Arabski – językiem Koranu, Muhammada i mieszkańców raju

• Authors: Łapisz Czesław

Title variants

EN

Arabic – the language of the Quran, Muhammad, and paradise dwellers

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule omówiono muzułmański dogmat o sakralności języka (i alfabetu) arabskiego jako języka świętej Księgi islamu – Koranu. Przedstawiono również konsekwencje tego dogmatu dla zachowania jedności świata islamu, zwłaszcza w okresie terytorialnej ekspansji tej religii, a także dla rozwoju nauki i sztuki, przede wszystkim gramatyki i leksykologii. Z dogmatu opartego na kilkunastu sformułowaniach, zawartych bezpośrednio w arabskim oryginale Księgi, wynika również zakaz dokonywania i wykorzystywania przekładów Koranu w celach religijnych. Przekład Księgi może funkcjonować jedynie jako tzw. Tefsir, czyli objaśnienie, wytłumaczenie (w języku innym niż arabski) sensów Koranu oryginalnego, czyli arabskiego. Wysuwane w artykule tezy zostały zilustrowane przykładami z piśmiennictwa Tatarów – muzułmanów Wielkiego Księstwa Litewskiego.

EN

The article focuses on the Muslim dogma of the sacred nature of the Arabic language (and alphabet) as the language of the Quran – the Holy Book of Islam. The discussion is concerned with the consequences that the dogma had for the preservation of the unity of the Islamic world, particularly during the territorial expansion of the religion, and the development of scholarship and art, most importantly grammar and lexicology. The dogma, based on a number of verses from the Arabic original of the Book, forbids the use of translations of the Quran for religious purposes; a translation of the Book can only serve as the so-called Tefsir – an exposition given in a language other than Arabic of senses found in the Quran’s Arabic original. Arguments presented in the article are illustrated by examples from the literary tradition of Tatars – the Muslims of the Grand Duchy of Lithuania.

Keywords

PL

alfabet arabski; islam; język arabski; muzułmanie; Tatarzy Wielkiego Księstwa Litewskiego

EN

Islam; Muslims; the Arabic language; the Arabic alphabet; Lithuanian-Polish Tatars

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2017
• Issue: 2
• Pages: 191-207

Dates

published

2017-12-31

Contributors

author

Łapisz Czesław

References

• R. Popowski, M. Wojciechowski, Grecko-polski Nowy Testament, wydanie interlinearne z kodami gramatycznymi, Warszawa 1994
• H.A. Gibb, Mahometanizm. Przegląd historyczny, tł. H. Krahelska, Warszawa 1965
• M. Jordan, Islam. Historia religii i kultury, tłum. J. Korpanty, Warszawa 2004
• E. Machut-Mendecka, Świat tradycji arabskiej, Warszawa 2005
• L. Poliakov, Historia antysemityzmu. Epoka wiary, tłum. A. Rasińska-Bóbr, O. Hedemann, Kraków 2008
• Mahomet, O małżeństwie, kupcach i dobrym wychowaniu. Wybór hadisów, tłum. J. Kozłowska, Warszawa 1999
• H. Jankowski, Cz. Łapicz, Klucz do raju. Księga Tatarów litewsko-polskich z XVIII wieku, Warszawa 2000
• P. Велл, Y.M. Уотт, Коранистика. Введение, b.m.w. 2005
• A. Jeffery, The Foreign Vocabulary of the Qur’ān, Gaekwad’s Oriental Series, vol. 79, Baroda 1938
• J. Danecki, Bóg i Jego język. Szkic językoznawstwa teologicznego, [w:] H. Jankowski (red.), Z Mekki do Poznania. Materiały 5. Ogólnopolskiej Konferencji Arabistycznej, Poznań 1998
• M. Dziekan, Historia i tradycje polskiego islamu, [w:] A. Parzymies (red.), Muzułmanie w Europie, Warszawa 2005
• F. Braudel, Gramatyka cywilizacji, tłum. H. Igalson-Tygielska, Warszawa 2006
• D. Diringer, autor pracy Alfabet, czyli klucz do dziejów ludzkości, Warszawa 1972
• J. Bielawski, Islam, Warszawa 1980
• O. Leaman, Krótkie wprowadzenie do filozofii islamu, tłum. M. Lipszyc, Warszawa 2004
• A. Muchliński, Zdanie sprawy o Tatarach litewskich, przez jednego z tych Tatarów złożone Sułtanowi Sulejmanowi w r. 1558. Z języka Tureckiego przełożył, objaśnił i materyałami historycznemi uzupełnił A. Muchliński, profesor zwyczajny literatury Tureckiej w Cesarskim, St. Petersburskim uniwersytecie, [w:] Teka Wileńska, Wilno 1858
• A. Drozd, Wpływy chrześcijańskie na literaturę Tatarów w dawnej Rzeczpospolitej. Między antagonizmem a symbiozą, „Pamiętnik Literacki”, t. 88, z. 3, 1997
• Cz. Łapicz, Tradycje religijne muzułmanów litewsko-polskich (wybrane zagadnienia), [w:] E. Feliksiak (red.), Wilno. Wileńszczyzna jako krajobraz i środowisko wielu kultur, Biblioteka Pamięci i Myśli. Non Omnis Moriar, nr 3, Białystok 1992
• N. Jord, Koran rękopiśmienny w Polsce, Lublin 1994
• J. Eckman, Middle Turkic Glosses of the Rylands Interlinear Koran Translation, Budapest 1976
• S. Reczek, Podręczny słownik dawnej polszczyzny, Wrocław 1968
• J. Sobolewski, Wykład wiary mahometańskiej czyli Islamskiej, wyjętej z części Kóranu i przykazań proroka Chadisiem zwanych / i ułożony przez Jozefa z Konkirantow Sobolewskiego, Wilno 1830

Identifiers

ISSN

1233-9717