[Rev.:] Anna Elissa Radke, Passio altensteigensis XIV effigies Jesu in domicilio senum anuumque et debilium et dementium. Kleine Altensteiger Passion 14 Bilder Jesu aus einem ltenpflegeheim. Cum preafatione Caeciliae Koch (Mit einem Vorwort von Cecilie Koch), Opole 2012, 37 s.

• Authors: Beata Maria Gaj
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pod koniec roku 2012 ukazał się/został wydany w wydawnictwie Św. Krzyża w Opolu przez Fundację Nauki i Kultury na Śląsku tomik niezwykle interesujących wierszy łacińsko-niemieckich (wydanie dwujęzyczne) autorstwa Anny Elissy Radke. Zwana w swoim kraju „Safoną z Marburga” tworzy ona poezję przede wszystkim w języku łacińskim, ale także w niemieckim i polskim, którego uczy się od wielu lat i jest jego wielką entuzjastką. Poetka ta, znana i podziwiana jest zwłaszcza w związku z utworami w języku łacińskim, który, będąc z wykształcenia filolożką klasyczną, filozofką i luterańską teolożką – wykorzystuje nie tylko jako materiał badań i odniesień naukowych: filologicznych, filozoficznych czy teologicznych, ale jako wciąż żywe tworzywo, mogące wyrazić najsubtelniejsze uczucia i stany umysłu mieszkańców współczesnego świata. Tej poezji nie da się zamknąć w jakichś sztywnych ramach klasyfikacyjnych, ponieważ są to zarówno łacińskie sztuki teatralne, poświęcone słynnym postaciom historycznym (w Polsce urzekła autorkę m.in. osobowość św. Jacka Odrowąża i św. Jadwigi Śląskiej), jak i nawiązujące do tradycji poetów hellenistycznych i rzymskich neoteryków, a zwłaszcza Katullusa, krótkie utwory poświęcone m.in. ulubionym zwierzętom. Anna Elisa Radke sięga po różne tradycje, zabarwia je własnym, niepowtarzalnym odczuwaniem świata, wyrażanym żywym językiem łacińskim. Należy tutaj dodać, że A.E. Radke jest bardzo aktywną członkinią Międzynarodowego Stowarzyszenia Osób Mówiących po łacinie: „L. U. P. A. (Latinitati Vivae Provehendae Associatio). Ostatnio wydany przez jej opolskich przyjaciół tomik Passio Altensteigensis dotyka problematyki społecznej: ludzi starych, wykluczonych ze względu na chorobę, niepełnosprawność oraz pochodzenie, w kontekście Pasji – męki Chrystusa. Czternaście wierszy to jakby czternaście stacji Drogi Krzyżowej, czternaście „portretów Jezusa”, według sformułowania zawartego w tytule. Jak pisze we wstępie (Praefatio) Cecilie Koch, jest to „Chrystus umierający, nieszczęśliwy, wyśmiany, opuszczony przez swoich”, widziany przez pryzmat losów ludzi oczekujących na bliską śmierć w Domu Starców, chorych, w przypadku kobiety zapomnianej przez dziesięcioro własnych dzieci, którym niegdyś poświęciła całe swoje życie, poprzez los serdecznej opiekunki z Domu Starców, z pochodzenia Turczynki, lekceważonej i wykorzystywanej przez pozostały personel. Niezwykły artyzm tych szczególnych wierszy powiązany jest także z metryką. Sylwetkę starego rolnika zmuszonego opuścić ukochaną ziemię i gospodarstwo, tak podobnego do Wergiliuszowego Melibeusza, wyraża poetka za pomocą heksametrów. Gdy natomiast mowa o ludziach „zamkniętych, odciętych” od mobilnej części społeczeństwa, używa cholijambu, który jest zwany „metrum zamykającym” lub wiersza Asklepiadejskiego większego lub mniejszego, który w środku wersu niejako się urywa. Z każdego zaś wiersza wyłania się ogromny szacunek dla osób starszych, niepełnosprawnych umysłowo, bezbronnych i dlatego będących dla tych, którzy powinni się nimi zajmować, bardziej przedmiotem, niż indywidualnymi osobami obdarzonymi ludzką godnością. Wiersze te są ogromnie poruszające dla czytelnika, niezależnie od wyznawanej religii. Kunsztownym dodatkiem do tomiku poezji jest czternaście rycin obrazujących sceny z Drogi Krzyżowej, wykonanych przez Małgorzatę Pientkę, która swój zamysł artystyczny oparła na rzeźbach najsłynniejszej śląskiej drogi krzyżowej: stacjach Drogi Krzyżowej z Góry Św. Anny. Także ten szczegół nie jest bez znaczenia – podkreśla bowiem wieloletnią fascynację Anny Elissy Radke Śląskiem, a zwłaszcza jego, wciąż tak mało znaną literaturą nowołacińską. Passio Altensteigensis jest więc lekturą wielowymiarową, ponadnarodową, ponadwyznaniową i niebanalną, umożliwiającą także zrozumienie struktur i form wyrazu jednego z najważniejszych dla Europy języków – języka łacińskiego.

Keywords

LA

Passio altensteigensis XIV effigies Jesu

• Publisher: Fundacja Naukowa Katolików “Eschaton”
• Journal: Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
• Year: 2013
• Issue: 1(1)
• Pages: 121-122

Dates

published

2013-01-01-2013-03-31

Contributors

author

Beata Maria Gaj

• Opole University in Opole in Poland

References

• Anna Elissa Radke, Passio altensteigensis XIV effigies Jesu in domicilio senum anuumque et debilium et dementium. Kleine Altensteiger Passion 14 Bilder Jesu aus einem Altenpflegeheim. Cum preafatione Caeciliae Koch (Mit einem Vorwort von Cecilie Koch), Wydawnictwo Św. Krzyża, nakł. Fundacja Nauki i Kultury na Śląsku, Opole 2012, ss. 37.

Identifiers

ISSN

2299-9922