"Mystery shopping" oraz "shadowing" jako metody badania kultury

• Authors: Michał Mękarski

Title variants

EN

‘Mystery Shopping’ and ‘Shadowing’ as Methods of Cultural Studies

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Otaczająca nas ponowoczesna rzeczywistość zmusza badaczy kultury do poszukiwania nie-konwencjonalnych metod badawczych, wykraczających poza ramy powszechnie stosowanych, do tej pory, narzędzi pomiaru. Autor prezentuje możliwości, jakie dają dwie (odmienne od siebie) metody, które wywodzą się z jednej gałęzi metodologicznej – etnografii, a ściślej z jednej z najbardziej charakterystycznych metod tej tradycji naukowej, czyli obserwacji. Są to mystery shopping oraz shadowing. Wychodząc od pierwotnej roli obserwacji w badaniach i generalnie w nauce, ukazuje najistotniejsze cechy charakteryzujące obie metody – ich zalety i trudności, jakie niosą. Badania Centrum „Regionalne Obserwatorium Kultury” Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pokazują praktyczne ich zastosowanie oraz potrzebę szukania nowych narzędzi badawczych, które mają służyć usprawnieniu działalności instytucji kultury. Autor publikacja zastanawia się, czy warto włączyć mystery shopping i shadowing do wachlarza stosowanych metod, badając lokalnych liderów edukacji kulturalnych czy podnosząc jakość obsługi w instytucjach związanych z obszarem kultury. Prezentowane (relatywnie nowe) metody, oparte na różnych typach obserwacji naukowej, wydają się być interesujące, gdyż wykorzystanie ich zalet w badaniach kultury może przynieść ciekawe wyniki. Dynamiczne zmieniające się otoczenie wymusza bowiem nieustanne poszu¬kiwania nowych, skutecznych metod i całościowych danych, ukazujących szerokie pole oddziaływania różnorodnych czynników. Opisane dwie metody otwierają duże możliwości ich pozyskania i w konsekwencji wzbogacania badań w obszarze kultury.

EN

Our postmodern surrounding is forcing scientists to look for unconventional research methods that go beyond the commonly used measuring tools. The author presents possibilities of two dif¬ferent methods, which are derived from one methodological branch—ethnography, more pre¬cisely, one of the most typical methods of the scientific tradition which is observation. These are ‘mystery shopping’ and ‘shadowing.’ Starting with the primary role of observation in research and in science generally, the author shows the most important characteristics of both methods— their advantages and difficulties they brings. Researches done by “Regional Cultural Obser¬vatory” Adam Mickiewicz’s University show their practical application and the need to find new research tools that are designed to improve activity of cultural institutions. This publication is an attempt to reflect on whether or not to include ‘mystery shopping’ and ‘shadowing’ to the range of methods by examining local cultural and education leaders improving the quality of service in the institutions involved in the field of culture? Presented (relatively new) methods, based on different types of scientific observation, seem to be interesting, since using of their advantages in the study of culture can bring quaint results. Dynamically changing environment forces the constant search for new and effective methods and comprehensive data demonstrating a wide field of influence of different factors. These two methods open up great opportunities to generate them, and consequently enhance research in the field of culture.

Keywords

PL

badania kultury; metody badań społecznych; mystery shopping; obserwacja; shadowing

EN

cultural research; methods of social research; mystery shopping; observation; shadowing

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Kulturoznawcze
• Year: 2014
• Volume: 5
• Issue: 1
• Pages: 53-71

Contributors

author

Michał Mękarski

References

• „Badania marketingowe”. Rocznik Polskiego Towarzystwa Badaczy Rynku i Opi¬nii, edycja XVII, 2012/13 (red. A. Wódkowski).
• Charmaz K.: Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. War¬szawa: PWN 2009.
• Ciesielska M., Wolanik Boström K., Öhlander M.: Obserwacja. W: Badania jakościowe. Metody i narzędzia. T. 2. Red. D. Jemielniak. Warszawa: PWN 2012.
• Denzin N.K., Lincoln Y. S.: Metody badań jakościowych. T. 1. Warszawa: PWN 2009.
• Czarniawska B.: Nowe techniki badań terenowych: shadowing. W: Badania jakościowe. Metody i narzędzia. T. 2. Red. D. Jemielniak. Warszawa: PWN 2012.
• Flick U.: Jakość w badaniach jakościowych. Warszawa: PWN 2011.
• Kieliszewski P., Mękarski M.: Badania sektora kultury jako element partycypacyjnego modelu zarządzania kulturą na przykładzie badań Regionalnego Obserwatorium Kultury. W: Culture Management. Kraków: Attyka 2012.
• Konecki K.T.: Wizualne wyobrażenia. Główne strategie badawcze w socjologii wizualnej a metodologia teorii ugruntowanej. „Przegląd Socjologii Jakościowej” 1:2005 nr 1.
• Kostera M.: Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych. Warszawa: PWN 2003.
• Kotarbiński T.: Traktat o dobrej robocie. Łódź–Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossoliń¬skich 1955.
• Kwiatkowski P.T.: Etnograficzne badania marketingowe. W: Badania jakościowe. Metody i narzędzia. T. 2. Red. D. Jemielniak. Warszawa: PWN 2012.
• Landsberg P., Poprawski M., Kieliszewski P., Mękarski M., Gojlik A. (red. nauk. J. Sójka): Po co seniorom kultura? Badania kulturalnych aktywności osób starszych. Raport. Poznań 2012.
• Maison D., Noga-Bogomilski A.: Badania marketingowe. Od teorii do praktyki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 2007.
• Majka D.: Tajemniczy klient: Kupuje i bezlitośnie ocenia. Gazeta.pl. 12.08.2007 www.gospodarka. gazeta.pl/gospodarka/1,33181,4384588.html [dostęp: 14.07.2013].
• Mazurek-Łopacińska K.: Badania marketingowe. Metody, nowe technologie, obszary apli-kacji. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 2008.
• Meder M.: Zastosowanie metody Mystery Shopping w bankowości detalicznej. „Marketing i Rynek” 2005 nr 5.
• Rutkowski P.: Kulisy Mystery Shopping. „Marketing w Praktyce” 2007 nr 4.
• Rzemieniak M.: Badania marketingowe w podejmowaniu decyzji menedżerskich. Lublin: Poli-technika Lubelska 2012.
• Rzemieniak M., Tokarz E.: Mystery Shopping w budowaniu tożsamości organizacyjnej. Lublin: Politechnika Lubelska 2011.
• Sztumski J.: Wstęp do metod i technik badań społecznych. Katowice: Wydawnictwo Nau¬kowe „Śląsk” 2005.