EN
The article examines ways of re-formation of the (German) middle class caused by the perception of social (and individual) crises (in our example over-indebtedness) and associated uncertainty. Which are the strategies that middle-class members develop to cope with those perceived crises and which factors contribute to the originating of new civic formations? In that context, we emphasize on the impact of culture-specific orientation patterns regarding specific societal groups. We refer to the work of Douglas and Wildavsky [1982] and Cornia, Dressel and Pfeil [2016] and concentrate on the collective dimension in asking, how does the middle class and parts of it like societal subgroups (in our example overindebted people) perceive and interpret social developments and crises (framing)? Which is the relationship between the middle class and institutional actors and the confidence they have in these actors, especially regarding the dealing with social crises and connected solutions? Who do middle-class members blame for the crises and the risks of social decline (blaming)? This is a central question directly connected with the way of dealing with risks and the assumption of responsibility.
PL
Artykuł przedstawia sposoby re-formacji (przekształcenia) klasy średniej w Niemczech, które zostały spowodowane przez postrzeganie społecznych (i indywidualnych) kryzysów (w prezentowanym przez nas przykładzie – nadmiernego zadłużenia) i związanej z nimi niepewności. Jakie są strategie, które rozwinęli członkowie klasy średniej, żeby poradzić sobie z postrzeganymi kryzysami i jakie czynniki przyczyniły się do powstania nowych form społecznych (obywatelskich)? W tym kontekście, podkreślamy wagę wpływu kulturowo-specyficznych wzorów orientacji w odniesieniu do specyficznych grup społecznych. Przywołujemy prace Douglas i Wildavsky’ego [1982], a także Cornia, Dressel i Pfeil [2016] i skupiamy się na zbiorowym wymiarze, kiedy stawiamy pytanie: Jak klasa średnia i jej części (podgrupy) – w naszym przykładzie osoby nadmiernie zadłużone – postrzegają i interpretują rozwój społeczny oraz kryzysy (ramowanie/framing)? Jaki jest związek pomiędzy klasą średnią oraz aktorami instytucjonalnymi w zakresie pokładanego w nich przez klasę średnią zaufania, zwłaszcza w odniesieniu do radzenia sobie z kryzysami społecznymi i związanymi z tym stosowanymi rozwiązaniami? Kogo członkowie klasy średniej winią za te kryzysy i ryzyko społecznej degradacji (obwinianie/blaming)? Jest to centralne pytanie bezpośrednio związane ze sposobami radzenia sobie z ryzykiem i przyjmowanym założeniem o (kierunku) odpowiedzialności.