Osobliwości leksykalne w (staro)-cerkiewno-słowiańskim lekcjonarzu ze starego testamentu a leksyka w paralelnych miejscach (staro)polskich Biblii

• Authors: Mirosława Wronkowska-Dimitrowa

Title variants

EN

Lexical peculiarities in the (old) church slavonic lectionary from the old testament versus lexis in parallel areas of (old) polish Bibles

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Among words which are peculiarities of the (Old) Church Slavonic lectionary from the Old Testament (and at the same time being hapax legomena compared with the Old Church Slavonic lexis authenticated in old texts written before the turn of 12th and 13th century), the article points out those which – being the heritage from the Proto-Slavic era – belong or belonged to the Polish language vocabulary. It was examined whether or not, and to what extent this vocabulary appears in appropriate areas of Old Testament verses in Polish translations of the Bible – in Old Polish Bibles: Leopolita’s (1561), Rev. Wujek’s (1599) and Gdańsk Bible (1632), as well as in the contemporary – Biblia Tysiąclecia (The Millennium Bible). In connection with the discovered conformities, it was suggested that the lexical state of the (Old) Polish verses of the Bible may be recognised as an essential support in suggesting the affiliation of this peculiar vocabulary with the oldest form of an Old Testa- ment lectionary – the unknown Cyrillo-Methodian original from the Moravian Mission period.

Keywords

PL

leksyka; przekład Biblii; osobliwość leksykalna

EN

lexis; translations of the Bible; lexical peculiarities

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
• Year: 2009
• Volume: 8
• Pages: 177-186
• Physical description: oryginalny artykuł naukowy

Dates

published

2009

Contributors

author

Mirosława Wronkowska-Dimitrowa

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• Biblia to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu z apokryfami wyd. przez Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne, Warszawa, 1990.
• Biblia Leopolity, 1561, Dziale Starodruków Biblioteki Głównej UMK w Toruniu, sygn. Pol. 6. III. 35.
• Biblia Święta to jest Księgi Starego i Nowego Przymierza – cyfrowa kopia oryginalnego wydania Biblii Gdańskiej z 1632 r. – www.bibliagdanska.pl
• Biblia w przekładzie księdza Jakuba Wujka z 1599 r. Transkrypcja typu „B” oryginalnego tekstu z XVI w. i wstępy ks. J. Frankowski, Warszawa 2000; (W popr.) – Pismo Święte Starego u Nowego Testamentu w przekładzie polskim W. O. Jakuba Wujka S.J., wyd. trzecie poprawione, Kraków 1962.
• Cyryl i Metody. Apostołowie i Nauczyciele Słowian. Cz. 2 Dokumenty, red. tomu J.S. Gajek MIC, L. Górka SVD, Lublin 1991.
• Moszyński L., Osobliwości leksykalne staro-cerkiewno-słowiańskiego parimiejnika, w: Ñúêðîâèùå ñëîâåñüíî¬. Studia slawistyczne ofiarowane Profesorowi Jerzemu Ruskowi na 70. urodziny, red. W. Stępniak-Minczewa, W. Boryś, Kraków 2000.
• Parimiejnika Grigorowicza (XII w.), w: Parimiejnik Zachariński z końca XIII w. i w Parimiejniku Lobkowskim (Chludowa) z przełomu XIII/XIV wieku: З. Рибарова – З. Хауптова, Григоровичев паримеjник, Скопjе 1998.
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, opr. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, Poznań 1991.
• Polska poezja świecka XV wieku, oprac. M. Włodarski, Wrocław 1997.
• Rusek J., Starotestamentowe części Triodu i ich znaczenie dla rekonstrukcji pierwotnego przekładu Parimiejnika. Sprawozdania z posiedzeń komisji naukowych Oddziału PAN w Krakowie, 1980, XXIV/2, Kraków 1982.
• Slovnik jazyka staroslověnskeho, red. J. Kurz, Praha 1966 i nast.
• Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M. R. Mayenowa, t. I, Wrocław 1966.
• Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t. I, Wrocław 1953.
• Библия – Книги Священного Писания Ветхо- го и Нового Завета. Przedruk w Finlandii z wydania synodalnego, 1990.
• Библия сиреч Книгите на Свещеното Писание на Ветхия и Новия Заве, Wydawnictwo Świętego Synodu Bułgarskiej Cerkwi, Sofia 1993.
• Русек Й., Старозаветните части в триода и значението им за реконструкцията на първоначалния превод на паримейника, Годишник на Софийския Университет „Климент Охридски”, Факултет по славянски филологии, t. 74, 3, София 1980.