Okna pamięci – filmowy krajobraz nostalgiczny

• Authors: Kostyra Karolina

Title variants

EN

Memory windows – a nostalgia film landscape

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiam trzy strategie, za pomocą których konstruowany jest krajobraz filmu nostalgicznego. Za jego cechę konstytutywną uznaję obecność zabiegu zapośredniczenia między tym, co obecne, a tym, co utracone. Wyprowadzając z literatury przedmiotu poświęconej nostalgii odmienne teoretyzacje tego zjawiska, zauważam, że w filmie nostalgiczna estetyzacja realizuje się nader często za pośrednictwem funkcji okna. W oparciu o wybrane przykłady filmu nostalgicznego, wyróżniam trzy sposoby, w jakich funkcja ta się przejawia. Nazywam je metaforycznie oknem–gablotą muzealną, oknem–zakurzoną szybę i oknem–portalem.

EN

In my article I present three strategies, in which landscape of nostalgia film is constructed. The main characteristic of this kind of landscape is mechanism of mediation between subject and object of loss. Starting from theories of nostalgia, I notice that aesthetics of nostalgia film is often produced by window figure. By referring to chosen examples of nostalgia film, I distinguish three main strategies, in which window figure is used as mediator between the present and the past. I metaphorically call them window–museum case, dusty windowpane and window–portal.

Keywords

PL

film nostalgiczny; krajobraz filmowy; nostalgia

EN

nostalgia film; landscape in cinema; nostalgia

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
• Year: 2017
• Issue: 9(4)
• Pages: 53-61

Contributors

author

Kostyra Karolina

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Bartholeyns Gil. 2014. The Instant Past: Nostalgia and Digital Retro Photography. W Media and Nostalgia: Yearning for the Past, Present and Future. K. Niemeyer (red.). London: Palgrave Macmillan. 51–69.
• Benjamin Walter. 1975. Twórca jako wytwórca. W tegoż. Twórca jako wytwórca. H. Orłowski, J. Sikorski (przeł.). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie. 93–95.
• Boym Svetlana. 2001. The Future of Nostalgia. New York: Basic Books.
• Cook Pam. 2005. Screening the Past: Memory and Nostalgia in Cinema. New York: Routledge.
• Deleuze Gilles. 2008. Kino. 1. Obraz-ruch 2. Obraz-czas. J. Margański (przeł.). Gdańsk: Słowo/obraz Terytoria.
• Holl Ute. 2014. Nostalgia. Tinted Memories and Cinematic Historiography: On Otto Preminger’s Bonjour Tristesse (1958). W Media and Nostalgia: Yearning for the Past, Present and Future. K. Niemeyer (red.). London: Palgrave Macmillan. 160–175.
• Jameson Fredric. 2011. Postmodernizm czyli logika kulturowa późnego kapitalizmu. M. Płaza (przeł.). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Le Sueur Marc. 1977. “Theory Number Five: Anatomy of Nostalgia Film: Heritage and Methods”. Journal of Popular Film ol. 6(2). 187–197.
• Lowenthal David. 1991. „Przeszłość to obcy kraj”. I. Grudzińska-Gross, M. Tański (przeł.). Res Publica nr 3. 6–22.
• Robinson Joanna. 2015. “Carol’s Production Designer Reveals How to Achieve Cate Blanchett Chic”. Vanity Fair. http://www.vanityfair.com/hollywood/photos/2015/11/carol-production-design [dostęp: 28.06.2017].
• Schauer Bradley. 2014. The Auteur Renaissance (1968–1980). W Cinematography. P. Keating (red.). New Jersey: Rutgers University Press Nilsen. 84–105.
• Schatz Thomas. 1991. The Family Melodrama. W Imitations of Life: A Reader on Film & Television Melodrama. M. Landy (red.). Detroit: Wayne State University Press. 118–134.
• Sprengler Christine. 2009. Screening Nostalgia: Populuxe Props and Technicolor Aesthetics in Contemporary American Film. New York–Oxford: Berghahn Books.
• Stewart Susan. 1993. On Longing: Narratives of the Miniature, the Gigantic, the Souvenir. Durham–London: Duke University Press.
• Zaleski Marek. 1996. Formy pamięci: o przedstawieniu przeszłości w polskiej literaturze współczesnej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich.