Świadomość stygmatu własnej choroby a wizerunek samego siebie

• Authors: Teresa Rzepa , Ryszard Żaba , Oliwia Jakubowicz , Beata Szramka-Pawlak

Title variants

EN

SELF-IMAGE AND CONSCIOUSNESS OF DISEASE STIGMA

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest sprawdzenie różnic w zakresie funkcjonowania społecznego między chorymi na kiłę i osobami zdrowymi. Sformułowano hipotezę, że wiedza o własnej chorobie modyfikuje u chorych na kiłę zachowania typowe dla ludzi stających w obliczu poważnej choroby, lecz pozbawionej piętna i niewzbudzającej wstydu. Spodziewano się, że różnice przejawią się w następujących aspektach związanych z zachorowaniem: 1) pierwsza reakcja na wiadomość o chorobie; 2) stosunek do własnej choroby; 3) stosunek do siebie ze względu na chorobę; 4) ocena aktualnej sytuacji życiowej. Badania miały charakter porównawczy: uczestniczyło w nich 42 chorych na kiłę oraz 62 osoby zdrowe, dobrane odpowiednio ze względu na kryterium płci i wieku.

EN

The objective of the paper was to examine the differences in the scope of social functioning between the sick and healthy persons. A hypothesis was formulated that the knowledge the disease would modify syphilitic patients behavior that is typical for the people who face a serious disease but which is not stigmatized or shameful. It was assumed that the differences would be revealed in the following aspects connected with falling ill: (1) first reaction to the information about the disease; (2) attitude to the disease; (3) self attitude due to the disease, (4) assessment of current life situation. The research was comparative and covered 42 patients suffering from syphilis and 62 healthy persons, selected according to the criteria of gender and age.

Keywords

PL

KIŁA; ZAGROŻENIE KIŁĄ; SPOŁECZNE NAPIĘTNOWANIE

EN

SYPHILIS; SYPHILIS THREAT; SOCIAL STIGMATIZING

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Opuscula Sociologica
• Year: 2012
• Issue: 1(1)
• Pages: 105-115

Dates

published

2012

Contributors

author

Teresa Rzepa

• Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej

author

Ryszard Żaba

• Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

author

Oliwia Jakubowicz

• Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

author

Beata Szramka-Pawlak

• Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

References

• Baum S.K., Stewart R.B.Jr. 1990, Sources of meaning trough the life-span, „Psychological Reports”, nr 67 (1)
• Bennett K.K., Elliot M. 2002, Explanatory style and health: Mechanisms linking pessimism to illness, „Journal of Applied Social Psychology”, nr 32.
• Blascovich J., Mendes W.B., Hunter S.B., Lickel B. 2008. Piętno, zagrożenie a interakcje społeczne, w: Społeczna psychologia piętna, red. T.F. Heatherton, R.E. Kleck, M.R. Hebl, J.G. Hull, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Burgdorf W.H.C., Plewig G., Wolff H.H., Landthaler M. 2010, Choroby przenoszone drogą płciową. Kiła, w: Braun-Falco Dermatologia, t. 1, red. W. Gliński, Czelej, Lublin.
• Chodynicka B., Serwin B.A., Klepacki J. 2006, Kiła, w: Choroby przenoszone drogą płciową, red. T.F. Mroczkowski, Czelej, Lublin.
• Crandall C.S., Moriarty D. 1995, Phisical illness stigma and social rejection, „British Journal of Social Psychology”, nr 34 (1).
• Crocker J., Cornwell B., Major B. 1993, The stigma of overweight: affective consequences of attributional ambiguity, „Journal of Personality and Social Psychology”, nr 64 (1).
• Cunningham S.D., Tschann J., Gurvey J.E., Fortenberry J.D., Ellen J.M. 2002, Attitudes about sexual disclosure and perceptions of stigma and shame, „Sexually Transmitted Infections”, nr 78 (5).
• Eubanks C., Lafferty W.E., Kimball A.M., MacCornack R., Kassler W.J. 1999, Privatization of STD services in Tacoma, Washington: a quality review, „Sexually Transmitted Diseases”, nr 26 (9).
• Fortenberry J.D., Mc Farlane M., Bleakley A., Bull S., Fishbein M., Grimley D.M., Malotte C.K., Stoner B.P. 2002, Relationships of stigma and shame to gonorrhea and HIV screening, „American Journal of Public Health”, nr 92 (3).
• Goffman E. 2005, Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Hebl M.R., Tickle J., Heatherton T.F. 2008, Kłopotliwe momenty w interakcjach między jednostkami niestygmatyzowanymi i stygmatyzowanymi, w: Społeczna psychologia piętna, red. T.F. Heatherton, R.E. Kleck, M.R. Hebl, J.G. Hull, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Heszen I., Sęk H. 2007, Psychologia zdrowia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Jakubowicz O. 2009, Kiła – realne zagrożenie – część I, „Nowiny Lekarskie”, nr 78 (5–6).
• Jakubowicz O., Żaba R., Czarnecka-Operacz M. 2010, Badania serologiczne w kierunku kiły wykonane w Pracowni Diagnostyki Chorób Przenoszonych Drogą Płciową w Poznaniu w latach 2005–2009, „Postępy Dermatologii i Alergologii”, nr 27 (4).
• Jakubowicz O., Żaba R., Czarnecka-Operacz M. 2011, Serological tests for syphilis performed in the Sexually Transmitted Diseases Diagnostic Laboratory in Poznań during 2000–2004, „Postępy Dermatologii i Alergologii”, nr 28 (1).
• Kubacka-Jasiecka D., Ostrowski T.M. 2005, Psychologiczny wymiar zdrowia, kryzysu i choroby, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Lawrence J.S., Montano D.E., Kasprzyk D., Phillips W.R., Armstrong K., Leichliter J.S. 2002, STD screening, testing, case reporting, and clinical and partner notification practices: a national survey of US physicians, „American Journal of Public Health”, nr 92 (11).
• Leary M. 2000, Wywieranie wrażenia na innych. O sztuce autoprezentacji, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Lee J.D., Craft E.A. 2002, Protecting one’s self from a stigmatized disease… Once one has it, „Deviant Behavior”, nr 23 (3).
• Leiber E., Li L., Wu Z., Rotheram-Borus M.J., Guan J. 2006, HIV/STD stigmatization fears as health-seeking barriers in China, „AIDS and Behavior”, nr 10 (5).
• Leoński T. 2011, Wizerunek „prawdziwych” kobiet i mężczyzn, czyli Marquard Media atakuje, w: Wokół problemu płci i gender, red. T. Rzepa, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Lewis M. 1999, Shame and stigma, w: Shame: interpersonal behavior, psychopathology, and culture, red. P. Gilbert, B. Andrews, Oxford University Press Inc., New York.
• Lichtenstein B., Neal T.M., Brodsky S.L. 2008, The stigma of sexually transmitted infections: Knowledge, attitudes, and an educationally-based intervention, ,„Health Education Monograph Series”, nr 25 (2).
• Liu H., Detels R., Li X. 2002, Stigma, delayed treatment, and spousal notification among male patiens with sexually transmitted diseases in China, „Sexually Transmitted Diseases”, nr 29 (6).
• Mertens T.E., Smith G.D., Kantharaj K., Mugrditchian D., Radhakrishnan K.M. 1998, Observations of sexually transmitted disease consultations in India, „Public Health”, nr 112 (2).
• Mikołajczyk K., Żaba R. 2011, Kiła, w: Psychologiczne i medyczne aspekty chorób skóry, red. T. Rzepa, J. Szepietowski, R. Żaba, Cornetis, Wrocław.
• Miller C.T., Major B. 2008, Radzenie sobie z piętnem i uprzedzeniem, w: Społeczna psychologia piętna, red. T.F. Heatherton, R.E. Kleck, M.R. Hebl, J.G. Hull, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Reynolds S.J., Risbud A.R., Shepherd M.E., Rompalo A.M., Ghate M.V., Godbole S.V., Joshi S.N.,
• Divekar A.D., Gangakhedkar R.R., Bollinger R.C., Mehendale S.M. 2006, High rates of syphilis among STI patiens are contributing to the spread of HIV-1 in India, „Sexually Transmitted Infection”, nr 82 (2).
• Rusch M., Shoveller J., Burgess S., Stancer K., Patrick D., Tyndall M. 2008, Association of sexually transmitted disease – related stigma with sexual health care among women attending a community clinic program, „Sexually Transmitted Diseases”, nr 35 (6).
• Rzepa T., Żaba R. 2009a, Radzenie sobie ze stresującym piętnem choroby przenoszonej drogą płciową, „Postępy Psychiatrii i Neurologii”, nr 18 (2).
• Rzepa T., Żaba R. 2009b, „Wielka piątka” a doświadczenie choroby przenoszonej drogą płciową, w: Psychologiczne i środowiskowe konteksty zachowań człowieka, red. T. Rzepa, Print Group, Szczecin.
• Rzepa T., Żaba R. 2010, Piętno choroby przenoszonej drogą płciową a funkcjonowanie społeczne, „Studia Sociologica”, nr 20.
• Stangor C., Crandall C.S. 2008, Zagrożenie i społeczna konstrukcja piętna, w: Społeczna psychologia piętna, red. T.F. Heatherton, R.E. Kleck, M.R. Hebl, J.G. Hull, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Taylor S.E., Sherman D.K. 2007, Psychologia pozytywna i psychologia zdrowia: owocny związek, w: Psychologia pozytywna w praktyce, red. P.A. Linley, S. Joseph, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Voeten H.A., Otido J.M., O’Hara H.B., Kuperus A.G., Borsboom G.J., Ndinya-Achola J.O., Bwayo J.J., Habbema J.D. 2001, Quality of sexually transmitted disease casa management in Nairobi, Kenya: a comparison among different types of Healthcare facilities, „Sexually Transmitted Diseases”, nr 28 (11).
• www.ashastd.org/pdfs/Syphilis_factsheet.pdf (3.03.2012).