Działania aktywistów języka inkluzywnego w mediach Społecznościowych a społeczne postrzeganie feminatywów

• Authors: Jarosz Marta

Title variants

EN

Activities of Inclusive Language Activists in Social Media and the Social Perception of Feminativum

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cel i metody badań: po wydarzeniach z jesieni 2020 roku, związanych z protestami Strajku Kobiet, zauważalny jest istotny wzrost aktywności osób działających w portalach społecznościowych na rzecz równouprawnienia płci. Mając to na uwadze, w artykule zostaną przedstawione działania aktywistów mowy inkluzywnej prowadzone w mediach społecznościowych (w tym zakresie wykorzystana zostanie metoda opisowa); następnie zaprezentowane zostaną wyniki badania ankietowego, którego celem było: (1) sprawdzenie, czy używanie nazw rodzaju męskiego w odniesieniu do kobiet wykonujących określone zawody faktycznie jest czynnikiem decydującym o tym, jak kobiety postrzegają możliwość bycia aktywnymi w danej profesji; (2) określenie, jak przeciętny użytkownik języka polskiego ocenia postulowane przez aktywistów zasady rządzące mową inkluzywną. Główne tezy: (1) używanie w odniesieniu do kobiet powszechnych nazw rodzaju męskiego, na przykład nazw zawodów, nie narzuca jednoznacznie wykluczającego sposobu myślenia o osobach płci żeńskiej – ich umiejętnościach, predyspozycjach i możliwościach bycia aktywnymi na tych samych polach co mężczyźni; (2) działania podejmowane przez aktywistów mowy inkluzywnej w mediach społecznościowych mogą nie być przekonujące dla użytkowników języka polskiego. Istnieje prawdopodobieństwo, że postulowane zachowania językowe będą uznane za utrudniające komunikację i niepotrzebne w kontekście dążenia do ekonomizacji wypowiedzi. Wyniki i wnioski są zgodne z pierwszą z postawionych tez, ale nie potwierdzają drugiej. Przeprowadzone badanie ankietowe pokazało, że przeważająca część respondentów uważa, iż własności języka mają wpływ na realizację idei równouprawnienia płci, a postulowane przez aktywistów zmiany pewnych zachowań językowych mogłyby przyczynić się do osiągnięcia pożądanej równości. Okazało się też jednak, że przychylność respondentów wobec proponowanych rozwiązań ma charakter raczej deklaratywny. Wartość poznawcza: przedstawione w tekście wyniki badania ankietowego dostarczają aktualnej wiedzy o społecznym odbiorze feminatywów. Pozwalają także formułować przypuszczenia na temat powodzenia działań aktywistów mowy inkluzywnej, będącej niejako flagowym elementem szeroko pojmowanych zachowań włączających.

EN

Scientific objective and research methods: after the events of autumn 2020 related to the Women’s Strike protests, social networks have seen a significant increase in the activity of people advocating for gender equality. With this in mind, the article will present the operations of inclusive language activists in social media (the descriptive method will be used in this respect); followed by the presentation of survey results, the purpose of which was to: (1) examine whether the use of masculine names in relation to women working in certain professions is actually a factor determining how women perceive the possibility of being active in a given profession; (2) determining how the average user of the Polish language assesses the principles governing inclusive language postulated by activists. Main theses: (1) the use of common male names in relation to women (for example, names of professions) does not impose a clearly exclusionary way of thinking about women––their skills, predispositions, and opportunities to be active in the same fields as men; (2) the undertakings of activists of inclusive language in social media may not be convincing for the users of the Polish language. There is a probability that the postulated linguistic behavior will be considered as hindering communication and unnecessary in the context of striving for the economization of language. The results and conclusions are consistent with the first thesis, but do not confirm the second. The survey showed that the vast majority of respondents believe that language properties have an impact on the implementation of the idea of ​​gender equality, and changes in certain linguistic behavior postulated by activists could contribute to achieving the desired equality. It also turned out, however, that the favor of the respondents towards the proposed solutions is rather declarative. Cognitive value: the results of the survey presented in the text provide up-to-date knowledge about the social perception of feminativum. They also allow for the formulation of assumptions about the success of activists of inclusive language, which is a kind of flagship element of broadly understood inclusive behavior.

Keywords

PL

feminatywy; język inkluzywny; media społecznościowe; równouprawnienie płci

EN

feminativum; inclusive language; social media; gender equality

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Studia Medioznawcze
• Year: 2021
• Issue: 3
• Pages: 995-1014

Contributors

author

Jarosz Marta

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

References

• Bartmiński, J. (2006). Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• du Vall, M. & Majorek, M. (2013). Nowe media w służbie „sieciowych” aktywistów. W M. Wysocka-Pleczyk & B. Świeży (Red.), Człowiek zalogowany. Od mowy nienawiści do integracji w sieci (s. 27–37). Kraków: Biblioteka Jagiellońska.
• Grzegorczykowa, R. (1999). Pojęcie językowego obrazu świata. W J. Bartmiński (Red.), Językowy obraz świata (s. 39–46). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Hopfinger, M. (Red.). (2002). Nowe media w komunikacji społecznej XX wieku. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Karwatowska, M. & Szpyra-Kozłowska, J. (2005). Jak Polka z Polakiem – językowe bariery w komunikacji między płciami. W J. Bartmiński & U. Majer-Baranowska (Red.), Bariery i pomosty w językowej komunikacji Polaków (s. 91–118). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Karwatowska, M. & Szpyra-Kozłowska, J. (2010). Lingwistyka płci. Ona i on w języku polskim. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Krysiak, P. (2021). Nazwy żeńskie we współczesnej leksykografii polskiej i francuskiej. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT.
• Łaziński, M. (2006). O Panach i Paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Łozowska, H. (2018). Obraz jako komunikat informacyjny w ludycznym otoczeniu Instagramu. W M. Babecki & S. Żyliński (Red.), Od naturalizacji do funkcjonalizacji. Taktyki użytkowania serwisu Instagram (s. 45–74). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Małocha-Krupa, A. (Red.), Hołojda, K., Krysiak, P., & Śleziak, M. (Oprac.). (2015). Słownik nazw żeńskich polszczyzny. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Nasalski, I. (2020). Funkcje i dysfunkcje języka inkluzywnego, ze szczególnym uwzględnieniem asymetrii rodzajowej w języku polskim. Socjolingwistyka, XXXIV, 275–294. DOI: 10.17651/SOCJOLING.34.17.
• Nowak, J. (2011). Aktywność obywateli online. Teorie a praktyka. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Sapir, E. (1978). Kultura, język, osobowość. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Whorf, B.L. (1982). Język, myśl i rzeczywistość. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Inkluzywna komunikacja w Sekretariacie Generalnym Rady. (2018). Pobrane 6 czerwca 2021 r. z https://www.consilium.europa.eu/media/49073/2021_058_accessibility-inclusive-communication-in-the-gsc_pl_acces.pdf
• Pietrzak, W. (Red.). (2011). Poradnik równościowy. Pobrane 6 czerwca 2021 r. z https://umwd.dolnyslask.pl/fileadmin/user_upload/Organizacje_pozarzadowe/Dolnoslaska_Akademia_Gender-Poradnik_Rownosciowy_F-Grejpfrut.pdf
• Social Media w Polsce 2021 – nowy raport. (2021, 4 marca). Pobrane 4 czerwca 2021 r. z https://empemedia.pl/social-media-w-polsce-2021-nowy-raport
• Stanowisko Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN w sprawie żeńskich form nazw zawodów i tytułów (25 XI 2019 r.). Pobrane 5 czerwca 2021 r. z https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1861:stanowisko-rjp-w-sprawie-zenskich-form-nazw-zawodow-i-tytulow
• Wąsowska, A. (2020, 10 października). Ona/Jej. [Post na Instagramie]. Pobrane z https://www.instagram.com/p/CGKtJQNo4NT
• Wiercińska, M. (2017, 15 września). Instagram jest kobietą. Pobrane 5 czerwca 2021 r. z https://www.gemius.pl/reklamodawcy-aktualnosci/instagram-jest-kobieta.html
• Your Kaya. (2021, 6 lutego). Czym jest język inkluzywny i dlaczego postanowiliśmy go używać. [Post na Instagramie]. Pobrane z https://www.instagram.com/p/CK9atS5sEUs
• Znamy pracodawców najbardziej zaawansowanych w zarządzaniu różnorodnością i inkluzji w Polsce. (2021, 27 maja). Pobrane 6 czerwca 2021 r. z https://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/8174617,znamy-pracodawcow-najbardziej-zaawansowanych-w-zarzadzaniu-roznorodnoscia-i-inkluzji-w-polsce.html

Identifiers

DOI

10.33077/uw.24511617.sm.2021.3.660