Perspektywy peryferyjnej historii i teorii kultury

• Authors: Sajewska Dorota

Title variants

EN

Perspectives on Peripheral History and Culture Theory

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Departing from the analysis of the relationship between the birth of the subject of race and the development of capitalism (Mbembe), Sajewska examines the status of blackness in semi-peripheral countries, such as Poland, whose participation in the history of colonial expansion is negligible, as is its influence on the shape and prosperity of capitalism. In her text she proposes to look at peripheral cultural practices as ways of producing and problematizing knowledge. She focuses her attention on Artur Żmijewski's film Glimpse, which was first presented at documenta 14 in Athens in 2017, as a result of the artist's month-long trip with his camera to areas affected by repressive refugee policy. In her historical-cultural analysis of the film, Sajewska shows the position of the artist as a subject representing "peripheral modernity" (Pratt), who on the margins of the European center - in refugee camps - once again performs the racist scenes that underpin the idea of the center’s modernity. Reflecting on the provincial status of the discourses, on the ways in which they are “travelling” in culture, on the localness of the archive and on the regional character of the concepts, she opens up perspectives on peripheral history and culture theory.

Keywords

EN

periphery; modernity; colonialism; race; refugee

• Publisher: Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
• Journal: Didaskalia. Gazeta Teatralna
• Year: 2020
• Issue: 156
• Pages: 1-36

Contributors

author

Sajewska Dorota

• Uniwersytet w Zurychu
• Uniwersytet Warszawski

References

• Baldwin, James, Zapiski syna tego kraju, przeł. M. Denderski, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2019.
• Balibar, Étienne; Wallerstein, Immanuel, Rasse, Klasse, Nation. Ambivalente Identitäten, Argument Verlag, Hamburg 1990.
• Beauvois, Daniel, Trójkąt ukraiński. Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1793-1914, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2005.
• Bhabha, Homi K., Mimikra i ludzie, [w:] tegoż, Miejsce kultury, przeł. T. Dobrogoszcz, WUJ, Kraków 2010.
• Tenże, Über kulturelle Hybridität. Tradition und Übersetzung, przeł. K. Menke, Verlag Turia+Kant, Wien 2012.
• Bobako, Monika, Konstruowanie odmienności klasowej jako urasawianie. Przypadek polski po 1989 roku, „Biblioteka Online Think Tanku Feministycznego” 2011, http://www.ekologiasztuka.pl/pdf/f0108Bobako2011.pdf [dostęp: 8 VIII 2018].
• Borkowska, Grażyna, Polskie doświadczenie kolonialne, „Teksty Drugie” 2007 nr 4.
• Césaire, Aimé, Rozprawa z kolonializmem, przeł. Z. Jaremko-Żytyńska, Czytelnik, Warszawa 1950.
• Die Kamera in „Glimpse” ist ein Richter. Michael Heitz im Gespräch mit Artur Żmijewski, https://www.diaphanes.net/titel/gespraech-ueber-glimpse-4707 [2017] [dostęp: 5 IV 2020].
• Du Bois, W.E.B, The Negro and the Warsaw Ghetto, [w:] The Oxford W.E.B. Du Bois Reader, red. E.J. Sundquist, Oxford University Press, New York, Oxford 1966.
• Esposito, Roberto, Communitas. Origine e destino della comunità, Einaudi, Torino, 1998.
• Tenże, Immunitas. Protezione e negazione della vita, Einaudi, Torino, 2002.
• Tenże, Bios. Biopolitica e filosofia, Einaudi, Torino, 2004.
• Fanon, Frantz, Peau noire, masques blancs, Édition du Seuil, Paris 1952.
• Tenże, Wyklęty lud ziemi, przeł. H. Tygielska, PIW, Warszawa 1961.
• Haddour, Azzedine, Sartre and Fanon. On Negritude and Political Participation, “Sartre Studies International”, t. 11, 2005 nr 1/2.
• Holl, Ute, Beziehungsweise Zeit, Beziehungsweise Zeit. Die Rückkopplung im anthropologischen Film, [w:] Electric Laokoon. Zeichen und Medien, von der Lochkarte zur Grammatologie, de Gruyter, red. M. Franz, W. Schäffner, B. Siegert, R. Stockhammer, de Gruyter, Berlin 2007.
• Kola, Adam F., Socjalistyczny postkolonializm, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2018.
• Kowalski, Marek Arpad, Kolonie Rzeczypospolitej, Bellona, Warszawa 2005.
• Lemanus, Emigracja żydowska, „Morze i Kolonie” 1939 nr l, s. 3.
• Lis, Renata, Moira i szpryce strachu, „Dwutygodnik” 4/2020. wyd. 279, https://www.dwutygodnik.com/artykul/8852-moria-i-szpryce-strachu.html, [dostęp: 16 IV 2020].
• Liptay, Fabienne, Wie Formate politisch gebrauchen. Zu den 16mm-Filmen von Artur Żmijewski, [w:] Format. Politiken der Normierung in den Künsten ab 1960, red. M. Nieslony, Y. Schweizer, [seria:] „Kunstgeschichten der Gegenwart“, Vol. 13, edition metzel, Bern 2020.
• Litwin, Henryk, Napływ szlachty polskiej na Ukrainę 1569–1648, Semper, Warszawa 2000.
• Mbembe, Achille, Critique de la raison nègre, La Découverte, Paris 2013.
• Tenże, Politiques de lʼininmitié, La Découverte, Paris 2016.
• Mohn, Bina Elisabeth, Die Kunst des dichten Zeigens. Aus der Praxis kamera-ethnographischer Blickentwürfe, [w:] Kunst und Ethnographie: Zum Verhältnis von visueller Kultur und ethnographischem Arbeiten, red. B. Binder, D. Neuland-Kitzerow, K. Noack, „Berliner Blätter" 2008 nr 46.
• Nie zamierzam uwalniać innych od cierpienia. Jakub Gawkowski rozmawia z Arturem Żmijewskim, https://krytykapolityczna.pl/kultura/sztuki-wizualne/nie-zamierzam-uwal… [2017] [dostęp: 5 IV 2020].
• Perforować instytucje, performować je. Dorota Sajewska rozmawia z Adamem Szymczykiem, „Krytyka Polityczna” nr 46/2018, s. 176-195.
• Pratt, Mary Louise, Modernity and Periphery. Toward a Global and Relational Analysis, [w:] Beyond Dichotomies, red. E. Mudimbe-Boyi, State University of New York Press, New York, 2002.
• Rothberg, Michael, Pamięć wielokierunkowa. Pamiętanie Zagłady w epoce dekolonizacji, przeł. K. Bojarska, IBL PAN, Warszawa 2016.
• Linde, Samuel Bogumił, Słownik Języka Polskiego, t. I, cz.1, Warszawa, u autora, 1807.
• Said, Edward W., Traveling Theory, [w:] The World, the Text, and the Critic, Harvard University Press, Cambridge 1983, s. 226–247.
• Sartre, Jean-Paul, Czarny Orfeusz, przeł. W. Leopold, „Przegląd Socjologiczny”, t. XXIII, Łódź 1969.
• Skórczewski, Dariusz, Postkolonializm jako metoda: konserwatywna czy „postępowa”?, [w:] Perspektywy postkolonializmu w Polsce, Polska w perspektywie postkolonialnej, red. J. Kieniewicz, Wydział „Artes Liberales” UW, Warszawa 2016.
• Słownik polszczyzny XVI wieku, t. IV, red. S. Bąk, M.R. Mayenowa, F. Pepłowski, PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1969.
• Sowa, Jan, Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, Universitas, Kraków 2012.
• Wolfe, Patrick, Traces of History. Elementary Structures of Race, Verso, London, New York 2016.

Identifiers

DOI

10.34762/t5dw-es52