Zakres ochrony immunitetowej członka Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy

• Authors: Jackiewicz Andrzej

Title variants

EN

Scope of Immunity Protection of a Member of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The subject of this article is the issue of the scope of immunity protection afforded to members of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe. This study analyses two types of immunity operating within the legal framework of the Council of Europe: non-accountability and inviolability, using the legal-dogmatic method. While the treaty basis for these immunities has remained unchanged over the years, the Parliamentary Assembly has attempted through a series of resolutions to creatively interpret the normative formula of these immunities. Such interpretations have often resulted in a controversial extension of the scope of this protection. The article also signals the practical significance of immunity of a member of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe, invoking the case of deputy Marcin Romanowski.

Keywords

EN

immunity; non-accountability; inviolability; Parliamentary Assembly; Council of Europe

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2024
• Issue: 6(185)
• Pages: 13–37

Contributors

author

Jackiewicz Andrzej

• Dr hab. Andrzej Jackiewicz, prof. UwB Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Prawa, Polska University of Bialystok, Faculty of Law, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0001-6957-3139

References

• Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 lutego 2022 r. w sprawie wniosku o uchylenie immunitetu Eleny Yonchevej (2019/2155(IMM)).
• Kodeks postępowania członków Zgromadzenia Parlamentarnego, przyjęty na drodze rezolucji: PACE Res. 2182 (2017), PACE Res. 2405 (2021), PACE Res. 2392 (2021) [Code of Conduct for Members of the Parliamentary Assembly], strona internetowa Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, <https://pace.coe.int>.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. nr 78, poz. 483, ze zm.
• Oświadczenie rządowe z dnia 6 grudnia 2000 r. w sprawie mocy obowiązującej Porozumienia ogólnego w sprawie przywilejów i immunitetów Rady Europy, sporządzonego w Paryżu dnia 2 września 1949 r., oraz Protokołu dodatkowego do Porozumienia ogólnego w sprawie przywilejów i immunitetów Rady Europy, sporządzonego w Strasburgu dnia 6 listopada 1952 r., Dz.U. z 2001 r. nr 23, poz. 271.
• Porozumienie ogólne w sprawie przywilejów i immunitetów Rady Europy, sporządzone w Paryżu dnia 2 września 1949 r., oraz Protokół dodatkowy do Porozumienia ogólnego, sporządzony w Strasburgu dnia 6 listopada 1952 r., Dz.U. z 2001 r. nr 23, poz. 270.
• Regulamin Zgromadzenia Parlamentarnego, przyjęty na drodze rezolucji PACE Res. 1202 (1999), ze zm. [Rules of Procedure of the Assembly], strona internetowa Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, <https://pace.coe.int>.
• Rezolucja nr 1325 (2003) w sprawie immunitetów członków Zgromadzenia Parlamentarnego, przyjęta 2 kwietnia 2003 r. [Immunities of Members of the Parliamentary Assembly], strona internetowa Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, <https://pace.coe.int>.
• Rezolucja nr 1490 (2006) z dnia 17 marca 2006 r. w sprawie wykładni art. 15 lit. a Porozumienia ogólnego odnośnie do przywilejów i immunitetów Rady Europy [Interpretation of Article 15.a of the General Agreement on Privileges and Immunities of the Council of Europe], strona internetowa Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, <https://pace.coe.int>.
• Statut Rady Europy, przyjęty w Londynie dnia 5 maja 1949 r., Dz.U. z 1994 r. nr 118, poz. 565.
• Ustawa z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora, tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 907.
• Wyrok TSUE (Wielka Izba) z dnia 21 października 2008 r. w sprawach połączonych Marra vs. De Gregorio i Clemente, C-200/07 i C-201/07, ECLI:EU:C:2008:579.
• Wyrok Sądu (Trzecia Izba) z dnia 19 marca 2010 r. w sprawie Gollnisch vs. European Parliament, T-42/06, ECLI:EU:T:2010:102.
• Wyrok TSUE (Wielka Izba) z dnia 6 września 2011 r. w sprawie Patriciello, C-163/10, ECLI:EU:C:2011:543.
• Wyrok Sądu (Pierwsza Izba) z dnia 17 stycznia 2013 r. w sprawie Gollnisch vs. European Parliament, T-346/11 i T-347/11, ECLI:EU:T:2013:23.
• Wyrok TSUE (Wielka Izba) z dnia 19 grudnia 2019 r. w sprawie Junqueras Vies, C-502/19, ECLI:EU:C:2019:1115.
• Wyrok Sądu (Czwarta Izba) z dnia 17 września 2020 r. w sprawie Troszczynski vs. European Parliament, C-12/19. ECLI:EU:C:2020:725.
• Wyrok Sądu (Szósta Izba w powiększonym składzie) z dnia 5 lipca 2023 r. w sprawie Carles Puigdemont i Casamajó vs. European Parliament, T-272/21, ECLI:EU:T:2023:373.
• Wytyczne w sprawie zakresu immunitetu parlamentarnego członków Zgromadzenia Parlamentarnego, przyjęte 27 września 2021 r. w formie rezolucji 2392 (2021) [Guidelines on the scope of parliamentary immunities enjoyed by members of the Parliamentary Assembly, PACE Res. 2392 (2021)], strona internetowa Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, <https://pace.coe.int>.
• Chybalski P., Możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności prawnej byłego posła, członka Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych” 2018, nr 4(60).
• Chybalski P., Opinia prawna w sprawie zakresu ochrony immunitetowej posła na Sejm wchodzącego w skład Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, BAS WAUiP 3557/08.
• Chybalski P., Problem zakresu ochrony immunitetowej posła sprawującego funkcję członka Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, [w:] Konstytucjonalizm polski. Refleksje z okazji jubileuszu 70-lecia pracy naukowej Profesora Andrzeja Szmyta, red. A. Gajda et al., Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2020.
• Crespo Allen M., Parliamentary Immunity in the Member States of the European Union and in the European Parliament, European Parliament, Luxembourg 1993.
• European Commission for Democracy through Law (Venice Commission), Report on the Scope and Lifting of Parliamentary Immunities, przyjęty przez Komisję Wenecką na 98. sesji plenarnej, Wenecja, 21–22 marca 2014 r., Study No. 714/2013.
• Grajewski K., Immunitet parlamentarny w prawie polskim, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2001.
• Hardt S., Parliamentary Immunity. A Comprehensive Study of the Systems of Parliamentary Immunity in the United Kingdom, France, and the Netherlands in a European Context, Intersentia, Cambridge 2013.
• Jackiewicz A., Immunitet parlamentarny we współczesnym świecie – ujęcie prawnoporównawcze, „Przegląd Europejski” 2019, nr 1, <https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.5174>.
• Jackiewicz A., Opinia prawna dotycząca funkcjonowania immunitetu Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, <https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/opinie-prawne-dotyczace-funkcjonowania-immunitetu-zgromadzenia-parlamentarnego-rady-europy>.
• Jackiewicz A., Olechno A., Immunity, [w:] Max Planck Encyclopedia of Comparative Constitutional Law, red. R. Grote, F. Lachenmann, R. Wolfrum, Oxford University Press, New York 2019.
• Jaskiernia J., Dyplomacja parlamentarna, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2022.
• Jaskiernia J., Immunitet parlamentarny członka Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, [w:] Zagadnienia prawa konstytucyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Krzysztofowi Skotnickiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, t. 1, red. A. Domańska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2023, <https://doi.org/10.18778/8331-189-0.46>.
• Jaskiernia J., Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy, Biuro Informacji Rady Europy, Warszawa 2000.
• Juchniewicz J., Opinia prawna dotycząca funkcjonowania immunitetu Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, <https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/opinie-prawne-dotyczace-funkcjonowania-immunitetu-zgromadzenia-parlamentarnego-rady-europy>.
• Maingot J., Dehler D., Politicians Above the Law. The Case for the Abolition of Parliamentary Inviolability, Baico Publishing Inc., Ottawa 2010.
• McGee S., Isaacs A., Rules on Parliamentary Immunity in the European Parliament and the Member States of the European Union, European Parliament, Brussels 2001.
• Polakiewicz J., Council of Europe (COE), [w:] Max Planck Encyclopedia of Public International Law, red. R. Wolfrum, Oxford University Press, Oxford 2019.
• Wigley S., Parliamentary Immunity: Protecting Democracy or Protecting Corruption?, „The Journal of Political Philosophy” 2003, nr 11(1), <https://doi.org/10.1111/1467-9760.00165>.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2024.265