Konflikt i przemoc w koncepcjach polityki Chantal Mouffe oraz Carla Schmitta

• Authors: Lewandowski Arkadiusz

Title variants

EN

Conflict and Violence in Chantal Mouffe and Carl Schmitt’s Political Concepts

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Konflikt i przemoc są obecne w literaturze nauk o polityce już od dawna. Do grona postaci, które się tymi fenomenami zajmowały zaliczyć należy również Chantal Mouffe oraz Carla Schmitta. W ramach artykułu przedstawione zostały koncepcje polityki autorstwa Mouffe i Schmitta oparte na istnieniu relacji wróg-przyjaciel. Autor tekstu skupia się na różnicach pomiędzy omawianymi wizjami polityki ale także określa podobieństwa, które zbliżają propozycje obu autorów. Punktem wyjścia dla obu koncepcji jest krytyka liberalizmu i procesu „depolityzacji” jaki nastąpił w XX wieku. Główne różnice pomiędzy opisywanymi teoriami można sprowadzić do dwóch określeń: antagonizmu i agonizmu. Antagonizm Carla Schmitta uznaje, że wróg może zostać zniszczony, agonizm Mouffe jest z kolei bardziej umiarkowany. Mouffe akceptuje zjawisko konfliktu w demokracji z zastrzeżeniem, że jest on wyrazem rywalizacji pomiędzy adwersarzami nie zaś wojną pomiędzy wrogami. Obie koncepcje polityki uznają jednak konflikt za naturalny element polityki.

EN

Conflict and violence have been present in the political science literature for a long period of time. Chantal Mouffe and Carl Schmitt are the philosophers who were especially considering this issue in their works. The aim of this paper is to describe Chantal Mouffe’s and Carl Schmitt’s political concepts which were based on the specific relation of an enemy and a friend. The author of this article focuses on the similarities and differences between both visions of politics. The main differences between the theory of Carl Schmitt and that of Chantal Mouffe can be summarized in two watchwords: antagonism and agonism. Where Schmitt’s antagonism concedes that enemy can be destroyed, there Mouffe’s agonism is much more moderate. Mouffe accepts the phenomenon of conflict in democracy but regards it rather as competition between adversaries than war between enemies. Nevertheless, both political concepts recognize that conflict is an inevitable part of politics.

Keywords

PL

konflikt polityczny; przemoc w polityce; Chantall Mouffe; Carl Schmitt; wróg; polityczność; liberalizm

EN

political conflict; violence in politics; Chantal Mouffe; Carl Schmitt; enemy; political; liberalism

• Publisher: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku
• Journal: Społeczeństwo. Edukacja. Język
• Year: 2017
• Volume: 1(5)
• Pages: 15-28

Contributors

author

Lewandowski Arkadiusz

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku

References

• Antoszewski Andrzej. 1997. Modele demokracji przedstawicielskiej. W Demokracje zachodnioeuropejskie. Analiza porównawcza, red. Andrzej Antoszewski, Ryszard Herbut. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Antoszewski Andrzej. 2004. Wzorce rywalizacji polityczne we współczesnych demokracjach europejskich. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Biały Filip. 2010. „Konflikt jako wartość? Demokracja agonistyczna a populizm europejski w ujęciu Chantall Mouffe”. Refleksje nr 1.
• Chmielniak Jakub. 2010. „Epoka techniki, pokoju i depolityzacji: wstęp do lektury Carla Schmitta (glosa). Dialogi Polityczne nr 13.
• Czarnecki Michał J. 2010. „Od Sokratesa do Lenina. Georges Sorel i problematyka przemocy w polityce” Dialogi Polityczne nr 13.
• Diamond Larry. 2005. Trzy paradoksy demokracji. W Przyszłość demokracji. Wybór tekstów, red. Paweł Śpiewak, tł Piotr Rymarczyk. Warszawa: Fundacja ALETHEIA.
• Dominiak Łukasz, Michalak Bartłomiej. 2012. Polityka na nowo odkrywana? W Ponowoczesność w poszukiwaniu nowej wizji polityki, red. Łukasz Dominiak, Bartłomiej Michalak. Toruń: Wydawnictwo Naukowej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Dybel Paweł, Wróbel Szymon. 2008. Granice polityczności. Warszawa: Fundacja ALETHEIA.
• Jonczek Joanna. 2006. Nowa Lewica. W Idee i doktryny polityczne XX wieku, red. Andrzej Wojtaszak, Dariusz Wybranowski. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Krajewski Dariusz. 2010. „Czy należy sakralizować liberalny konsens w centrum? Rozważania na temat radykalnej demokracji, liberalizmu, zasadności rewolucji i koncepcji demokracji agonistycznej. Dialogi Polityczne nr 13.
• Laclau Ernesto, Mouffe Chantal. 2007. Hegemonia i socjalistyczna strategia. Przyczynek do projektu radykalnej polityki demokratycznej, tł. Sławomir Królak. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły wyższej edukacji TWP.
• Leszczyński Damian. 2008. „Hegemonia: taktyka bez strategii”. Edukacja Filozoficzna nr 45.
• Lijphart Arend. 2005. Konsensualny model demokracji, W Przyszłość demokracji. Wybór tekstów, red. Paweł Śpiewak. Warszawa: Fundacja ALETHEIA.
• Lewandowski Arkadiusz. 2012. Wokół pojęcia wroga – między antagonistyczną a agonistyczną wizją polityki. W Ponowoczesność w poszukiwaniu nowej wizji polityki, red. Łukasz Dominiak, Bartłomiej Michalak. Toruń: Wydawnictwo Naukowej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Lukes Steven. 2003. Władza: pogląd radykalny. W Współczesna filozofia polityki. Wybór tekstów źródłowych, red. Dorota Pietrzyk-Reeves, Bogdan Szlachta. Kraków: Wydawnictwo DANTE.
• Marczewska-Rytko Maria. 2001. Demokracja bezpośrednia w teorii i praktyce politycznej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• McCormick John. 2008. „Irracjonalny wybór i krwawa walka” Kronos, nr 3.
• Mouffe Chantal. 2005. Paradoks demokracji, tł. M. Kamińska, A. Orzechowski, W. Jach. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
• Mouffe Chantal. 2011. Carl Schmitt i paradoks demokracji liberalnej, W Carl Schmitt. Wyzwanie polityczności, red. Chantal Mouffe. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Mouffe Chantal. 2011b. Wyzwanie Schmitta. W Carl Schmitt. Wyzwanie polityczności, red. Chantal Mouffe. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Mouffe Chantal. 2008. Polityczność: przewodnik krytyki politycznej, tł. Joanna Erbel. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Preuss Urlich K. 2011. Ład polityczny i demokracja: Carl Schmitt i jego wpływy. W Carl Schmitt. Wyzwanie polityczności, red. Chantal Mouffe. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Rysiewicz Mikołaj. 2010. „Gdy prawo ustaje i wkracza siła… Stan wyjątkowy w myśli prawno-państwowej Carla Schmitta”. Dialogi Polityczne nr 13.
• Strauss Leo. 2008. „Uwagi do Pojęcia polityczności Carla Schmitta”. Kronos nr 3.
• Schmitt Carl. 2012. Teologia polityczna i inne pisma. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
• Tormey Simon, Townshend Jules. 2010. Od teorii krytycznej do postmarksizmu, tł. Grzegorz Maryniec, Katarzyna Szumlewicz Karolina Skarbek, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Węgrzecki Janusz. 2009. „Przyszłość demokracji deliberatywnej”. Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne nr 22.

Identifiers

DOI

10.19251/sej/2017.5(1)