The Typology of Sanctity: the Kiev-Pechary Patericon and the Kobzar of Taras Shevchenko

• Authors: Bigun Ol′ga Al′bertivna (Ol′ga Bigun)

Title variants

PL

Typologia świętości: kijowsko-pieczarski Paterikon i Kobziarz Tarasa Szewczenki

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

This article is a part of the thesis Ambivalency of the Byzantism in Taras Shevchenko’s Works. The aim of the article is to present the reception of one of the most important records of Orthodox-Christian literature – the Kiev-Pechery Patericon (The Patericon of the Kiev Caves Monastery (Lavra) reflected in the works of Taras Shevchenko. The cultural, historical and comparative analysis will describe the usage of the typology of the image of the sacred place in the Kiev- Pechery Patericon and the Kobzar of the Ukrainian poet. The examination of Shevchenko’s work in the context of the Byzantine spiritual tradition reveals the common and distinctive features (i.e. similarities and differences) in the reception of the concept of “sanctity”. First of all, the image of the sacred place or the shrine is particularly important in this context, as it corresponds to the Christian tradition and displays a number of important characteristics such as, for example, a personal intrusion of God, associated with a miracle, the connection of the place with other sacred centers, a special, beneficial influence of the sacred place on the people living in the vicinity, the ecclesiastical deeds of its inhabitants etc. It is noticeable that all the enumerated features are characteristic of the description of the cloisters in Shevchenko’s works. In addition of the conception “Kiev – Jerusalem”, the poet develops the idea “Kiev-Pechery Lavra – Athos”, which must have been borrowed from the hagiographies of the Kiev-Pechery Patericon. Moreover, the image of the Church is distinguished by its ambivalence. The results of the research can be used for courses in the History of Ukrainian Literature and in Literary Theory, in textbooks and training aids, in further comparative studies of Shevchenko’s works. The results are addressed to philologists and researchers of Ukrainian literature. The academic novelty of this article consists in presenting the typology of the image of the sacred place in the Kiev-Pechery Patericon and the Kobzar of Taras Shevchenko. For the first time it has become the object of individual research, in the course of which theoretical aspects and comparative levels of this problem have been delineated.

PL

Artykuł jest częścią tezy (dysertacji) pt. Ambiwalencja bizantynizmu w dziełach Tarasa Szewczenki. Celem artykułu jest przedstawienie recepcji jednego z największych zapisów chrześcijańskiej literatury prawosławnej – Kijowsko111 Pieczarskiego Paterikonu (Paterikonu monasteru kijowskich pieczar, ławry) oświetlonego w dziełach Tarasa Szewczenki. Analiza kulturowa, historyczna oraz porównawcza opisze zastosowanie typologii do wizji świętego miejsca w Kijowsko- Pieczarskim Paterikonie i Kobziarzu ukraińskiego poety. Badanie dzieła Szewczenki w kontekście bizantyńskiej tradycji duchowej ujawnia wspólne i dystynktywne cechy (np. podobieństwa i różnice) w recepcji koncepcji „świętości”. Przede wszystkim, wizja świętego miejsca albo miejsca kultu jest szczególnie ważna w tym kontekście, tak jak to odpowiada chcześcijańskiej tradycji i obrazuje wiele ważnych właściwości, takich jak na przykład osobowe wtargnięcie (interwencja) Boga, skojarzone z cudem, złączenie (danego) miejsca z innymi ośrodkami świętymi, szczególny dobroczynny wpływ świętego miejsca na ludzi żyjących w okolicy, na duchowe uczynki jej mieszkańców itd. Godne uwagi jest to, że wszystkie wymienione cechy są charakterystyczne dla klasztorów w dziełach Szewczenki. Dodatkowo z koncepcji „Kijowa - Jerozolimy” poeta rozwija ideę „Kijowsko- Pieczarskiej Ławry – Atosu”, która musi mieć zapożyczenie z hagiografii Paterikonu Kijowsko-Pieczarskiego. Co więcej, wizję Kościoła rozpoznaje się (wyróżnia się) przez jego (tę) ambiwalencję. Wyniki badań mogą być zastosowane w kursach historii ukraińskiej literatury i teorii literatury, w podręcznikach i jako środek pomocniczy do ćwiczeń, w dalszych studiach porównawczych nad dziełami Szewczenki. Wyniki są adresowane do filologów i badaczy literatury ukraińskiej. Na nowość naukową artykułu składa się przedstawienie typologii wizji miejsca świętego w Paterikonie Kijowsko-Pieczarskim i Kobziarzu Tarasa Szewczenki. Po raz pierwszy stało się to obiektem indywidualnego badania, w toku którego zostały określone aspekty teoretyczne i porównawcze poziomy tego problemu. [polski przekład: Marek Mariusz Tytko]

Keywords

EN

typology; reception; hagiographic literature; Kiev-Pechery Patericon; Kobzar (Piper); Taras Shevchenko (1814-1861)

PL

typologia; recepcja; literatura hagiograficzna; Kijowsko-Pieczerski Paterikon; Kobziarz; Taras Szewczenko (1814-1861)

• Publisher: Fundacja Naukowa Katolików “Eschaton”
• Journal: Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
• Year: 2013
• Issue: 4(4)
• Pages: 97-116

Dates

published

2013-10-01-2013-12-31

Contributors

author

Bigun Ol′ga Al′bertivna (Ol′ga Bigun)

• Taras Shevchenko Kyiv National University in Kyiv in Ukraine

References

• Bibliography: The Primary Bibliographical Sources: The Primary Bibliographical Sources in the Cyrilic Alphabet: Шевченко Т., Кобзар, Каменяр, Львів 2011, 871 с. The Primary Bibliographical Sources Transliterated from the Cyrillic Alphabet into the Latin Alphabet: Ševčenko T., Kobzar, Kamenâr, L′viv 2011, 871 s. The Primary Bibliographical Sources in the English Transcript: Shevchenko T., Kobzar, Kameniar, Lviv 2011, 871 p. The Secondary Bibliographical Sources: The Secondary Bibliographical Sources in the Cyrilic Alphabet: Абрамович Д. І., Києво-Печерський патерик: репринтне видання, Час, Київ 1991, 280 с. Аверинцев С. Поэтика ранневизантийской литературы, Азбука-классика, Санкт-Петербург 2004, 480 с. Бігун О., Четьї-Мінеї у творчості Тараса Шевченка: рецепція та інтерпретація, “Мова і культура” (гол. ред. Д. Бураго), Київ 2012, № 15 (t. 3), с. 263-70. Бучинський Д., Християнсько-філософська думка Тараса Шевченка, Союз українців у Вели- кій Британії, Мадрид-Лондон 1962, 256 с. Бычков В., 2000 лет христианской культуры: sub specie aesthetica, Т. 1: Раннее христианство. Византия, Университетская книга, Москва - Санкт-Петербург 1999, 573 с. Горський В. С., Нариси з історії філософської культури Київської Русі (середина ХІІ – середи- на ХІІІ ст.), Наукова думка, Київ 1993, 162 с. Грушевський М. С., Історія української літератури, Т. 3, Либідь, Київ 1993, 285 c. Літературна енциклопедія (автор-укладач Ю. Ковалів), Т. 2: М-Я, Академія, Київ 2007, 624 с. Нахлік Є., Доля – Los – Судьба: Шевченко і польські та російські романтики, Світ, Львів 2003, 568 с. Наливайко Д., Теорія літератури й компаративістика, Видавничий дім “Києво-Могилянська академія”, Київ 2006, 347 с. Огієнко І. Візантійська культура і Україна, [в:] Україна: філософський спадок століть, (гол. ред. Ю. Буряк), «Хроніка – 2000», Київ 2000, №37-38, с. 117-128. Росовецький С., Агіографія християнська в літературній творчості Тараса Шевченка, [в:] Теми і мотиви поезії Тараса Шевченка (гол. ред. Н. Чамата), Наукова думка, Київ 2008, с. 321- 342. Сліпушко О., Духовна держава Тараса Шевченка у контексті української літературної традиції, «Шевченкознавчі студії» (гол. ред. Г. Семенюк), Київ 2009, № 12, с. 153-163. Топоров В., Святость и святые в русской духовной традиции, Т. 1: Первый век христианства на Руси, Гнозис, Языки русской культуры, Москва 1995, 870 с. Земський Ю., Деградація соціальної ваги православного духовенства в умовах політики Росій- ської імперії впродовж ХІХ ст., [Електронний ресурс], https://www.nbuv.gov.ua/portal/soc_gum/nzzpmv/2009_20/Zemsky.pdf; [доступ 03.01.2013]. Жиленко І., Джерела та історія тексту Києво-Печерського патерика, [Електронний ресурс], https://www.litopys.org.ua/paterikon/patchyt.htm [доступ 10.01.2013]. The Secondary Bibliographical Sources in the Latin Alphabet: Kasperski E., Kategorie komparatystyki, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010, 401 s. Mokry W., Literatura i myśl filozoficzno-religijna ukraińskiego romantyzm: Szewczenko, Kostomarow, Szaszkiewicz, Wydawnictwo Universyretu Jagiellońskiego, Kraków 1996, 221 s. The Secondary Bibliographical Sources Transliterated from the Cyrillic Alphabet into the Latin Alphabet: Abramovič D. I., Kiêvo-Pečers′kij paterik: reprintne vidannâ, Čas, Kiїv 1991, 280 s. Averincev S., Poètika rannevizantijskoj literatury, Azbuka-klassika, Sankt-Peterburg 2004, 480 s. Bigun O. Čet′ї-Mìneї u tvorčostì Tarasa Ševčenka: recepcìâ ta ìnterpretacìâ, “Mova ì kul′tura” (gol. red. D. Burago), Kiїv 2012, № 15 (t. 3), s. 263-70. Bučins′kij D., Hristiâns′ko-fìlosofs′ka dumka Tarasa Ševčenka, Soûz ukraїncìv u Velikij Britanìї, Madrid-London 1962, 256 s. Byčkov V., 2000 let hristianskoj kul′tury: sub specie aesthetica, T. 1: Rannee hristianstvo. Vizantiâ, Universitetskaâ kniga, Moskva - Sankt-Peterburg 1999, 573 s. Gors′kij V. S., Narisi z ìstorìї fìlosofs′koї kul′turi Kiїvs′koї Rusì (seredina XII – seredina XIII st.), Naukova dumka, Kiїv 1993, 162 s. Gruševs′kij M. S., Ìstorìâ ukraїns′koї lìteraturi, T. 3, Libid′, Kiїv 1993, 285 s. Lìteraturna enciklopedìa (avtor-ukladač Û. Kovalìv), T. 2: M-Â, Akademìâ, Kiїv 2007, 624 s. Nahlìk Ê., Dolâ – Los – Sud′ba: Ševčenko ì pol’s′kì ta rosìjs′kì romantiki, Svìt, L′vìv 2003, 568 s. Nalivajko D., Teorìâ lìteraturi j komparativìstika, Vidavničij dìm „Kiêvo-Mogilâns′ka akademìâ”, Kiїv 2006, 347 s. Ogìênko Ì., Vìzantìjs′ka kul′tura ì Ukraїna, [v:] Ukraїna: fìlosofs′kij spadok stolìt′, (gol. red. Û. Burâk), “Hronìka – 2000”, Kiїv 2000, s. 117-128. Rosovec′kij S., Agìografìâ hristiâns′ka v lìteraturnìj tvorčostì Tarasa Ševčenka, [v:] Temi ì motivi poezìї Tarasa Ševčenka, (gol. red. N. Čamata), Naukova dumka 2008, Kiїv 2008, s. 321-342. Slìpuško O., Duhovna deržava Tarasa Ševčenka u kontekstì ukraїns′koї lìteraturnoї tradicìї, “Ševčenkoznavčì studìї” (gol. red. G. Semenûk), Kiїv 2009, № 12, s. 153-163. Toporov V., Svâtost′ i svâtye v russkoj duhovnoj tradicii, T. 1: Pervyj vek hristianstva na Rusi, Gnozis, Âzyki russkoj kul′tury, Moskva 1995, 870 s. Zems′kij Û., Degradacìâ socìal′noї vagi pravoslavnogo duhovenstva v umovah politìki Rosìjs′koї ìmperìї vprodovž XIX st., [Elekronnij resurs], https://www.nbuv.gov.ua/portal/soc_gum/nzzpmv/2009_20/Zemsky.pdf; [dostup 03.01.2013]. Žilenko Ì., Džerela ta ìstorìâ tekstu Kiêvo-Pečers′kogo paterika, [Elektronnij resurs] https://www.litopys.org.ua/paterikon/patchyt.htm [dostup10.01.2013]. The Secondary Bibliographical Sources in the English Transcript: Abramovich D.I., Kiev-Pechery Patericon: reprint, Chas, Kiev 1991, 280 p. Averintsev S., The Poetics of the Early Byzantine Culture, Azbuka-klassika, Saint-Petersburg 2004, 480 p. Bigun O., The Synaxary in Taras Shevchenko’s Works: Reception and Interpretation, „Language and Culture”, D. Burago (head editor), Kiev 2012, № 15 (vol. 3), p. 263-270. Buchynskiy D., The Christian and Philosophical Conceptions of Taras Shevchenko, Ukrainian Alliance in the Great Britain, Madrid-London 1962, 256 p. Bychkov V., 2000 Years of the Christian Culture: Sub Specie Aesthetica, V. 1: The Early Christianity. Byzantine, Universitetskaya kniga, Moscow - Saint-Petersburg 1999, 573 p. Horsky V. S., The Essay on the History of Philosophic Culture of Kievan Rus (from the Middle of 12th until the Middle of 13th Century), Naukova dumka, Kiev 1993, 162 p. Hrushevsky M. S., History of Ukrainian Literature, vol. 3, Lybid, Kiev 1993, 285 p. Literary Encyclopedia, Yu. Kovaliv (head editor), vol. 2: M-Ya, Akademia, Kiev 2007, 624 p. Nakhlik Y., Fate. Taras Shevchenko and Polish and Russian Romantics, Svit, Lviv 2003, 568 p. Nalyvayko D., The Literature Theory and Comparative Studies, Publishing House Kiev-Mohyla Academy, Kiev 2006, 347 p. Ohienko I., The Bizantine Culture and Ukraine [in:] Ukraine: Philosophical Heritage of the Centuries, „Khronika 2000”, Yu. Buryak (head editor), Kiev 2000, № 37-38, pp. 117-128. Rosovetskiy S., The Christian Hagiography in Taras Shevchenko’s Literary Works, [in:] Themes and Motives of Taras Shevchenko’s Poetry, N. Chamata (head editor), Kiev 2008, p. 321-342. Slipushko O., The Spiritual State of Taras Shevchenko in the Context of Ukrainian Literary Tradition, „Shevchenko’s studies”, H. Semeniuk (head editor), Kiev 2009, № 12, p. 153-163. Toporov V., The Sanctity and the Saints in the Russian Ecclesial Culture, V. 1: The 1st Century of Christianity in Rus, Gnosis, Languages of Russian Culture, Moscow 1995, 870 p. Zemsky Yu., Degradation of the Social Role of the Orthodox Clergy of Ukraine in the Conditions of the Russian Empire Policy during 19th Century, (electronic source:) https://www.nbuv.gov.ua/portal/soc_gum/nzzpmv/2009_20/Zemsky.pdf; [Access: 03.01.2013]. Zhylenko I., The Issues and the History of the Kiev-Pechery Patericon, https://www.litopys.org.ua/paterikon/patchyt.htm [Access 10.01.2013].

Identifiers

ISSN

2299-9922