostat. Data Browser. GDP and main components (output, expenditure and income), <https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/namq_10_gdp/default/table?lang%20en>.
• Eurostat. Data Browser. Population on 1 January 2023, <https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/nama_10_gdp/ default/table/>.
• Komisja Europejska. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów dotyczący nowego paktu o migracji i azylu, Bruksela, 23 września 2020 r. COM(2020) 609 final.
• Komisja Europejska. Wniosek. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia norm dotyczących przyjmowania osób ubiegających się o ochronę międzynarodową (wersja przekształcona), Bruksela, 13 lipca 2016 r., COM(2016) 465 final.
• Komisja Europejska. Wniosek. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (wersja przekształcona), Bruksela, 12 września 2018 r., COM(2018) 634 final.
• Komisja Europejska. Wniosek. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające unijne ramy przesiedleń i zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 516/2014, Bruksela, 13 lipca 2016 r., COM(2016) 468 final.
• Komisja Europejska. Wniosek. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Azylu i uchylające rozporządzenie (UE) nr 439/2010, Bruksela, 4 maja 2016 r., COM(2016) 271 final.
• Komisja Europejska. Wniosek. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie norm dotyczących kwalifikowania obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako osób korzystających z ochrony międzynarodowej, jednolitego statusu uchodźców lub osób kwalifikujących się do otrzymania ochrony uzupełniającej oraz zakresu udzielanej ochrony i zmieniające dyrektywę Rady 2003/109/WE z dnia 25 listopada 2003 r. dotyczącą statusu obywateli państw trzecich będących rezydentami długoterminowymi, Bruksela, 13 lipca 2016 r., COM(2016) 466 final.
• Komisja Europejska. Wniosek. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie reagowania na sytuacje kryzysowe i spowodowane działaniem siły wyższej w dziedzinie migracji i azylu, Bruksela, 23 września 2020 r., COM(2020) 613 final.
• Komisja Europejska. Wniosek. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia systemu Eurodac do porównywania odcisków palców w celu skutecznego stosowania [rozporządzenia (UE) nr 604/2013 w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca] na potrzeby identyfikowania nielegalnie przebywający obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców oraz w sprawie występowania o porównanie z danymi Eurodac przez organy ścigania państw członkowskich i Europol na potrzeby ochrony porządku publicznego (wersja przekształcona), Bruksela, 4 maja 2016 r., COM(2016) 272 final.
• Komisja Europejska. Wniosek. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zarządzania azylem i migracją oraz zmieniające dyrektywę Rady 2003/109/WE, Bruksela, 23 września 2020 r., COM(2020) 610 final.
• Komisja Europejska. Wniosek. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady wprowadzające kontrolę przesiewową obywateli państw trzecich na granicach zewnętrznych oraz zmieniające rozporządzenia (WE) nr 767/2008, (UE) 2017/2226, (UE) 2018/1240 i (UE) 2019/817, Bruksela, 23 września 2020 r., COM(2020) 612 final.
• Komisja Europejska. Zmieniony wniosek. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające wspólną procedurę ubiegania się o ochronę międzynarodową w Unii i uchylające dyrektywę 2013/32/UE, Bruksela, 23 września 2020 r., COM(2020) 611 final.
• Komisja Europejska. Zmieniony wniosek. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia systemu Eurodac do porównywania danych biometrycznych w celu skutecznego stosowania rozporządzenia (UE) w sprawie zarządzania azylem i migracją i rozporządzenia (UE) w sprawie przesiedleń na potrzeby identyfikowania nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców oraz w sprawie występowania o porównanie z danymi Eurodac przez organy ścigania państw członkowskich i Europol na potrzeby ochrony porządku publicznego oraz zmieniające rozporządzenia (UE) 2018/1240 i (UE) 2019/818, Bruksela, 23 września 2020 r., COM(2020) 614 final.
• Non-paper. New Pact on Migration and Asylum. Joint Position of Poland, Hungary, Slovakia, Czech Republic, Estonia, and Slovenia, <https://www.visegradgroup.eu/new-pact-on-migration>.
• Posiedzenie Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych. Komunikat prasowy, Bruksela, 9–10 czerwca 2022 r., <https://www.consilium.europa.eu/pl/meetings/jha/2022/06/09-10/>.
• Procedura 2016/0132/COD: Rada Unii Europejskiej. Zmieniony wniosek Komisji Europejskiej. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia systemu Eurodac do porównywania danych biometrycznych w celu skutecznego stosowania rozporządzenia (UE) nr 604/2013 i dyrektywy 2001/55/WE, do celów identyfikowania nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców oraz w sprawie występowania o porównanie z danymi Eurodac przez organy ścigania państw członkowskich i Europol na potrzeby ochrony porządku publicznego oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) 2018/1240, (UE) 2019/818 i (UE) 2017/2226 – Mandat do negocjacji z Parlamentem Europejskim, Bruksela, 22 czerwca 2022, 10583/22, <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CONSIL:ST_10583_2022_INIT>.
• Procedura 2016/0224 (COD): Rada Unii Europejskiej. Zmieniony wniosek Komisji Europejskiej dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego wspólną procedurę ubiegania się o ochronę międzynarodową w Unii i uchylającego dyrektywę 2013/32/UE – Podejście ogólne, Bruksela, 13 czerwca 2023 r., 10444/23, <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CONSIL:ST_10444_2023_INIT>.
• Procedura 2018/0329/COD: Rada Unii Europejskiej. Wniosek Komisji Europejskiej. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (wersja przekształcona). Wkład Komisji Europejskiej w spotkanie przywódców w Salzburgu w dniach 19–20 września 2018 r. – Częściowe podejście ogólne, Bruksela, 13 marca 2020 r., 12099/1/18, <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CONSIL:ST_12099_2018_REV_1>.
• Procedura 2018/0329/COD: Rada Unii Europejskiej. Wniosek Komisji Europejskiej. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (wersja przekształcona). Wkład Komisji Europejskiej w spotkanie przywódców w Salzburgu w dniach 19–20 września 2018 r. – Częściowe podejście ogólne, Bruksela, 13 czerwca 2019 r., 10144/19, <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CONSIL:ST_10144_2019_INIT>.
• Procedura 2020/0277 (COD): Rada Unii Europejskiej. Wniosek Komisji Europejskiej. Rozporządzenie w sprawie reagowania na sytuacje kryzysowe oraz spowodowane działaniem siły wyższej w dziedzinie migracji i azylu, Bruksela, 28 października 2020 r., 11207/20, <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CONSIL:ST_11207_2020_INIT>.
• Procedura 2020/0279 (COD): Rada Unii Europejskiej. Wniosek Komisji Europejskiej dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zarządzania azylem i migracją oraz zmieniającego dyrektywę Rady (WE) 2003/109 i proponowane rozporządzenie (UE) XXX/XXX [Fundusz Azylu i Migracji] – Podejście ogólne, Bruksela, 13 czerwca 2023 r., <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CONSIL:ST_10443_2023_INIT>.
• Procedura 2020/0279 (COD): Rada Unii Europejskiej. Wniosek Komisji Europejskiej. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zarządzania azylem i migracją oraz zmieniające dyrektywę Rady 2003/109/WE i proponowane rozporządzenie (UE) XXX/XXX [Fundusz Migracji i Azylu], Bruksela, 28 września 2020 r., 11213/20, <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CONSIL:ST_11213_2020_INIT>.
• Procedura 2020/0279 (COD): Rada Unii Europejskiej. Załączniki do wniosku Komisji Europejskiej. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zarządzania azylem i migracją oraz zmieniające dyrektywę Rady 2003/109/WE w sprawie statusu obywateli państw trzecich będących rezydentami długoterminowymi oraz proponowane rozporządzenie (UE) XXX/XXX [Fundusz Migracji i Azylu], Bruksela, 28 września 2020 r., 11213/20, <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CONSIL:ST_11213_2020_ADD_1>.
• Procedure 2016/0131/COD: Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on the European Union Agency for Asylum and repealing Regulation (EU), 439/2010, <http://eur-lex.europa.eu/procedure/EN/2016_131/>.
• Procedure 2016/0132/COD: Council of the European Union. Amended proposal of the European Commission. Regulation of the European Parliament and of the Council on the establishment of ‚Eurodac’ for the comparison of biometric data for the effective application of Regulation (EU) XXX/XXX [Regulation on Asylum and Migration Management] and of Regulation (EU) XXX/XXX [Resettlement Regulation], for identifying an illegally staying third-country national or stateless person and on requests for the comparison with Eurodac data by Member States’ law enforcement authorities and Europol for law enforcement purposes and amending Regulations (EU) 2018/1240 and (EU) 2019/818 4 column-table, Brussels, 20 February 2023, 6623/23, <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CONSIL:ST_6623_2023_INIT>.
• Procedure 2016/0222/COD: Council of the European Union. Proposal of the European Commission for a Directive 2013/33/EU of the European Parliament and of the Council of 26 June 2013 laying down standards for the reception of applicants for international protection (recast) – Amended mandate for negotiations with the European Parliament, Brussels, 20 December 2022, 16282/22, <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CONSIL:ST_16282_2022_INIT>.
• Procedure 2016/0223/COD: Council of the European Union. Proposal of the European Commission for a Regulation of the European Parliament and of the Council on standards for the qualification of third-country nationals or stateless persons as beneficiaries of international protection, for a uniform status for refugees or for persons eligible for subsidiary protection and for the content of the protection granted and amending Council Directive 2003/109/EC of 25 November 2003 concerning the status of third-country nationals who are long-term residents (First reading) – Amended mandate for negotiations with the European Parliament, Brussels, 20 December 2022, 16279/22, <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CONSIL:ST_16279_2022_INIT>.
• Procedure 2016/0224 (COD): Council of the European Union. Amended proposal of the European Commission. Regulation of the European Parliament and of the Council establishing a common procedure for international protection in the Union and repealing Directive 2013/32/EU – Mandate for negotiations with the European Parliament (partial), Brussels, 20 December 2022, 16261/22, <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CONSIL:ST_16261_2022_INIT>.
• Procedure 2016/0225 (COD): Council of the European Union. Proposal of the European Commission. Regulation of the European Parliament and of the Council establishing a Union Resettlement Framework and amending Regulation (EU) No 516/2014 of the European Parliament and the Council – Mandate for negotiations with the European Parliament, Brussels, 7 December 2022, 15781/22, <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CONSIL:ST_15781_2022_INIT>.
• Procedure 2016/0225 (COD): Council of the European Union. Proposal of the European Commission. Regulation of the European Parliament and of the Council establishing a Union Resettlement Admission Framework and amending Regulation (EU) N0 2021/1147 of the European Parliament and the Council – Amended mandate for negotiations with the European Parliament, Brussels, 20 December 2022, 16281/22, <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CONSIL:ST_16281_2022_INIT>.
• Procedure 2020/0278 (COD): Council of the European Union. Proposal of the European Commission. Regulation of the European Parliament and of the Council introducing a screening of third country nationals at the external borders and amending Regulations (EC) No 767/2008, (EU) 2017/2226, (EU) 2018/1240 and (EU) 2019/817 ‒ mandate for negotiations with the European Parliament, Brussels, 22 June 2022, 10585/22, <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CONSIL:ST_10585_2022_INIT>.
• Procedure 2020/0278 (COD): Council of the European Union. Working Party on Frontiers/Mixed Committee (EU-Iceland/Liechtenstein/Norway/Switzerland). Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council introducing a screening of third country nationals at the external borders and amending Regulations (EC) No 767/2008, (EU) 2017/2226, (EU) 2018/1240 and (EU) 2019/817 – Four-column table, Brussels, 25 April 2023, 8413/23, <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CONSIL:ST_8413_2023_INIT>.
• Przełom w pracach Rady i Parlamentu Europejskiego nad reformą systemu azylowego i migracyjnego UE, 20 grudnia 2023 r., <https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2023/12/20/the-council-and-the-european-parliament-reach-breakthrough-in-reform-of-eu-asylum-and-migration-system/>.
• Reforma polityki azylowej UE, <https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/eu-migration-policy/eu-asylum-reform/>.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2303 z dnia 15 grudnia 2021 r. ustanawiające Agencję Unii Europejskiej ds. Azylu i uchylajace rozporządzenie (UE) nr 439/2010, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L, 2021, nr 468.
• Sprzeciw wobec unijnego mechanizmu relokacji nielegalnych migrantów. Uchwała Sejmu, 15 czerwca 2023, <https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/komunikat.xsp?documentId=584A0EAF8D350E4DC12589CF006027B7>.
• Groszkowska K., Kościelny P., Nowy pakt o migracji i azylu, „INFOS. Zagadnienia społeczno-gospodarcze” 2021, nr 4.
• Lewicka A., Kaczyński o kwestii relokacji migrantów w UE. Zapowiada referendum, <https://wiadomosci.dziennik.pl/polityka/artykuly/8734497,jkaczynski-kwestii-relokacji-migrantow-ue-referendum.html>.
• Stępka M., The New Pact on Migration and Asylum: Another Step in the EU Migration-Security Continuum or Preservation of the Status Quo?, „Bialystok Legal Studies” 2023, no. 1.
• Węc J.J., Instrumenty prawne, instytucjonalne i pomocowe Unii Europejskiej oraz UNHCR w walce z kryzysem uchodźczym i humanitarnym na Ukraine w latach 2022–2023, „Studia Polityczne” 2023, nr 3.
• Węc J.J., Reforma polityki imigracyjnej, kontroli granic zewnętrznych oraz polityki azylowej Unii Europejskiej w dobie kryzysu migracyjnego (2015–2016), „Przegląd Zachodni” 2017, nr 2.
• Węc J.J., Unia Europejska wobec kryzysu uchodźczego i humanitarnego na Ukrainie w latach 2022–2023. Dynamika – instrumenty prawne i instytucjonalne – środki pomocowe, „Przegląd Zachodni” 2023, nr 1–2.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2023.222