Teatr i dziecko jako osoba

• Authors: Tomaszewska Ewa

Title variants

EN

Theatre and the Child as a Person

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Teatr dla dzieci i młodzieży powinien wspierać odbiorcę w jego indywidualnym rozwoju oraz przygotowywać inteligentną i otwartą publiczność w przyszłości. Staje się to szczególnie ważne w świetle zagrożeń współczesnego świata związanych z unifikacją i cybernetyzacją ludzkich społeczeństw. Teatr powiązany z dzieckiem ma dwie odmienne formy: teatr dla dzieci i teatr dziecięcy. Pierwszy z nich jest tworzony przez dorosłych zawodowych artystów dla młodych odbiorców. Sztuka traktowana jest jako źródło wiedzy o kulturze, cywilizacji i kondycji ludzkiej. Jest częścią sztuki dla dziecka. Teatr dziecięcy jest tworzony przez dzieci. Najważniejszy jest tu sam proces twórczy, nie spektakl. Dlatego teatr dziecięcy jest częścią pedagogiki. Tekst prezentuje (w czterech przykładach) realizację koncepcji „teatru interaktywnego”, który rozumiany jest jako działania teatralne włączające widzów w akcję w znacznie większym stopniu niż czyni się to w tradycyjnym teatrze.

EN

Theatre for young people should help children in their individual development and also prepare new, intelligent and open theatrical audiences for the future. This is very important in a world endangered by the unification and cybernation of human beings. Theatre involving children can be manifested in two different ways: theatre for children and children’s theatre. The first is created by adult artists for a young audience. It treats art as a source of knowledge about culture, civilization and the spiritual condition of people. In this respect, theatre for children is a part of art for children. Children’s theatre is created by children. The emphasis is placed on the process of creating the show and not on the effect. For that reason, children’s theatre is a part of pedagogy. The text presents 4 examples of theatrical creation termed “interactive theatre”. Such theatre engages the audience much more fully and activates their imagination and creative thinking much more than traditional theatre does.

Keywords

PL

sztuka dla dziecka; teatr dla dzieci; teatr dziecięcy; edukacja estetyczna; teatr interaktywny

EN

art for children; theatre for children; children’s theatre; aesthetic education; interactive theatre

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2016
• Volume: 11
• Issue: 3(41)
• Pages: 167-183

Contributors

author

Tomaszewska Ewa

References

• Ariès Ph., Historia dzieciństwa, tłum. M. Ochab, Wyd. ALETHEIA, Warszawa 2010.
• Bauman Z., Płynna nowoczesność, tłum. T. Kunz, Wyd. Literackie, Kraków 2006.
• Berg J.H. van den, Dziecko stało się dzieckiem, [w:] Dzieci, z serii Transgresje, t. II, red. M. Janion, S. Chwin, Wyd. Morskie, Gdańsk 1988.
• Budzyński W., Teatr bajek, „Teatr Ludowy”, (1922)3.
• Carr N., Płytki umysł. Jak Internet wpływa na nasz mózg, tłum. K. Rojek, Gliwice 2013.
• Cierniak J., Idea i organizacja teatru ludowego w Polsce (1927), [w:] Źródła i nurty polskiego teatru ludowego. Wybór pism, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1963.
• Dorman J., Zabawa dzieci w teatr, COK, Warszawa 1981.
• Eliade M., Mit, sacrum, historia, red. M. Czerwiński, tłum. A. Tatarkiewicz, seria: Biblioteka myśli współczesnej, PIW, Warszawa 1993.
• Fabijański M., Dzieci płaskiego świata, „Focus”, 215(2013)8.
• Gad M., Teatr szkolny jako jedna z form teatru amatorskiego i jego aspekty społeczno-wychowawcze – w opinii prowadzących grupy, praca magisterska pod kier. dr J. Skutnik, WEiNoE UŚ, Cieszyn 2008.
• Gisman-Stoch J., Tomaszewska E., Michniewicz A., Mapa Piątego Królestwa, [w:] Teatr wyobraźni – między sztuką a edukacją, red. E. Tomaszewska, materiały z seminarium, Fundacja Animacji Społeczno-Kulturalnej, BST „Teatr Grodzki”, Teatr Lalek „Banialuka” im. J. Zitzmana, Bielsko-Biała 2012.
• Hanulok M., Rola teatru w pobudzaniu wyobraźni dzieci i młodzieży, praca licencjacka pod kier. dr E. Tomaszewskiej, WEiNoE UŚ, Cieszyn 2011.
• Karłowska Z., Wychowawcze wartości teatru szkolnego, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1937.
• Komarnicki L., Czarodziejstwo teatru, Związek Teatrów Ludowych, Warszawa 1926.
• Kurkowski Z.M., Jak muzyka zmienia mózg, „Słyszę”, wydanie specjalne, 15-16.06.2015.
• Polewka A., Teatr szkolny samorodny i jego wartość wychowawcza „Chowanna”, (1929)4.
• Siegel D.J., Rozwój umysłu. Jak stajemy się tym, kim jesteśmy, [za:] M.P. Stasiakiewicz, Tożsamość i symbol. Rola sztuki w kształtowaniu się tożsamości dziecka, [w:] Sztuka dla dziecka, tradycja we współczesności, Centrum Sztuki Dziecka, Poznań 2011.
• Simms E.M., Literacy and the Appearance of Childhood, Duquesne University, http://www.janushead.org/10-2/Simms.pdf (dostęp: 28.03. 2011; tłum. E. Tomaszewska).
• Spitzer M., Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci, tłum. A. Lipiński, Wyd. Dobra Literatura, Słupsk 2013.
• Szczepska-Pustkowska M., Kategorie dzieciństwa – od Ellen Key do współczesności, „Edukacja i Dialog”, (1997)7, http://www.eid.edu.pl/archiwum/1997,95/wrzesien,131/kategorie_dziecinstwa_-_od_ellen_key_do_wspolczesnosci,617.html (dostęp: 6.01.2015).
• Szuman S., O sztuce i wychowaniu estetycznym, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1969.
• Tischner J., Śmierć człowieka, http://www.akcentpismo.pl/pliki/nr3.08/tischner.html (dostęp: 10.05.2014).
• Tomaszewska E., Kaczka i Hamlet. Eksperyment teatralno-pedagogiczny, [w:] Sztuka w edukacji i terapii, red. M. Knapik, W.A. Sacher, Uniwersytet Śląski Wydział Pedagogiki i Psychologii Zakład Arteterapii, Impuls, Kraków 2004.
• Tomaszewska E., Włóczykij na scenie, „Gazeta Uniwersytecka”, miesięcznik Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 203(2012)3, s. 26, http://gazeta.us.edu.pl/node/271791 (dostęp: 28.11.2014).
• Tomaszewska E., Wolne miejsce dla wyobraźni. Rozmowa z Krystyną Miłobędzką, [w:] Wielogłos. Krystyna Miłobędzka w recenzjach, szkicach, rozmowach, wybór, opr., red. J. Borowiec, Biuro Literackie, Wrocław 2012.