Wpływ realizacji geopolitycznej koncepcji Międzymorza na bezpieczeństwo militarne Polski i Europy Wschodniej w XXI wieku

• Authors: Dutka Jarosław

Title variants

EN

Implementation of the Intermare Geopolitical concept and the military security of Poland and Eastern Europe in XXIst Century

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Nazwą Międzymorza określa się wschodnią połać Europy, ograniczoną dwoma południkowo biegnącymi liniami. Jedna łączy Zatokę Pomorską Morza Bałtyckiego z Zatoką Wenecką Adriatyku (linia AB), podczas gdy druga biegnie od północnego krańca Morza Czarnego do Zatoki Ryskiej lub Fińskiej (linia BC). W artykule przedstawiono ewolucję geopolityczną Międzymorza w ciągu ery nowożytnej i upadek istniejących tu niegdyś ośrodków siły: Rzeczypospolitej Obojga Narodów i Imperium Habsburgów. Międzymorze zostało podzielone na dwie strefy wpływów sąsiednich potęg: Rosji i Niemiec. Ich rywalizacja może doprowadzić do sytuacji, w której Międzymorze ponownie stanie się ośrodkiem siły, zdolnym do zrównoważenia potencjałów zarówno Rosji jak i Niemiec. Największa rola w możliwym odrodzeniu Międzymorza przypadnie wówczas Polsce.

EN

The name Intermare (lat. Intermarinum) is used to define the expanse of eastern Europe located between two longitudinally extending lines. One of them connects the Pomeranian Bay of the Baltic Sea with the Adriatic Gulf of Venice (line AB), while the other runs from the northern end of the Black Sea (Odessa) to the Baltic Gulf of Riga or Gulf of Finland (line BC). The article presents the evolution of geopolitical concept of Intermare in the modern era and the fall of the once existing centers of power: the Polish-Lithuanian Commonwealth and the Habsburg Empire. Intermare has been then divided into two zones of influence of neighboring powers, that is to say to Russia and Germany. Their rivalry could lead to a situation in which the Intermare once again become the center of power, able to balance the potentials of both neighboring powers of Russia and Germany. The biggest role in a possible revival of Intermare would be played by Poland.

Keywords

PL

Międzymorze; Rzeczpospolita; Europa; Niemcy; Rosja

EN

Intermare; the Commonwealth Eastern Europe; Germany; Russia

• Publisher: Polskie Towarzystwo Geopolityczne
• Journal: Przegląd Geopolityczny
• Year: 2016
• Volume: 16
• Pages: 120-137

Contributors

author

Dutka Jarosław

References

• Ankieta: Miedzymorze – ocena idei, 2015, Nowa Europa Wschodnia nr 6, s. 18-28.
• Beck J., 1987, Ostatni raport, Warszawa.
• Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, 2013, Warszawa. Bocheński A., 1937, Między Niemcami a Rosją, Warszawa.
• Bocheński A., 1996, Dzieje głupoty w Polsce, Warszawa.
• Bukowiecki S., 1922, Polityka Polski niepodległej. Szkic programu, Warszawa.
• Dmowski R., 2000, Niemcy, Rosja i kwestia polska, Wrocław.
• Eberhardt P., 2006, Twórcy polskiej geopolityki, Kraków.
• Gotkowska J., Osica O. (red.), 2012, W regionie siła. Stan i perspektywy współpracy wojskowej wybranych państw obszaru od Morza Bałtyckiego do Morza Czarnego, Raport OSW nr 34, Warszawa.
• Grzywacz A., Mazur G., 1994, Ruch prometejski w Polsce, Zeszyty Historyczne, t. 110.
• Kagan R., 2009, Powrót historii i koniec marzeń, Poznań.
• Kowal P., 2010, Wielki powrót geopolityki i wschodnia idea Lecha Kaczyńskiego [w:] J. Kloczkowski (red.), Polska w grze międzynarodowej. Geopolityka i sprawy wewnętrzne, Kraków.
• Lach Z., 2014, Polska geopolityka w wymiarze subregionalnym, Przegląd Geopolityczny, tom 7, s. 9-36.
• Łowmiański H., 1999, Polityka Jagiellonów, Poznań.
• Marczak J., 2015, Strategiczne wyzwania odbudowy zdolności obronnych Polski 2015, Polityka Polska, nr 1.
• Marczak J., i inni, 2013, Doświadczenia organizacji bezpieczeństwa narodowego Polski od X do XX wieku. Wnioski dla Polski w XXI wieku, Warszawa.
• Moczulski L., 2008, Polska między Niemcami a Rosją – mit geopolityczny a rzeczywistość [w:] P. Eberhardt (red.), Problematyka geopolityczna ziem polskich, Prace Geograficzne nr 218, Warszawa.
• Moczulski L., 2010, Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Warszawa.
• Nowak-Jeziorański J., 2003, Polska z bliska, Kraków.
• Olbrycht M., 2002, Międzymorze – rozważania geopolityczne, Warszawa.
• Piłsudski J., 1937, Pisma zbiorowe, t. 2, Warszawa.
• Roszkowski W., 2002, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa.
• Sakiewicz T., 2014, Testament I Rzeczypospolitej, Kraków.
• Stańczyk J., 1996, Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa, Warszawa.
• Studnicki W., 1935, System polityczny Europy a Polska, Warszawa.
• Sykulski L., 2011, Od Trójkąta Kaliningradzkiego do Związku Europy, Geopolityka, nr 3(6).
• Sykulski L., 2014, Geopolityka. Skrypt dla początkujących, Częstochowa.
• Szatkowski T., 2011, Czy powrót do Międzymorza? Nowe perspektywy polskiego bezpieczeństwa, Raport NCSS, Warszawa.
• Szczepański T., 1993, Międzymorze. Polityka środkowoeuropejska KPN, Warszawa.
• Szczerski K., 2014, Do kogo należy Europa Środkowa, Rzeczy Wspólne, nr 16, s. 38-48.
• Wraga R. [właśc. J. Niezbrzycki], 1935, Sowiety grożą Europie, Warszawa.
• Wraga R. [właśc. J. Niezbrzycki], 1945, Geopolityka, Strategia i Granice, Rzym 1945.
• Wyszczelski L., 2015, Polska mocarstwowa, Wizje i koncepcje obozów politycznych II RP, Warszawa.
• Zgórniak M., 2001, Polska w czasach walk o niepodległość (1815-1864), [w:] Wielka Historia Polski, tom 7, Kraków.
• Żurawski vel Grajewski P., 2010, Geopolityka - siła - wola. Rzeczypospolitej zmagania z losem, Kraków.