Jean Price-Mars a haitański nurt indygenizmu

• Authors: Mączka Ewelina Marta

Title variants

EN

Jean Price-Mars and the Haitian Indigenism

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W historii Ameryki Łacińskiej indygenizm był ważnym ruchem humanistycznym o charakterze społeczno-kulturowym i artystycznym, którego uaktywnienie wiąże się z inwazją Stanów Zjednoczonych na Haiti w 1915 roku. Założenia indygenizmu skupiały się wokół kwestii związanych z tożsamością, duchowością murzyńską oraz folklorem ludowym. Na ruch wpływ miał Jean Price-Mars oraz autorzy publikujący w czasopiśmie La Revue Indigène. Artykuł porusza tematykę związaną z haitańskim indygenizmem i został podzielony na dwie części: w pierwszej ukazano sylwetkę Jeana Price-Marsa, a w drugiej dokonano charakterystyki indygenizmu haitańskiego oraz wpływu, jaki wywarł na niego wspomniany antropolog haitański.

EN

In the history of Latin America, “indigenism” (indigenous activism) was an important movement, but its Haitian variant stands out significantly from other varieties. It was a humanist movement of a socio-cultural and artistic nature, the activation of which is associated with the United States invasion of Haiti in 1915. The assumptions of indigenism focused on issues related to identity, black spirituality and folk folklore. The movement was influenced by Jean Pirce-Mars and authors publishing in the magazine La Revue Indigène. The article discusses issues related to Haitian indigenism and it is divided into two parts. In the first one, the author presents the profile of Jean Price-Mars. The second part characterizes Haitian indigenism and the influence that this Haitian anthropologist had on it.

Keywords

PL

Haiti; indygenizm; Jean Price-Mars; literatura; rdzenność; świadomość narodowa; tożsamość

EN

Jean Price-Mars; identity; indigenism; Haiti; indigenousness; literature; national consciousness

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2023
• Issue: 2
• Pages: 206-219

Dates

published

2023-12-31

Contributors

author

Mączka Ewelina Marta

References

• Antoine J.C., 1981, Jean Price-Mars and Haiti, Three Continents Press, Washington.
• Charles J., 1984, L’Indigénisme dans le Roman Haïtien, Université McGill, Montreal.
• Charles C., 2012, Conversations avec Émile Roumer et Franketienne (Entretiens et Critiques), Choucoune, Port-au-Prince.
• Dash J.M., 1981, Literature and Ideology in Haiti 1915-1961, The Macmillan Press LTD, London.
• Delices P., Price-Mars and Black Public Intellectual Tradition in Haiti, w: Joseph C., Mezilas G., Eddy Saint Paul J. (ed.), Between Two Worlds, Jean Price-Mars, Haiti and Africa, New York 2018, s. 31-56.
• Délide J., 2020, Genèse du nationalisme culturel haïtien. Le Cercle littéraire de 1836-1839, Cahiers d’Études Africaines, nr 237, s. 63-88.
• Depestre R., 1968, Jean Price-Mars et le mythe de l’Orphée noir ou les aventures de la négritude, L’Homme et la Société, nr 7, s. 171-181.
• Depestre R., 1980, Bonjour et Adieu à la Négritude suivi de Travaux d’Identité, Robert Laffont, Paris.
• Dieumettre J., 2018, Identidade-Relação E Transculturação: Uma Leitura Do Romance Compère Général Soleil, De Jacques-Stephen Alexis, Guarulhos, São Paulo.
• Frioux-Salgas S., 2021, Le 1er Congrès international des écrivains et artistes noirs (Paris, Sorbonne, 19-22 septembre 1956), Hommes & Migrations, nr 1332, s. 143-149.
• Gaillard R., 1993, L’indigénisme haïtien et ses avatars. L’école indigéniste: place dans l’histoire et la littérature haïtienne, Conjonction, nr 197, Janvier-Mars, s. 9-26.
• Hoffman L.F., 1995, Littérature d’Haïti, Edicef, Paris.
• Indigène, Indigénisme, 1873, Dictionnaire de la Langue Français, t. 3 [on-line], https://www.cnrtl.fr/definition/Indig%C3%A8ne [dostęp: 12.08.2023].
• Indigène, Indigénisme, 1932, Dictionnaire de l’Académie française, t. 2 [on-line], https://academie.atilf.fr/9/consulter/Indig%C3%A8ne?page=1 [dostęp: 12.08.2023].
• Jean D., 2018, Identidade-Relação E Transculturação. Uma Leitura Do Romance Compère Général Soleil, De Jacques-Stephen Alexis, Dissertação de Mestrado, Guarulhos, São Paulo.
• Joseph C.L., 2012, The Religious Philosophy of Jean Price-Mars, Journal of Black Studies, t. 43, nr 6, s. 620-645.
• Joseph C.L., Mezilas G., 2018, Introduction, w: Joseph C.L., Mezilas G., Between Two Worlds, Jean Price-Mars, Haiti, and Africa (ed.), Lexington Books, New York, s. IX-XVII.
• Jougan A. (red.), 1848, Słownik kościelny łacińsko-polski, Michalineum, Miejsce Piastowe.
• Kamieńska-Kaganiec A., 2017, Rasa czarna a tożsamość kubańska, Politeja, nr 4 (49), s. 394-422.
• Kwaterko J., 1999, Frankofonia. Koncept, ideologia, fakt literacki, Literatura na świecie, nr 1-2, s. 328-336.
• Kwaterko J., 2003, Dialogi z Ameryką. O frankofońskiej literaturze w Quebecu i na Karaibach, Universitas, Kraków.
• Łepkowski T., 1964, Archipelagu dzieje niełatwe. Obrazy z przeszłości Antyli XV-XX w., Wiedza Powszechna, Warszawa.
• Magloire G. 2003(a), Jean Price-Mars [on-line], http://ile-en-ile.org/price-mars/ [dostęp: 21.02.2023].
• Magloire G. 2003(b), Jean Price-Mars [on-line], http://africultures.com/personnes/?no=18473 [dostęp: 18.02.2023].
• Magloire-Danto G., 2005, Anténor Firmin and Jean Price-Mars. Revolution, Memory, Humanism, Small Axe. A Caribbean Journal of Criticism, nr 18, s. 150-170.
• Mączka E.M., 2020, Święci chrześcijańscy w kulcie vodou na Haiti, Zakład Poligraficzny UWM, Olsztyn.
• Mezilas G., 2008, Qué es el indigenismo haitiano?, Cuadernos Americanos. Nueva Epoca, t. 4, nr 126, s. 29-52.
• Palisse M., 2014, La Faculté d’ethnologie de l’Université d’État d’Haïti. Des projets de Price-Mars et de Roumain à la réalité des années 2000, w: Byron J.P. (red.), Production du savoir et construction sociale. L’ethnologie en Haïti, Presses de l’Université de Laval, Québec.
• Perry A.T., 2017, Becoming Indigenous in Haiti, from Dessalines to La Revue Indigène, Small Axe, t. 21, nr 2, s. 45-61.
• Plezia M. (red.), 1998(a), Słownik łacińsko-polski, t. 3, PWN, Warszawa.
• Plezia M. (red.), 1998(b), Słownik łacińsko-polski, t. 2, PWN, Warszawa.
• Price-Mars J., Haitian Physician and Diplomat [on-line], https://www.britannica.com/biography/Jean-Price-Mars [dostęp: 19.02.2023].
• Price-Mars J. (réd.), 1973, Ainsi parla l’Oncle, Leméac, Québec.
• Price-Mars J., 1919, La Vocation de L’Élite, Imprimerie Edmondu Chenet, Port-au-Prince.
• Robinson C., 1997, Jean Price-Mars: Haitian Anthropologist and Man of Ideas, Encyclopedia of Latin American Literature, London, s. 1245-1247.
• Rodrigez Miranda E.I., 2018, The Role of Price-Mars’s Thought in the Haitian Renaissance in the First Half of the Twentieth Century, w: Joseph C., Mezilas G., Saint Paul J.E. (ed.), Between Two Worlds, New York, s. 3-30.
• Rousseau Déus F., 2020, The Construction of Identity in Haitian Indigenism and the Post-Colonial Debate, Vibrant. Virtual Brazilian Anthropology, t. 17, s. 1-21.
• Rudowski T., 2013, Czym jest négritude? Wprowadzenie do zagadnienia murzyńskości, Ameryka Łacińska, nr 3-4, s. 77-100.
• Sylvain G.N., 1927, Chronique/ Programme. La Revue Indigène: les arts et la vie, Port-au-Prince, nr 1.
• Tessonneau A.L., 2004, Les pratiques littéraires haïtiennes et antillaises et le mouvement de la Négritude, w: Lagarde C. (red.), Écrire en situation bilingue, t. 1, Presses Universitaires de Perpignan, Perpignan, s. 357-372.
• Włoczewska A., 2012, Mały leksykon pojęć i terminów frankofońskich, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• Wynter S., 1970, Jonkonnu in Jamaica. Towards the Interpretation of Folk Dance as Process, Jamaica Journal, nr 2, 34, s. 34-48.

Identifiers

ISSN

1233-9717