Stowarzyszenie Braci Muzułmanów – od ideologii do terroryzmu

• Authors: Brylew Marek

Title variants

EN

The society of the Muslim Brothers – from ideology to terrorism

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W dniu 28 stycznia 2011 r. mieszkańcy Kairu stanowczo sprzeciwili się dotychczasowej polityce rządu i zażądali ustąpienia sprawującego autokratyczną władzę prezydenta Hosniego Mubaraka. Do organizacji i partii politycznych, które rozpoczęły rywalizację o przejęcie władzy w kraju, przyłączyło się zdelegalizowane Stowarzyszenie Braci Muzułmanów – najstarsza islamska organizacja, której ideologów uważa się za współtwórców współczesnego terroryzmu, motywowanego dżihadem. Po zwycięstwie w demokratycznych wyborach reprezentujące Bractwo Muzułmańskie siły polityczne podjęły nieudaną próbę islamizacji kraju i zawłaszczenia władzy. Działalność Bractwa została zakazana, a jej liderzy i działacze aresztowani. W związku z trwającą dyskusją dotyczącą wpisania Bractwa Muzułmańskiego na listę zagranicznych organizacji terrorystycznych Departamentu Stanu USA przez administrację Donalda Trumpa warto przypomnieć historię oraz wpływ organizacji i jej głównych ideologów na rozwój islamskiego fundamentalizmu.

EN

After victory in democratic elections, political forces representing the Muslim Brotherhood made an unsuccessful attempt at Islamization of the country and the seizure of power. The activities of the Brotherhood were banned and its activists arrested. In addition, the new Egyptian authorities have recognized the Muslim Brotherhood as a terrorist organization. Premature identification of the organization as a terrorist organization by the West could cause unexpected results and lead to chaos in the already unstable Islamic world. This does not change the fact that the network of organizations and interconnections, established by the Association of Muslim Brothers, based on an ideology that not only justifies the use of terror, but actually calls for its use, gave rise to the movements and organizations that pose a threat to international security.

Keywords

PL

Al-Kaida; dżihad; Egipt; Bractwo Muzułmańskie; Hassan al-Banna; państwo islamskie; Muhammad Mursi; Sajjid Kutb; szariat

EN

Al-Qaida; jihad; Egypt; Muslim Brotherhood; Hassan al-Banna; Islamic state; Mohammed Morsi; Sayyid Qutb; sharia

• Publisher: Uniwersytet Pomorski w Słupsku
• Journal: Studia nad Bezpieczeństwem
• Year: 2016
• Issue: 1
• Pages: 175–188

Dates

published

2016-10-31

Contributors

author

Brylew Marek

• Akademia Pomorska w Słupsku

References

• 1. Według danych prezentowanych przez portal internetowy The Guardian w artykule Mubarak family fortune could reach $70bn, says expert, fortuna rodziny Hosni Mubaraka – prezydenta Egiptu – szacowana była na 70 miliardów dolarów i ulokowana była zarówno w szwajcarskich, jak i brytyjskich bankach. Bogactwo Mubaraka porównywalne było do majątków posiadanych przez przywódców państw Zatoki Perskiej. Oprócz pałaców, także przejętych po poprzednich władcach Egiptu, w skład majątku wchodziły ogromne posiadłości i hotele wokół słynnego turystycznego resortu Sharm el-Sheikh. Według niektórych egipskich gazet rodzina Mubaraków przywłaszczała sobie także część wpływów z dochodów Kanału Sueskiego. P. Inman, Mubarak family fortune could reach $70bn, says export, The Guardian, 4 February 2011, www.theguardian.com/world/ 2011/feb/04/hosni-mubarak-family-fortune (dostęp: 1.02.2017).
• 2. W Egipcie od 1914 roku istnieje prawo, które wykorzystywane było przez kolejne rządy do prześladowania opozycji. Według Ustawy nr 10 z 1914 r. Prawo o zgromadzeniach, wprowadzono kary za udział w zgromadzeniu pięciu i więcej osób, jeśli naruszało to porządek publiczny. Prawo to zostało wprowadzone przez Brytyjczyków, którzy w ten sposób zwalczali protesty miejscowej ludności. Pomimo że parlament Egiptu w 1928 roku uznał tę ustawę za niezgodną z konstytucją i naruszającą prawo do zgromadzeń, kolejne rządy jak choćby Gamala Nassera w 1968 r., Anwara Sadata w 1977 r. oraz obecnego prezydenta Abdela Fattaha al-Sisi skutecznie wykorzystywały tę ustawę do walki z przeciwnikami politycznymi. The assembly law’s fate: What are the implications of the challenge to the British colonial-era statute, Mada, 6 February 2017, www.ma-damasr.com/en/2017/02/06/feature/politics/the-assembly-laws-fate-what-are-the-implications-of--the-challenge-to-the-british-colonial-era-statute/ (dostęp: 12.02.2017).
• 3. W wyborach do parlamentu Egiptu w 2000 r. rządząca Narodowa Partia Demokratyczna zdobyła 388 z 454 miejsc. Egypt’s Parliamentary Election: An Assessment of the Results, The Estimate, 17 November 2000, www.theestimate.com./public/111700.html (dostęp: 5.02.2017).
• 4. Bractwo Muzułmańskie utworzyło własną, świecką partię w Egipcie, Gazeta Prawna, 30 kwietnia 2011, www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/509757,bractwo-muzulmanskie-utworzylo-wlas-na-swiecka-partie-w-egipcie.html (dostęp: 2.02.2017).
• 5. Stan wyjątkowy w Egipcie został wprowadzony 1981 r., ponownie został przedłużony w maju 2008 r., nadane zostało wówczas policji prawo do zatrzymania. K. Abaza, Egypt: Evolution Theory, The Journal of International Security Affairs, 2008, vol. 15, www.ciaonet.norg/catalog/ 7333 (dostęp: 31.01.2017).
• 6. K. Abaza, Uniting Egypt’s Opposition. Who Are the Protestors and What Do They Want?, Foreign Affairs, 9 February 2011, www.foreignaffairs.com/articles/67371/khairi-abaza/uniting-egypts-oppo-sition (dostęp: 5.01.2017).
• 7. Tamże.
• 8. Decyzję o rozwiązaniu partii podjął Naczelny Sąd Administracyjny w Egipcie 16 kwietnia 2011 r. Partii zarzucono udział w oszustwach wyborczych oraz korupcję w okresie sprawowania rządów Mubaraka. Egypt Election: National Democratic Party, The Cairo Reviev of Global Affairs, 13 November 2011, www.thecairoreview.com/tahrir-forum/egypt-elections-national-democratic-party/ (dostęp: 31.01.2017).
• 9. W sprzyjających warunkach dla partii wywodzących się z organizacji islamistycznych, czyli w pogarszającej się sytuacji gospodarczej w kraju, chaosie organizacyjnym w środowiskach sekularystycznych, partie te liczyły na zdobycie 60% mandatów w nowym parlamencie. J. Zdanowski, Rola Bractwa Muzułmańskiego i islamizmu w polityce Egiptu i Bliskiego Wschodu, [w:] Bliski Wschód coraz bliżej, red. J. Danecki, S. Sulowski, Warszawa 2011, s. 243.
• 10. W jednym z wywiadów dla Today’s Zaman ElBaradei podkreślił, że nie postrzega Braci Muzułmanów jako organizacji radykalnej. Mohamed ElBaradei: Muslim Brotherhood not radical, IKHWANWEB, The Muslim Brotherhood Official English web site, 23 February 2011, www.ikh-wanweb.com/article.php?id=28087 (dostęp: 31.01.2017).
• 11. Dom Nauk – instytucja kształcąca nauczycieli szkół średnich oraz dokształcająca urzędników. E. Szymański, Wprowadzenie do cywilizacji świata arabskiego, Warszawa 2008, s. 91.
• 12. Tamże, s. 64.
• 13. Hasan al-Banna and his political thought of Islamic Brotherhood, IKHWANWEB, The Muslim Brotherhood Official English web site, 13 May 2008, www.ikhwanweb.com/article.php?id=17065 (dostęp: 31.01.2017).
• 14. J. Zdanowski, Rola Bractwa Muzułmańskiego…, s. 230.
• 15. O. Guitta, Muslim Brotherhood Parties in the Middle East and North Africa (MENA) Region, Centre For European Studies, September 2010, www.martenscentre.eu/sites/default/files/publication-files/muslim_brotherhood_parties_1.pdf (dostęp: 5.02.2017).
• 16. W Palestynie Bractwo Muzułmańskie powstało już w 1935 roku.
• 17. Bracia Muzułmańscy stworzyli swoistą międzynarodówkę. Organizacja posiadała swoje struktury także w Indonezji, Pakistanie, Iranie, Iraku i wielu innych krajach islamskich, które wpisywały się w koncepcję utworzenia wspólnoty islamskiej.
• 18. H. Kissinger, Porządek światowy, tłum. M. Antosiewicz, Wołowiec 2017, s. 116.
• 19. Zob. szerz.: A. Zięba, Bractwo muzułmańskie na scenie politycznej Egiptu, [w:] Zmiany polityczne w państwach arabskich. Wybrane zagadnienia ustrojowe, Warszawa 2012, s. 310.
• 20. Zob. szerz.: tamże, s. 302.
• 21. H. Kissinger, Porządek światowy…, s. 117.
• 22. W grudniu 1948 roku działalność Bractwa Muzułmańskiego została zakazana. Decyzję o rozwiązaniu organizacji podjął ówczesny premier Egiptu, który obawiał się rosnącej popularności i niezależności organizacji. Majątek organizacji został przejęty przez państwo, a wielu jej członków aresztowanych. Kilka tygodni później zamordowany został premier Egiptu przez jednego z członków Bractwa. Zamach na życie Hasana al-Banny i jego śmierć w dniu 12 lutego 1949 roku była prawdopodobnie odpowiedzią rządu za śmierć premiera. Al-Banna zginął w wieku 43 lat. Hasan al-Banna and his political thought…
• 23. J. Zdanowski, Rola Bractwa Muzułmańskiego…, s. 233.
• 24. S. Qutb, Milestones, www.kalamullah.com/Books/Milestones%20Special%20Edition.pdf (dostęp: 31.01.2017).
• 25. Tamże.
• 26. A. McGregor, Al-Qaeda’s Egyptian Prophet: Sayyid Qutb and the War On Jahiliya, The James-town Foundation, 4 May 2005, https://jamestown.org/program/al-qaedas-egyptian-prophet-sayyid-qutb-and-the-war-on-jahiliya/ (dostęp: 31.01.2017).
• 27. S. Qutb, Milestones…
• 28. H. Kissinger, Porządek światowy..., s. 119.
• 29. S. Qutb, Milestones…
• 30. Al-Faradż został stracony w kwietniu 1982 r.
• 31. M.A.S. Faraj, Jihaad. The absent obligation, https://islamfuture.files.wordpress.com/2009/11/ jihad-the-absent-obligation.pdf (dostęp: 2.02.2017).
• 32. Zob. szerz.: S. Kosmynka, Od Boga do terroru. Rola religii w ideologii dżihadyzmu na przykładzie organizacji Al-Kaida, Łódź 2012, s. 214.
• 33. E. Szymański, Wprowadzenie do cywilizacji…, s. 65.
• 34. H. Kissinger, Porządek światowy…, s. 120.
• 35. Szacuje się, że w brutalnie stłumionym przez Hafeza powstaniu zginęło około 25 tys. osób.
• 36. Egyptian Presidential Election – Sheik Yusuf Qardawi, Jewish Virtual Library, June 2012, www.je-wishvirtuallibrary.org/egyptian-presidential-elections-sheik-yusuf-qaradawi (dostęp: 2.02.2017).
• 37. Egypt condemns to death Muslim Brotherhood chief Mohammed Badie and 13 others, The Telegraph, 16 March 2015, www.telegraph.co.uk/news/worldnews/africaandindianocean/egypt/11476156/ Egypt-condemns-to-death-Muslim-Brotherhood-chief-Mohammed-Badie-and-13-others.html (dostęp: 5.02.2017).
• 38. J. Zdanowski, Rola Bractwa Muzułmańskiego…, s. 233.
• 39. Do Bractwa Muzułmańskiego Zawahiri wstąpił, kiedy miał 14 lat. Po aresztowaniu Kutba wstąpił do Egipskiego Islamskiego Dzihadu, ekstremistycznej organizacji, która odpowiedzialna była za szereg zamachów terrorystycznych w Egipcie. Zawahiri odpowiadał między innymi za próbę zamachu na prezydenta Egiptu Mubaraka w Etiopii w 1995 r. oraz ataku na turystów z Europy w Luksorze w 1997 r. Profile of Dr. Ayman al-Zawahiri, Osama bin Laden’s Heir as Leader of Al-Qaeda, The Meir Amit Intelligence and Terrorism Information Center, 19 June 2011, www.terrorism-info.org.il/data/pdf/pdf_11_ 125_2.pdf (dostęp: 2.02.2017).
• 40. Al-Qaeda Leader Ayman Al-Zawahiri: Bin Laden Emerged From The Muslim Brotherhood, MEMRI, 27 September 2012, www.memri.org/reports/al-qaeda-leader-ayman-al-zawahiri-bin-laden-emerged-muslim-brotherhood (dostęp: 2.02.2017).
• 41. H. Kissinger, Porządek światowy…, s. 135.
• 42. Jusuf Azzam zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w Peszawarze w Pakistanie.
• 43. Hezbollah to organizacja, która szeroko wspierana była przez Bractwo Muzułmańskie w 2006 r. podczas wojny Partii Boga z Izraelem.
• 44. Mursiego od władzy odsunął naczelny dowódca sił zbrojnych Egiptu gen. Abd el-Fateh es-Sisi, który cieszył się 93% poparciem społecznym. Egipski sąd skazał na karę śmierci 529 członków Bractwa Muzułmańskiego pod zarzutem popełnienia morderstw. Egipt: 529 członków Bractwa Muzułmańskiego skazano na śmierć, Newsweek, 24 marca 2014, www.newsweek.pl/swiat/egipt-wyrok-na-czlonkow-bractwa-muzulmanskiego-newsweek-pl,artykuly,282723,1.html (dostęp: 3.02.2017).
• 45. S. Lacroix, Saudi Arabia’s Muslim Brotherhood predicament, The Washington Post, 20 March 2014, www.washingtonpost.com/news/monkey-cage/wp/2014/03/20/saudi-arabias-muslim-brother-hood-predicament /?tid=a_inl (dostęp: 2.02.2017).
• 46. Jednym z orędowników wpisania organizacji na tę listę jest Frank Gaffney – założyciel i prezydent Centrum Polityki Bezpieczeństwa w Waszyngtonie, autor Sharia: The Threat to Americ. Gaffney twierdzi, że cele tej organizacji są takie same jak Państwa Islamskiego, Talibanów, Al-Szabab, Boko Haram, Frontu Wyzwolenia Lewantu czy Al-Kaidy. Frank Gaffney, Center for Security Policy, www.centerforsecuritypolicy.org/about-us/frank-gaffney/ (dostęp: 5.02.2017).
• 47. Oprócz wymienionych krajów Bractwo Muzułmańskie uznawane jest za organizację terrorystyczną przez Rosję i Syrię.

Identifiers

ISSN

2543–7321