JUSTYNIAŃSKIE DIGESTA JAKO INSPIRACJA ARGUMENTACJI PRAWNICZEJ. OD KÓRNICKIEGO RĘKOPISU DIGESTÓW PO WSPÓŁCZESNE SPORY O GRANICE INTERPRETACJI

• Authors: Dajczak Wojciech
• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Justinian’s Digesta as an inspiration for legal argumentation. From the Kórnik manuscript of the Digest to the contemporary disputes on the borders of interpretation The manuscript of Justinian’s Digest from the late decades of the 2th century belongs to the most precious items kept by the Kórnik Library. This paper presents an analysis of the relationship between the European legal tradition and the still important issue of the boundaries of legal interpretation, based on the manuscript. The author’s starting point was the contradiction between the prohibition of the interpretation of the Digest as imposed by Justinian and the opinions of classical Roman jurists confirming the significant role of interpretation in law which are collected in the Digest. The first part of the paper contains an analysis of glosses to Justinian’s prohibition in his constitution Omnem and glosses to the concept of interpretation at the beginning of the second title of Justinian’s Digest in the manuscript and in the later collection of the glossators’ output (Glossa Magna). Opinions of leading European jurists from between the 14th and the 19th centuries associated with Justinian’s Digest and related to the boundaries and methods of legal interpretation are discussed in the second part of the paper. Both fields of legal experience show a similar trend of strengthening the role and flexibility of legal interpretation. The relationship between the 12thcentury manuscript and the specific position of jurists in modern European societies is perceptible.

Keywords

PL

PAN Biblioteka Kórnicka - rękopisy; Kodeks Justyniana; prawo rzymskie

• Publisher: Biblioteka Kórnicka PAN
• Journal: Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
• Year: 2017
• Issue: 34
• Pages: 11-32

Contributors

author

Dajczak Wojciech

• Wydział Prawa i Administracji UAM

References

• Baran-Kozłowski Wojciech, Rękopis „Digestum vetus cum glossis” ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej PAN, „Historia Slavorum Occidentalis” 2014, z. 2(7), s. 39–62.
• Bartholus de Saxoferrato, Commentaria. „Digestum vetus”, t. 1, Venetijs 1526 (reprint, Roma 1996).
• Brożek Bartosz, Beyond Interpretation, [w:] Krakauer-Augsburger Rechtsstudien. Die Grenzen der rechtsdogmatischen Interpertation, red. Jerzy Stelmach, Reiner Schmidt, Warszawa 2011,
• s. 19–28.
• Dajczak Wojciech, La divisione gaiana in res corporals e incorporales nel manoscritto del Digestum vetus dagli archive della Biblioteca di Kórnik (BK 824), „Seminarios Complutenses de Derecho
• Romano” 2015, z. 28, s. 327–337.
• Dajczak Wojciech, Giaro Tomasz, Longchamps de Bérier Franciszek, Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego, Warszawa 2014.
• Dolezalek Gero, Wouw Hans van de, Meßmer Christine, Verzechins der Handschriften zum römischen Recht bis 1600: Materialsammlung, System und Programm für elektronische Datenverarbeitung,
• Frankfurt am Main 1972.
• Falk Ulrik, Bernard Windscheid (1817–1892), [w:] Juristas universales, red. Rafael Domingo, t. 3, Madrid 2002, s. 292–296.
• Fikentscher Wolfgang, Methoden des Rechts in vergleichnder Darstellung, t. 1: Frühe und religiöse Rechte: romanischer Rechtskreis, Tübingen 1975.
• Frońska Joanna, The Memory of Roman Law in an Illuminated Manuscript of Justinian’s Digest, [w:] Memory and Commemoration in Medieval Culture, red. Elma Brenner, Meredith Cohen, Mary
• Franklin-Brown, Farnham 2013, s. 163–179.
• Frońska Joanna, Między tekstem a obrazem. Dyrektywy dla iluminatorów w Digestach Justyniana. „Ikonotheka” 2004, z. 17, s. 5–28.
• 99 Zob.: Mirosław Wyrzykowski, Wstęp, [w:] Rozumność rozumowań prawniczych, red. Mirosław Wyrzykowski, Warszawa 2008, s. 8.
• Honoré Tony, Triboniano (ca. 490–542 d.C.), [w:] Juristas universales. Juristas antiguos, red. Rafael
• Domingo, t. 2, Madrid 2004, s. 234–237.
• Liebs Detlef, Juristenausbildung in der Spätantike, [w:] Jurustenausbildung in Europa zwischen Tradition und Reform, red. Christian Baldus, Thomas Finkenauer, Thomas Rüfner, Tübingen 2008.
• Litewski Wiesław, Jurysprudencja rzymska, Kraków 2000.
• López-Jacoiste Diaz Eugenia, Johannes Voet (1647–1713), [w:] Juristas universales, t. 2, Juristas modernos, red. Rafael Domingo, Madrid 2004, s. 465–467.
• Maclean Ian, Interpretation and meaning in the Renessance. The case of law, Cambridge 1992.
• Maganzani Lauretta, Formazione e vicende di un’opera illustre. Il Corpus Iuris nella cultura del giurista europeo, Torino 2002.
• Nardozza Massimo, „Il problema della storia dei giuristi romani” nella romanistica italiana tra Ottocento e Novecento. Storia dei dogmi e individualità storica dei giuristi romani, [w:] Atti del
• Seminario internazionale (Montepulciano 14–17 giungo 2011), red. Christian Baldus, Massimo Miglietta, Gianni Santuci, Emanuele Stolfi, Trento 2012, s. 663–719.
• Rainer Johannes Michael, Das Römische Recht in Europa, Wien 2012.
• Rozwadowski Władysław, Nauczanie prawa w państwie rzymskim, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2003, t. LV, z. 1, s. 9–28.
• Savigny Friedrich Karl, System des heutigen Römischen Rechts, t. 1, Berlin 1840.
• Scheltema Herman Jan, Das Kommentraverbot Justinians, „Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis” 1977, z. 45, s. 307–331.
• Stelmach Jerzy, Die unbegranzte Interprtation, [w:] Krakauer-Augsburger Rechtsstudien. Die Grenzen der Rechtsdogmatischen Interpretation, red. Jerzy Stelmach, Reiner Schmidt, Warszawa 2011,
• s. 9–18.
• Stelmach Jerzy, Współczesna filozofia interpretacji prawniczej, Kraków 1999.
• Stolte Bernardus H., The Law of New Rome: Byzantine Law, [w:] The Cambridge Companion to Roman Law, red. David Johnston, Cambridge 2015, s. 355–373.
• Struve Georg Adam, Syntagma Iurisprudenitae, Jenae 1702.
• Talmanca Mario, La romanistica italiana fra Otto e Novecento, „Index” 1995, z. 23, s. 159–180.
• Vacca Letizzia, Metodo casistico e sistema prudenziale, Milano 2006.
• Voet Johannes, Lugduno-Batava Commentarius ad Pandectas, Hagae-Comitum 1707.
• Wyrzykowski Mirosław, Wstęp, [w:] Rozumność rozumowań prawniczych, red. Mirosław Wyrzykowski, Warszawa 2008, s. 7–8.
• Zathey Jerzy, Katalog rękopisów średniowiecznych Biblioteki Kórnickiej, Wrocław – Warszawa 1963.
• Zoeasius Henricus, Commentarius ad Digestorum seu Pandectorum Juris civilis libris L, ed. 4, Lovanii 1708.

Notes

PL