Sienkiewiczowskie opisywanie świata. Przypadek „Listów z Afryki”

• Authors: Chomiuk Aleksandra

Title variants

EN

Sienkiewicz’s Description of the World. The Case of “Listy z Afryki” (“Letters from Africa”)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tematem artykułu są „Listy z Afryki” Henryka Sienkiewicza rozpatrywane z perspektywy autobiograficznej, rekonstruowanej również na podstawie prywatnej korespondencji pisarza oraz listów do rodziny autorstwa współtowarzysza wyprawy hrabiego Jana Tyszkiewicza. Materiał ten służy ukazaniu podróżniczego autowizerunku twórcy, będącego swoistym rewersem jego portretu z czasów amerykańskich. Biograficzno-artystyczny projekt, łączący cele komercyjne z artystycznymi, powiódł się jedynie w części. Największym problemem zarówno samej wycieczki, jak i relacji z niej było zbytnie zawierzenie przez Sienkiewicza obrazowi Afryki, którą poznał z lektur, zanim jeszcze wyruszył w swoją podróż. Pewność, że dla opisu tego kontynentu wystarcza jego „przetłumaczenie” na konwencje zgodne z oczekiwaniami ówczesnej publiczności literackiej, stanowi też o stosunku do listów z Ameryki, będących utrwaleniem rzeczywistej przygody poznawczej Sienkiewicza.

EN

Henryk Sienkiewicz’s „Listy z Afryki” („Letters from Africa”) are made subject of the paper, which is analysed from the autobiographical perspective and also reconstructed as based on the writer’s private correspondence and his letters to family authored by count Jan Tyszkiewicz, Sienkiewicz’s fellow traveller. The material serves to present the writer’s travelling self-image—a rare reverse of his image from the times of his American travel. The biographical-artistic project, that combined commercial and artistic purposes, proved to be only partially successful. The greatest hindrance of both the travel and the relation from it was that Sienkiewicz too blindly trusted the image of Africa that he knew from books before he started the journey. The certainty that to describe this continent one needs to “translate” it into the conventions required by the expectations of the then audience is decisive in the attitude to the letters from America that record Sienkiewicz’s real cognitional adventure.

Keywords

PL

Henryk Sienkiewicz; „Listy z Afryki”; podróż; autobiografia; autokreacja; postkolonializm

EN

Henryk Sienkiewicz; „Listy z Afryki” („Letters from Africa”); travel; autobiography; autocreation; postcolonialism

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2021
• Volume: 112
• Issue: 4
• Pages: 33-49

Dates

printed

2021-12-20

Contributors

author

Chomiuk Aleksandra

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2021.4.2