Zuzana Čaputová i jej prezydentura na Słowacji w latach 2019-2024

• Authors: Jakimowicz-Pisarska Iwona
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Każda głowa państwa tworzy swój własny styl przywództwa politycznego. Wpływ Zuzany Čaputovej na słowacką politykę stał się obiektem analiz i uznany został za swoisty fenomen w państwach Europy Środkowo-Wschodniej. Jej działania mobilizowały Słowaków w kierunku modernizacji i europeizacji. Prawie natychmiast po wygranych wyborach, Čaputová stała się również słowackim symbolem demokracji. Z drugiej strony, brak poparcia politycznego partii słowackich, polityczne problemy oraz styl rządzenia wielu polityków w Bratysławie niweczył jej starania i uniemożliwiał demokratyczne zmiany wewnątrz państwa. Jej podejście do wielu problemów, promowane wartości i tworzenie wysokich standardów etycznych w rozwiązywaniu politycznych sporów nie zdołały zmusić polityków słowackich do poprawy jakości debaty publicznej w tym kraju. Aczkolwiek, fenomen słowackiej prezydentury Čaputovej zachęca do analiz i pytań o nowoczesne przywództwo polityczne i problemy, jakie stoją na drodze współczesnych demokracji w populistycznych czasach.

Keywords

PL

kobiece przywództwo; polityka genderowa; upadek standardów politycznych; Słowacja; prezydent

• Publisher: Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski
• Journal: Przegląd Europejski
• Year: 2024
• Issue: 1(71)
• Pages: 109 - 120

Dates

published

2024

Contributors

author

Jakimowicz-Pisarska Iwona

• Polish Naval Academy of the Heroes of Westerplatte

References

• APPLEBAUM Anne (2019), Jak wyjść z bagna populizmu? Odpowiedź na Słowacji, „Gazeta Wyborcza”, 17.10.2019.
• BAYER Lili (2023), Slovakia risks succumbing to Russian disinformation, president warns, “Politico”, https://www.politico.eu/article/eu-risks-losing-slovakia-russia-disinformation-president- zuzana-caputova/ (03.06.2023).
• BELEJ MAJERČÍNOVÁ Adriána (2023), Čo znamená koniec Čaputovej éry? Špekuluje sa o prvých menách. Lídri jej ďakujú, Smer vyťahuje plán mimovládok, https://spravy.pravda.sk/domace/clanok/671954-co-znamena-koniec-caputovej-ery-lidri-jej-dakuju-smer-vytahujeplan- mimovladok/ (20.06.2023).
• BUKALSKA Patrycja (2023), Co się dzieje ze Słowacją. Wywiad z Michalem Vašečką, „Tygodnik Powszechny”, nr 28.
• CSAKY Zselyke, ROMCISC Gergely (2018), Slovakia and the coming post-Fico era, “New Eastern Europe”, https://neweasterneurope.eu/2018/08/27/slovakia-coming-post-fico-era/ (27.08.2018).
• ČAPUTOVÁ NEGATIVNÍ, covid se zatím neprokázal. V karanténě zůstane, počká na další test (2020), https://www.lidovky.cz/svet/u-caputove-se-koronavirus-neprokazal-slovenskaprezidentka-dal-zustava-v-karantene.A200625_224934_ln_zahranici_ele (25.06.2020).
• ČAPUTOVÁ ŘEKLA, že verbální útoky na svou osobu zohledňuje při rozhodování o opětovné kandidatuře (2023), „Denník N” 28. května 2023, https://dennikn.cz/minuta/1157869/ (28.04.2023).
• ČAPUTOVÁ Zuzana (2022), To Russian soldiers and their commanders, to all concerned…, https://www. youtube.com/watch?v=wGes3VZfUL4 (26.04.2022).
• DEBNÁR Ján, PETROVIČ Ján (2022), Pri streľbe v centre Bratislavy prišli o život dvaja ľudia, https:// www.aktuality.sk/clanok/zYy2ckk/pri-strelbe-v-centre-bratislavy-prisli-o-zivot-dvajaludia/ (12.10.2022).
• DĘBIEC Krzysztof, GNIAZDOWSKI Mateusz (2020), Słowacja: koniec rządów Smeru, triumf Igora Matoviča, "Analizy", Ośrodek Studiów Wschodnich, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2020-03-02/slowacja-koniec-rzadow-smeru-tryumf-igora-matovica (02.03.2020).
• DĘBIEC Krzysztof (2021), Słowacja na skraju katastrofy zdrowotnej i kryzysu rządowego, "Analizy", Ośrodek Studiów Wschodnich, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2021-03-03/slowacja-na-skraju-katastrofy-zdrowotnej-i-kryzysu-rzadowego (03.03.2021).
• DĘBIEC Krzysztof (2022), Słowacja: strategiczne dylematy po rosyjskiej inwazji na Ukrainę, „Komentarze OSW”, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2022-05-10/slowacja-strategiczne-dylematy-po-rosyjskiej-inwazji-na (10.05.2022).
• DĘBIEC Krzysztof (2023a), Rząd techniczny Ódora na Słowacji: cisza przed wyborczą burzą, "Analizy", Ośrodek Studiów Wschodnich, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2023-05-16/rzad-techniczny-odora-na-slowacji-cisza-przed-wyborcza-burza (16.05.2023).
• DĘBIEC Krzysztof (2023), Słowacja: rezygnacja prezydent Čaputovej z ubiegania się o reelekcję, "Analizy", Ośrodek Studiów Wschodnich, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2023-06-21/slowacja-rezygnacja-prezydent-caputovej-z-ubiegania-sie-oreelekcje (21.06.2023).
• FILO Jakub, KOVAČIČ HANZELOVÁ Zuzana (2022), Útočník zastrelil v Bratislave dvoch ľudí. Zvažuje sa aj nenávistný motív, “SME Domov” 12.10.2022, https://domov.sme.sk/c/23032145/strelba-bratislava-zamocka.html (13.10.2022).
• GLOBSEC (2022) GLOBSEC Trends 2022. Slovakia, https://www.globsec.org/sites/default/files/2022-11/GLOBSEC%20Trends%202022%20Slovakia_0.pdf (13.06.2023).
• GRZESICZAK Łukasz (2019), Pierwsza kobieta na czele Słowacji. Nieznana do niedawna Zuzana Czaputowa zdobyła ok. 60 proc. głosów w wyborach prezydenckich, „Gazeta Wyborcza”, 31.03.2019.
• HUDEC Michal (2022), Most Slovaks want Russia to win Ukraine war, “Euractiv”, https://www.euractiv. com/section/politics/short_news/most-slovaks-want-russia-to-win-ukraine-war/ (15.09.2022).
• KIŠŠOVÁ Katarína (2019), Politika je pánsky klub. Muži medzi seba ženy nepúšťajú a nemusí to zmeniť ani Čaputová, https://tvnoviny.sk/domace/clanok/96908-politika-je-pansky-klub-muzi-medzi- seba-zeny-nepustaju-a-nemusi-to-zmenit-ani-caputova (31.03.2019).
• KLINGERT Liv (2021), Female leaders call for ending violence against girls and women in Afghanistan, “Politico”, https://www.politico.eu/article/female-leaders-equal-rights-ending-violence-against- girls-women-afghanistan-kabul/ (03.09.2021).
• KOSATÍK Pavel (2021), Slovensko 30 let poté, Praha.
• KOSATÍK Pavel (2023), Slovenské století, Praha.
• LEPIARZ Jacek (2021), Čaputová w „Spieglu” za zasadą „pieniądze za praworządność”, „Deutsche Welle” 27.02.2021, https://www.dw.com/pl/%C4%8Daputov%C3%A1-w-spieglu-za-zasad%C4%85-pieni%C4%85dze-za-praworz%C4%85dno%C5%9B%C4%87/a-56722568 (27.02.2021).
• LUBICZ MISZEWSKI Michał, MARUŠIAK Juraj (2022), Skutki społeczne pandemii COVID-19 w Republice Słowackiej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej”, nr 20(2022), z. 3. DOI: 10.36874/RIESW.2022.3.3
• MIKUŠOVIČ Dušan, KEREKES Daniel, ČOREJ Tomáš (2023), Zuzana Čaputová potvrdila, že už nebude kandidovať. Nemám dosť síl, vyhlásila, „Denník N” 20.06.2023, https://dennikn.sk/3424457/prezidentka-potvrdila-ze-uz-nebude-kandidovat-nemam-dost-sil-na-dalsi-mandat-vyhlasila/ (21.06.2023).
• MUZIKÁROVÁ Soňa (2023), Why some EU countries in the east are still pro-Russia, “Aljazeera”, https:// www.aljazeera.com/opinions/2023/2/6/why-some-eu-countries-still-harbour-pro-russian-sentiments (06.02.2023).
• PEŠEKOVÁ Kamila (2023), Čaputová skončí. Zmobilizuje to ty, kteří chtějí udržet Slovensko na jeho dosavadní cestě?, https://www.lidovky.cz/nazory/zuzana-caputova-slovensko-prezidentka.A230621_192405_ln_nazory_hud (21.06.2023).
• PYKA Aleksandra (2022), Wschód porwany albo tragedia Słowacji w brudnych łapach Rosji, „Krytyka Polityczna”, 17.03.2022.
• PYKA Aleksandra (2023), Zuzana Čaputová ma dość. Prezydentka Słowacji nie wystartuje w kolejnych wyborach, „Krytyka Polityczna”, 21.06.2023.
• SVOBODOVÁ Ivana (2022), Stavidla jsou otevřená a puška dole ze stĕny, „Respekt”, nr 42, 17-23.10.2022.
• ŠIMEČKA Martin M. (2021), Kiedy „zwyczajni ludzie” zostają posłami lub ministrami, powstaje chaos. Następny etap to tyrania, „Gazeta Wyborcza”, 10.07.2021.
• SLOVENŠTÍ POLITICI odsuzují dvojnásobnou vraždu namířenou proti LGBT+ (2022), https://ct24.ceskatelevize.cz/svet/3535956-utok-v-bratislave-byl-zrejme-namireny-proti-lgbt-a-take-dlouho-planovany-uvedl (15.07.2023).
• SLOVAK PRESIDENT calls on Russian troops to “end this terrible war” (2022), SME “The Slovak Spectator”, https://spectator.sme.sk/c/22895259/slovak-president-calls-on-russian-troops-to-end-this-terrible-war.html (24.04.2022).
• TABERY Erik (2023), Čaputová si prošla peklem. Útočili na její dceru, řvali jí pod okny, popisuje Tabery, „Hospodářké Noviny” 23.06.2023, https://zahranicni.hn.cz/c1-67218850-caputova-si-prosla-peklem-utocili-na-jeji-dceru-rvali-ji-pod-okny-popisuje-tabery (26.06.2023).
• TÓDOVÁ Monika (2023a), Prezidentka Čaputová: Útoky opozície sú nepekné, ale dá sa to rozdýchať, v slušnosti nesmieme poľaviť, „Denník N” 22.04.2023, https://dennikn.sk/3338174/prezidentka-caputova-utoky-opozicie-su-nepekne-ale-da-sa-to-rozdychat-v-slusnosti-nesmieme-polavit/ (23.04.2023).
• TÓDOVÁ Monika (2023b), Ako zachrániť demokraciu: o rozhodnutí prezidentky, násilí Borisa Kollára aj o kandidátke Smeru, „Denník N”, https://www.youtube.com/watch?v=XkpMjw-LINw&t=4544s (22.06.2023).
• ÚTOKY NA ČAPUTOVOU přebily dno, na jaké jsme byli na Slovensku zvyklí, říká o jejím rozhodnutí expert (2023), „Rozhovor iRozhlast” 20. června 2023, https://www.irozhlas.cz/zpravy-svet/zuzana-caputova-slovensko-prezidentka-bratislava_2306202053_bko (20.06.2023).
• VALACHYOVÁ Kristina (2022), Útoky na Zuzanu Čaputovou i její rodinu. Prezidentka by se nemusela míchat do všeho, zní od manželky Igora Matoviče, https://www.lp-life.cz/utoky-na-zuzanu-caputovou-pani-prezidentka-se-nemusela-michat-do-vseho (01.07.2022).
• VILČEK Ivan (2022), Heger ani po vraždě v Bratislavě nemluví o LGBTI, na sociální síti to schytal, https://www.novinky.cz/clanek/zahranicni-heger-ani-po-vrazde-v-bratislave-nemluvi-o-lgbti-na-socialni-siti-to-poradne-schytal-40411519 (13.10.2022).
• WOLSKA Anna (2020), Słowacja: Nowy rząd mimo pandemii koronawirusa, „Euractiv”, https://www.euractiv.pl/section/demokracja/news/slowacja-nowy-rzad-mimo-pandemii-koronawirusa/ (21.03.2020).
• ZUZANA ČAPUTOVÁ URGES EU LEADERS and citizens to defend democracy and its fundamental values (2022), “Europe Daily Bulletin”, no. 13046, https://agenceurope.eu/en/bulletin/article/13046/9 (20.10.2022).