Mam jakiegoś ciebie, masz jakiegoś mnie”. Autotematyzm a podmiot wierszy Stanisława Barańczaka

• Authors: Kamil Dźwinel

Title variants

EN

„I Have Some You, You Have Some Me”. Self-reference and the Subject of Poems by Stanisław Barańczak

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The author of the article is focused on those of the places in Stanisław Barańczak’s poetry, in which the subject is revealed and the fact that the sender is the poet, who creates in statu nascendi and at the same time reflects on the essence of this process, is emphasize. These are obviously the self-reference procedures, directly related to perfecting his own poetic workshop. In the case of Barańczak those threads are also transferred on the self epistemology area, which means that they are involved with the identification of the subjects own identity, which is worth of interpreting precisely as an self-reference procedure. Self-reference at this point is being expanded only in a manner of pretense: it is absolutely important to remember that the “self-recognition” making subject is exactly the poet. The key figure to the topic taken in this way will be the doppelganger (and bond to this issue mirror theme). The exemplification material will be given by both early Korekta twarzy, and the subsequent volumes of Barańczak’s poetry.

Keywords

PL

autotematyzm; język; metapoezja; nadawca liryczny; pisanie o pisaniu; podmiot; tekst; tożsamość

EN

self-reference; language; metapoetry; the lyric sender; writing about writing; subject; text; identity

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Prace Polonistyczne
• Year: 2014
• Volume: 69
• Pages: 83-101

Dates

published

2014

Contributors

author

Kamil Dźwinel

• Instytut Literatury Polskiej, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Mikołaja Kopernika

References

• Balcerzan Edward (2008). O „wczesnym” Barańczaku autobiograficznie. „Topos” 2008, nr 1/2. ISSN: 1230-8943. S. 9–15.
• Barańczak Stanisław (1990a). 159 wierszy. 1968–1988. Kraków: Wydawnictwo Znak. ISBN: 8370060463.
• Barańczak Stanisław (1990b). Poezje wybrane. Wybór i wstęp Stanisław Barańczak. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza. ISBN: 8320543797.
• Barańczak Stanisław (1990c). Wstęp. Skoro nie można mieć wszystkiego. W: Dickinson Emily. 100 wierszy. Wybór, przekład i wstęp Stanisław Barańczak. Kraków: Arka. ISBN: 8385123008. S. 5–22.
• Barańczak Stanisław (2005). „Wyglądało to tak, jak gdybym się nagle znalazł pośród wielkiego ogrodu” [rozmowa z Krzysztofem Biedrzyckim]. „Dekada Literacka” 2005, nr 3/4. ISSN: 0867-4094. S. 65–67.
• Barańczak Stanisław (2007). Wiersze zebrane. Kraków: Wydawnictwo a5. ISBN: 8385568840.
• Baron Marta (2010). Poetyckie aporie. Przypadek „Walk” Stanisława Barańczaka. W: Żywioły wyobraźni poetyckiej pokolenia ’68. Red. Anna Czabanowska-Wróbel, Iwona Misiak. Kraków: Wydawnictwo UJ. ISBN: 9788323328902. S. 151–165.
• Biała Alina (1999). Historia pewnego przebudzenia — „Gdzie się zbudziłem” S. Barańczaka. „Warsztaty Polonistyczne” 1999, nr 4. ISSN: 1230-6657. S. 100–103.
• Biedrzycki Krzysztof (1995). Świat poezji Stanisława Barańczaka. Kraków: Universitas. ISBN: 8370522637.
• Biedrzycki Krzysztof (2007). Wariacje metafizyczne. Szkice i recenzje o poezji, prozie i filmie. Kraków: Universitas. ISBN: 9788324207718. Vilanelle Stanisława Barańczaka. S. 59–67.
• Cieślak-Sokołowski Tomasz (2011). Moment lingwistyczny. O wczesnym pisarstwie Ryszarda Krynickiego i Stanisława Barańczaka. Kraków: Universitas. ISBN: 9788324213801. Gęstwina. O wczesnym pisarstwie Stanisława Barańczaka. S. 275–326.
• Dembińska-Pawelec Joanna (1999a). Między Bogiem a prawdą. „Spójrzmy prawdzie w oczy” Stanisława Barańczaka. W: Kanonada. Interpretacje wierszy polskich (1939–1989). Red. Aleksander Nawarecki, Dariusz Pawelec. Katowice: Wydawnictwo UŚ. ISBN: 8322609086. S. 134–144.
• Dembińska-Pawelec Joanna (1999b). Światy możliwe w poezji Stanisława Barańczaka. Katowice: Wydawnictwo UŚ. ISBN: 8322609078.
• Dembińska-Pawelec Joanna (2006). Villanella od Anonima do Barańczaka. Katowice: Wydawnictwo UŚ. ISBN: 8322615345.
• Dembińska-Pawelec Joanna (2007). W kwestii rytmu. O niemożliwej eurytmii w późnej twórczości Stanisława Barańczaka. W: „Obchodzę urodziny z daleka…”. Szkice o Stanisławie Barańczaku. Red. Joanna Dembińska-Pawelec, Dariusz Pawelec. Katowice: Wydawnictwo UŚ. ISBN: 9788322617502. S. 43–74.
• Dembińska-Pawelec Joanna (2010). „Poezja jest sztuką rytmu”. O świadomości rytmu w poezji polskiej dwudziestego wieku (Miłosz — Rymkiewicz — Barańczak). Katowice: Wydawnictwo UŚ. ISBN: 9788322619952. Stanisław Barańczak — „niepowtarzalny rytm wiersza”. S. 389–435.
• Dickinson Emily (1990). 100 wierszy. Wybór, przekład i wstęp Stanisław Barańczak. Kraków: Wydawnictwo Arka. ISBN: 8385123008.
• Dziewulska Małgorzata i in. (1999). Mozart Barańczaka. Dyskusja o przekładzie librett operowych. „Zeszyty Literackie” 1999, nr 3. ISSN: 0751-0357. S. 156–168.
• Franaszek Andrzej (1997). Róża w czarnych włosach. O jednym wierszu Zbigniewa Herberta. „Kontrapunkt. Magazyn Kulturalny Tygodnika Powszechnego” 1997, nr 1/2. ISSN: 0041-4808. S. 7.
• Gleń Adrian (2008). Czarna krew: fuga i iluminacja. „Pismo” Stanisława Barańczaka. „Topos” 2008, nr 1/2. ISSN: 1230-8943. S. 65–69.
• Głowiński Michał (1968). Porządek, chaos, znaczenie. Szkice o powieści współczesnej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. Powieść jako metodologia powieści. S. 90–136.
• Gombrowicz Witold (1997). Ferdydurke [Lekcja literatury z Jerzym Jarzębskim i Andrzejem Zawadzkim]. Kraków: Wydawnictwo Literackie. ISBN: 830802792X.
• Gzik Katarzyna (2010). Kim jestem? Kim jest? Na marginesie lektury wiersza Stanisława Barańczaka „N.N. budzi się”. W: Żywioły wyobraźni poetyckiej pokolenia ’68. Red. Anna Czabanowska-Wróbel, Iwona Misiak. Kraków: Wydawnictwo UJ. ISBN: 9788323328902. S. 53–63.
• Hejmej Andrzej (2012). Muzyczność dzieła literackiego. Wyd. 3, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK. ISBN: 9788323128267. Słuchać i czytać: dwa źródła jednej strategii interpretacyjnej („Podróż zimowa” S. Barańczaka). S. 137–179.
• Herbert Zbigniew (2008). Wiersze zebrane. Oprac. edytorskie Ryszard Krynicki. Kraków: Wydawnictwo a5. ISBN: 9788361298014.
• Hobot Joanna (2000). Gra z cenzurą w poezji Nowej Fali (1968–1976). Kraków: Wydawnictwo Literackie. ISBN: 8308030866.
• Inglot Mieczysław (2001). Dialog z tradycją w wierszu Stanisława Barańczaka „Problem nadawcy”: analiza kontekstowa. „Warsztaty Polonistyczne” 2001, nr 1. ISSN: 1230-6657. S. 95–102.
• Judkowiak Barbara, Nowicka Elżbieta (1999). „W operze słowo jest także ważne”: Barańczakowe „Wesele Figara”. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 1999, nr 6: Barańczak — poeta Lector. ISSN: 1233-8680. S. 157–170.
• Kandziora Jerzy (2007). Ocalony w gmachu wiersza. O poezji Stanisława Barańczaka. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN. ISBN: 9788389348074.
• Kozaczewski Jakub (2004). Polska tradycja literacka w poetyce Nowej Fali. O poezji Stanisława Barańczaka, Juliana Kornhausera, Ryszarda Krynickiego i Adama Zagajewskiego. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej. ISBN: 8372712719.
• Kwiatkowski Jerzy (1997). Magia poezji. (O poetach polskich XX wieku). Wybór Maria Podraza-Kwiatkowska, Anna Łebkowska. Posłowie Marian Stala. Wyd. 2. Kraków: Wydawnictwo Literackie. ISBN: 8308026095. Słowo Barańczaka. S. 330–333.
• Lévinas Emmanuel (1998). Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności. Tłum. Małgorzata Kowalska. Wstęp Barbara Skarga. Przekł. przejrzał Jacek Migasiński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN: 8301125985.
• Libera Antoni (1997). Zimy i podróże Stanisława Barańczaka. W: Stanisław Barańczak. Zimy i podróże [Lekcja literatury z Antonim Liberą]. Kraków: Wydawnictwo Literackie. ISBN: 8308027393. S. 5–23.
• Markiewicz Henryk (1984). Interpretacja semantyczna dzieł literackich. W: Markiewicz Henryk. Wymiary dzieła literackiego. Kraków — Wrocław: Wydawnictwo Literackie. ISBN: 8308012264. S. 167–188
• .
• Nycz Ryszard (1996). Sylwy współczesne. Wyd. 2. Kraków: Universitas. ISBN: 8370523358.
• Nycz Ryszard (2001). Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej. Kraków: Universitas. ISBN: 8370523323.
• Opacka-Walasek Danuta (2007). Artykulacje wzniosłości w poezji Stanisława Barańczaka. W: „Obchodzę urodziny z daleka…”. Szkice o Stanisławie Barańczaku. Red. Joanna Dembińska-Pawelec, Dariusz Pawelec. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. ISBN: 9788322617502. S. 157–174.
• Pajdzińska Anna (2008). Sposoby uobecniania się podmiotu w tekście. W: Podmiot w języku i kulturze. Red. Jerzy Bartmiński, Anna Pajdzińska. Lublin: Wydawnictwo UMCS. ISBN: 9788322727768. S. 225–239.
• Pawelec Dariusz (1992). Poezja Stanisława Barańczaka. Reguły i konteksty. Katowice: „Śląsk”. ISBN: 8390070545.
• Pawelec Dariusz (1995). Czytając Barańczaka. Katowice: Gnome. ISBN: 8390067358.
• Pietrych Krystyna (2007). „[…] gdybym chciał wam powiedzieć to wszystko, o czym milczę” — doświadczenie choroby w „Chirurgicznej precyzji”. W: „Obchodzę urodziny z daleka…”. Szkice o Stanisławie Barańczaku. Red. Joanna Dembińska-Pawelec, Dariusz Pawelec. Katowice: Wydawnictwo UŚ. ISBN: 9788322617502. S. 111–135.
• Poezja świadoma siebie. Interpretacje wierszy autotematycznych (2009). Red. Andrzej Stoff, Anna Skubaczewska- Pniewska, Dariusz Brzostek. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK. ISBN: 9788323123477.
• Poprawa Adam (2005). Beatlesi Barańczaka. W: W teatrze piosenki. Red. Izolda Kiec, Michał Traczyk. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”. ISBN: 838817665X. S. 259–269.
• Rajewska Ewa (2005). Barańczak i popkultura. W: Kultura popularna a przekład. Red. Piotr Fast. Katowice: „Śląsk”. ISBN: 8371644426. S. 21–37.
• Ricoeur Paul (1975). Egzystencja i hermeneutyka: rozprawy o metodzie. Oprac. Stanisław Cichowicz. Tłum. Karol Tarnowski et al. Warszawa: Pax. ISBN: 8373161198.
• Sawicki Stefan (1995). Wobec współczesności. Trzy świadectwa sprzeciwu. „Przegląd Artystyczno-Literacki” 1995, nr 9. ISSN: 1230-9745. S. 2–4.
• Stoff Andrzej (2001). Źródłowe podstawy refleksji nad funkcjami literatury: poezja autotematyczna. W: Gra z czytelnikiem. Między konwencją a strategią. Red. Maria Jakitowicz, Rafał Moczkodan. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika. ISBN: 8323113696. S. 23–50.
• Szary-Matywiecka Ewa (1993). Hasło: Autotematyzm. W: Słownik literatury polskiej XX wieku. Red. Alina Brodzka et al. Wrocław — Warszawa — Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. ISBN: 8304039427. S. 54–62.
• Szczygieł Mariusz (2010). Gottland. Wyd. 2. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne. ISBN: 9788375361674. Przypisy. S. 239–242.
• Tokarz Bożena (1990). Poetyka Nowej Fali. Katowice: Uniwersytet Śląski. ISBN: 8322603312.
• Węgrzyniakowa Anna (1995). „Wszystko i Nic w „Podróży zimowej” Stanisława Barańczaka. „Opcje” 1995, nr 1/2. ISSN: 1230-9982. S. 105–111.
• Wróblewski Maciej (2009). Stanisława Barańczaka „Fotografia pisarza”. W: Poezja świadoma siebie. Interpretacje wierszy autotematycznych (2009). Red. Andrzej Stoff, Anna Skubaczewska-Pniewska, Dariusz Brzostek. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. ISBN: 9788323123477. S. 241–251.

Identifiers

ISSN

0079-4791