Przydrożne kapliczki na Warmii jako element dziedzictwa kulturowego regionu

• Authors: Popieliński Paweł

Title variants

EN

The wayside shrines in Warmia as a element cultural heritage of the region

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Warmińskie przydrożne kapliczki są niezwykle ważnym elementem materialnego dziedzictwa kulturowego regionu, które na stałe wpisały się w rodzimy krajobraz. Są one licznie rozsiane po całym jego terytorium, charakteryzują się niepowtarzalną architekturą, wyróżniają się niepowtarzalnie różnorodnymi stylami, formą i usytuowaniem. Dzięki temu Warmię można odróżnić od sąsiadujących z nią krain historycznych i geograficznych. Odzwierciedlają one dzieje katolickiej Warmii i głęboko ukształtowaną religię wśród miejscowego ludu. Autor postara się odpowiedzieć na kilka najważniejszych pytań dotyczących poruszanej w artykule problematyki: Skąd wzięły się kapliczki na Warmii? Ile istnieje kapliczek w omawianym regionie? Jakie ma znaczenie stawianie kapliczek? Jak wyglądają kapliczki i czym się one charakteryzują? Co dzieje się z kapliczkami dziś?

EN

Warmia’s wayside shrines are an extremely important part of the material cultural heritage of the region that permanently etched into the native landscape. They are numerous spread over whole his territory, characterized by a unique architecture, stand out unique variety of styles, forms and location. By that Warmia can be distinguished from neighboring historical and geographical regions. They reflect history of the catholic Warmia and deeply shaped religious among local people. The author will try to answer a few questions about raised the issue in the article: How did the wayside shrines come about? How many the wayside shrines are there in this region? What is the meaning of building the wayside shrines? What do they look like and by what do they characterize? What happens with the wayside shrines at the present time?

Keywords

PL

Warmia; przydrożne kapliczki; miejsce kultu; mała sakralna architektura

EN

Warmia; wayside shrines; shrine; small sacral architecture

• Publisher: Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
• Journal: Język. Religia. Tożsamość
• Year: 2018
• Issue: 2(18)2018
• Pages: 283-297

Contributors

author

Popieliński Paweł

• Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk

References

• 1. Achremczyk S., Warmia, Wydawnictwo LITTERA, Olsztyn 2000.
• 2. Bojenko M.M., Brosch A., Warmińskie kapliczki. Ermländische Kapellen, cz. I, Drukarnia TINTA, Działdowo 2011.
• 3. Drej S., Święta Warmia, Pracownia Wydawnicza „ElSet”, Olsztyn 2007.
• 4. Dziedzictwo kulturowe: informacja, mniejszości etniczne, red. A. Skrzypczak, Wyd. SBP, Warszawa 1996.
• 5. Górski K., Zakon Krzyżacki a powstanie państwa pruskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1977.
• 6. Hipler F., Objawienia Matki Boskiej w Gietrzwałdzie dla ludu katolickiego podług urzędowych dokumentów spisane, Druk. Warmińska, Braunsberga 1878.
• 7. Hochleitner J., Kapliczki w krajobrazie kulturowym Warmii na przełomie stuleci XIX i XX, „Mrągowskie Studia Humanistyczne” 2014, t. 1.
• 8. Hochleitner J., Kapliczki Warmii południowej: Przydrożne obiekty kultu jako element ludowego systemu komunikacji, Towarzystwo Naukowe OBN, Olsztyn 2004.
• 9. Hochleitner J., Wpływ sztuki ludowej na kształtowanie się świadomości Warmiaków w II połowie XIX wieku, „Echa Przeszłości” 2009, nr 10.
• 10. Jasiński J., Maryjne kaplice i kapliczki przydrożne na Warmii w XIX wieku, [w:] Niepokalana. Kult Matki Bożej na ziemiach polskich w XIX wieku, red. B. Pylak, C. Krakowiak, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1988.
• 11. Jasiński J., Świadomość narodowa na Warmii w XIX wieku. Narodziny i rozwój, „Pojezierze” 1983.
• 12. Kucharczyk G., Kulturkampf: walka Berlina z katolicyzmem 1848‑1918, Fronda Pl, Warszawa 2009.
• 13. Kuprjaniuk S., Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, Wydawnictwo Mantis, Olsztyn 2016.
• 14. Liżewska I., Kuprjaniuk S., Warmińskie kapliczki, Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa „Borussia”, Olsztyn 2012.
• 15. Materski W., Polska Matka Boska, „Polityka” 2008, nr 2 (wydanie specjalne).
• 16. Objawienia Matki Boskiej w Gietrzwałdzie: Przedruk wydania z 1883 r., Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 2006.
• 17. Orędzie gietrzwałdzkie wczoraj i dziś, red. K. Parzych, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 2005.
• 18. Pachowski M., Słaboń A., Słownik pojęć socjologicznych, Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2010.
• 19. Sakson A., Od Kłajpedy do Olsztyna. Współcześni mieszkańcy byłych Prus Wschodnich: Kraj Kłajpedzki, Obwód Kaliningradzki, Warmia i Mazury, Instytut Zachodni, Poznań 2011.
• 20. Warmiacy i Mazurzy: Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. B. Kuźniewski, Towarzystwo Przyjaciół Olsztynka, Olsztynek 2002.
• 21. Żelawski J. ks., Opowieść o zapomnianym Gietrzwałdzie, Wyd. Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy, Kraków 2004.
• 22. Kapliczki przydrożne – Gmina Barczewo, http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=129.
• 23. Krawczyk I., Warmia: powstanie spis przydrożnych kapliczek, http://www.rp.pl/artykul/1002559‑Warmia‑‑powstanie‑spis‑przydroznych‑kapliczek.html.
• 24. Kuprjaniuk S., Kapliczkowy krajobraz Warmii, http://www.wydawnictwo‑mantis.eu/kompas/archiwum/01/kapliczki.php.
• 25. Kuprjaniuk S., Przydrożne obiekty kultu religijnego na Warmii, http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=508:przydrozne‑obiekty‑kultu‑religijnego&catid=51&Itemid=190.
• 26. Kuprjaniuk S., Warmińskie kapliczki, http://www.kapliczkiwarmii.republika.pl/kapliczki.html.
• 27. Najstarsza kapliczka na Warmii, http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/31204,dobrag‑najstarsza‑kapliczka‑na‑warmii.html.
• 28. Radziejowska A., Kapliczki Świętej Warmii,http://witrynawiejska.org.pl/dziedzictwo‑kulturowe/item/24040‑kapliczki‑swietej‑warmii.
• 29. Rawa T., Szlak nie tylko pielgrzymkowy: Reszel – Święta Lipka, http://www.reszel.pl/Szlak_nie_tylko_pielgrzymkowy_Reszel_%E2%80%93_Swieta_Lipka,23,465.html.
• 30. Spiczak‑Brzezińska M., Warmińskie kapliczki – symbole regionu, „Gazeta Wyborcza” (Olsztyn) 8.07.2001, http://olsztyn.wyborcza.pl/olsztyn/1,35189,9917220,Warminskie_kapliczki___symbole_regionu.html.