Relacje małżeńskie w opinii rodziców adopcyjnych i zastępczych wychowujących dziecko z niepełnosprawnością

• Authors: Urszula Bartnikowska , Katarzyna Ćwirynkało

Title variants

EN

Marital relationship as viewed by adoptive and foster parents raising children with disabilities

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Wychowywanie dziecka z niepełnosprawnością jest wyzwaniem dla wielu rodziców. Podobnie – wychowywanie dziecka w rodzinie zastępczej/adopcyjnej. W obu przypadkach rodzice muszą radzić sobie z nietypowymi sytuacjami, które mogą osłabiać lub wzmacniać ich wzajemną relację. Radzenie sobie z wypełnianiem roli rodzica zastępczego/adopcyjnego dziecka z niepełnosprawnością stanowić może wyzwanie, które wpływa na relację między małżonkami. Dostępna literatura nie dostarcza jednak wielu pogłębionych informacji na temat rodzin zastępczych wychowujących dzieci z niepełnosprawnością. W artykule przedstawione zostały rezultaty jakościowych badań, których celem było ukazanie relacji między rodzicami adopcyjnymi/zastępczymi wychowującymi dziecko z niepełnosprawnością. Badaniom poddano rodziców z 20 rodzin adopcyjnych i zastępczych.

EN

Raising a child with a disability is a challenge for many parents. So is raising a child in a foster/ adoptive family. In both cases, parents have to deal with unusual situations that may weaken or strengthen their relationship with each other. Dealing with fulfilling the role of a foster/adoptive parent of a child with a disability can be a challenge which may affect the relationship between the spouses. Available literature does not provide, however, much in-depth information on foster families raising children with disabilities. The article presents the results of qualitative research whose aim was to show the relationship between adoptive/foster parents raising children with disabilities. The study involved parents from 20 adoptive and foster families.

Keywords

PL

rodziny adopcyjne; rodziny zastępcze; relacje małżeńskie

EN

adoptive families; foster families; marital relationship

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
• Year: 2017
• Issue: 2(36)
• Pages: 75-88

Contributors

author

Urszula Bartnikowska

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Żołnierska 14, 10-561 Olsztyn; tel. [phone]

author

Katarzyna Ćwirynkało

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Żołnierska 14, 10-561 Olsztyn; tel. [phone]

References

• Barbaro, M., de (1999). Struktura rodziny. W: B. de Barbaro (red.), Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny (s. 45–55). Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Bartnikowska, U. (2013). Dziecko z uszkodzonym słuchem w rodzinie zastępczej – studium przypadku. Wychowanie na co Dzień, 1–2, 3–8.
• Bartnikowska, U., Ćwirynkało, K. (2013). Rodziny adopcyjne i zastępcze dziecka z niepełnosprawnością. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Bartnikowska, U., Ćwirynkało, K. (2014a). Edukacja i rehabilitacja dzieci z niepełnosprawnością wychowywanych w rodzinach adopcyjnych i zastępczych. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 14(2), 31–46.
• Bartnikowska, U., Ćwirynkało, K. (2014b). Tworzenie rodziny wpierającej osierocone dziecko z niepełnosprawnością. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Paedagogica, 3(153), 36–46.
• Bartnikowska, U., Ćwirynkało, K. (2015a). Przyszłość niepełnosprawnego dziecka i własnej rodziny w opiniach rodziców adopcyjnych i zastępczych. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 20, 31–45.
• Bartnikowska, U., Ćwirynkało, K. (2015b). Zmierzenie się z przeszłością niepełnosprawnego dziecka przez rodziców adopcyjnych i zastępczych – studium fenomenograficzne. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 29(3), 87–106.
• Bartnikowska, U., Ćwirynkało, K. (2016). Funkcjonowanie dziecka z niepełnosprawnością w rodzinie adopcyjnej i zastępczej w kontekście wcześniejszego doświadczania krzywdzenia dziecka w opiniach rodziców. W: U. Bartnikowska, A. Żyta, S. Przybyliński (red.), Inkluzja – marginalizacja – wykluczenie a jakość życia osób z niepełnosprawnością. Wyzwania współczesności (s. 85–100). Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
• Borowicz, A. (2012). Stres rodziców wychowujących dzieci z niepełnosprawnością słuchową. Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania, 2, 55–80.
• Ćwirynkało, K. (2013). Rodzina zastępcza z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną. Studium przypadku. Wychowanie na co Dzień, 1–2, 9–16.
• Ćwirynkało, K., Bartnikowska, U. (2012). Relacje z rodzeństwem dzieci niepełnosprawnych w rodzinach adopcyjnych i zastępczych. Kwartalnik Pedagogiczny, 3, 163–178.
• Ćwirynkało, K., Żyta, A. (2014). „On przyszedł do nas ze specjalną misją – żeby scalić mnie i męża” – relacje między rodzicami dzieci z zespołem Downa w doświadczeniach matek. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej: Niepełnosprawność w przestrzeni współczesnej rodziny, 13, 80–96.
• Daniluk, J.C., Hurtig-Mitchell, J. (2003). Themes of hope and healing: Infertile couples’ experiences of adoption. Journal of Counseling and Development, 81, 389–399.
• Denzin, N.K., Lincoln, Y.S. (2009). Wprowadzenie. Dziedzina i praktyka badań jakościowych. W: N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych. T. 1 (s. 19–62). Warszawa: WN PWN.
• Flick, U. (2012). Projektowanie badania jakościowego. Warszawa: WN PWN.
• Goldenberg, H., Goldenberg, I. (2006). Terapia rodzin. Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Goldberg, A.E., Smith, J.Z., Kashy, D.A. (2010). Preadoptive factors predicting lesbian, gay, and heterosexual couples’ relationship quality across the transition to adoptive parenthood. Journal of Family Psychology, 24(3), 221–232.
• Gutowska, A. (2009). Rodzicielstwo adopcyjne. Wybrane aspekty funkcjonowania rodzin adopcyjnych. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Kołbik, I. (1999). Procesy emocjonalne w rodzinie. W: B. de Barbaro (red.), Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny (s. 31–44). Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Kuźlan, I. (1992). Wybrane aspekty funkcjonowania wielkomiejskich małżeństw z zaadoptowanym dzieckiem. Roczniki Socjologii Rodziny, 4, 189–209.
• McKay, K., Ross, L.E., Goldberg, A.E. (2010). Adaptation to parenthood during the post-adoption period: A review of the literature. Adoption Quarterly, 13(2), 125–144.
• Milewska, E. (2003). Kim są rodzice adopcyjni. Studium psychologiczne. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej.
• Milewska, E. (2000). Rodzina adopcyjna – problemy psychologiczne przed i po adopcji dziecka. W: E. Milewska, A. Szymanowska (red.), Rodzice i dzieci – psychologiczny obraz sytuacji problemowych (s. 115–135). Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej.
• Mooradian, J.K., Timm, T.M., Hock, R.M., Jackson, R. (2011). „It’s about us”: Marital adjustment and marital adaptation in couples who adopt children from the child welfare system. Journal of Family Social Work, 14(3), 262–280.
• Muszyńska, E. (1999). Ogólne problemy wychowania w rodzinie dzieci niepełnosprawnych. W: I. Obuchowska (red.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie (s. 101–164). Warszawa: WSiP.
• Namysłowska, I. (2000). Terapia rodzin. Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
• Pisula, E. (1998). Psychologiczne problemy rodziców dzieci z zaburzeniami rozwoju. Warszawa: Wydawnictwa UW.
• Pisula, E. (2007). Rodzice i rodzeństwo dzieci z zaburzeniami rozwoju. Warszawa: Wydawnictwa UW.
• Santona, A., Zavattini, G.C. (2005). Partnering and parenting expectations in adoptive couples. Sexual and Relationship Therapy, 20(3), 309–322.
• Skwarek, B. (2005). Jakie cechy przejawiają rodzice adopcyjni? Małżeństwo i Rodzina, 4, 35–39.
• Skwarek, B. (2006). Wpływ adopcji dziecka na jakość związku małżeńskiego. Opole: Wydawnictwo UO.
• Skwarek, B. (2010). Dziecko przysposobione jako stymulator jakości związku małżeńskiego w rodzinie adopcyjnej. W: I. Janicka (red.), Rodzice i dzieci w różnych systemach rodzinnych (s. 105–109), Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Stelmaszuk, Z.W. (1999). Współczesne problemy adopcji. W: Z. Stelmaszuk (red.), Współczesne kierunki w opiece nad dzieckiem. Wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Szopiński, J. (1982). Więź małżonków po adopcji dziecka. Problemy Rodziny, 5–6, 18–22.
• Twardowski, A. (1999). Rodzina a dziecko niepełnosprawne. W: I. Obuchowska (red.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie (s. 18–54). Warszawa: WSiP.
• Wąsiński, D. (2006). Dziecko, rodzice, adopcja. Ontologiczne i psychospołeczne aspekty rodzinnych form opieki zastępczej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Winogrodzka, L. (2007). Rodziny zastępcze i ich dzieci. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Zalewska, M. (1998). Dziecko w autoportrecie z zamalowaną twarzą. Warszawa: Wydawnictwo Jacek Santorski & CO.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0010.5202