Regionalne zróżnicowanie sytuacji finansowej gmin w warunkach dysproporcji rozwojowych w Polsce

• Authors: Małgorzata Wosiek

Title variants

EN

Regional Differences in Financial Condition of Communes in the Context of Developmental Disparities in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Gminy w regionach słabiej rozwiniętych (o niższym poziomie PKB na mieszkańca) cechuje wyższe uzależnienie od centralnie redystrybuowanych środków finansowych oraz na ogół niższy poziom zadłużenia. Obie charakterystyki są silnie związane z relatywnie niższą aktywnością inwe-stycyjną tych samorządów. Zwiększenie inicjatyw w zakresie modernizacji i unowocześniania lokalnych gospodarek przez samorządy wiąże się z poprawą ich potencjału dochodowego. Co prawda, w większości gmin położonych w słabiej rozwiniętych województwach relatywnie niższy udział zobowiązań pozostawia pewien margines na finansowanie takich przedsięwzięć długiem publicznym. Pamiętać należy, że margines ten jednak w ostatnich latach ulega systematycznemu zawężeniu. Sytuacja tych gmin sygnalizuje istotne zagrożenia, na przykład dla osiągania spójności społeczno-ekonomicznej, które powinny być także uwzględnione w pracach nad uregulowaniem kwestii dochodów i wydatków samorządowych.

EN

Communes in the less developed regions (with lower level of GDP per capita) are characterized by stronger dependence on central redistribution of financial resources and usually lower level of debt. Both features are strongly connected with relatively smaller investment activities of these self-governments. Increase of initiatives in the field of modernization of local economies by self-governments is connected with improvement of their income potential. Although relatively lower level of debt of most of the communes leaves some margin to finance such activities by public borrowing, it must be remembered that the margin during last years was systematically narrowing. Situation of the communes reveals some essential threats, for example to achieve socio-economic cohesion. The threats should be taken into account during the work on regulation of the self-governments’ incomes and spending issues.

Keywords

PL

sytuacja finansowa; zróżnicowanie regionalne; dysproporcje rozwojowe w Polsce

EN

Financial Condition; Regional Differences; Developmental Disparities in Poland

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2013
• Issue: 34
• Pages: 144-158

Contributors

author

Małgorzata Wosiek

• Katedra Teorii Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytet Rzeszowski

References

• Cierniak-Szóstak E., 2012, Instytucjonalne uwarunkowania spójności społeczno- -ekonomicznej [w:] Gospodarka Polski 1990–2011. Transformacja. Modernizacja. Spójność społeczno-ekonomiczna, t. 3: Droga do spójności społeczno-ekonomicznej, red. M.G. Woźniak, PWN, Warszawa.
• Cieślak-Wróblewska A., 2013, Kryzys dotyka też samorządy, „Rzeczpospolita” nr 21 (9445) z 25 stycznia.
• Cieślak-Wróblewska A., 2013, Samorządy tną wydatki, „Rzeczpospolita” nr 21 (9445) z 25 stycznia.
• Ćwikliński H., Ocena nowej roli władz publicznych w gospodarce – osiągnięcia i niedostatki, s. 9 [za:] ekonom.ug.edu.pl/web/download.php?OpenFile=271 (dostęp 1.08.2012).
• Finanse samorządów, Sprawozdania budżetowe za lata 1999–2011, Ministerstwo Finan-sów [za:] www.mf.gov.pl/index.php?const=5&dzial=229&wysw=4&sub=sub5 (do-stęp 5.02.2013).
• Gminowo, Projekt Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana, www.schuman.pl/gminowo (dostęp 6.07.2013).
• Gorzelak G., Jałowiecki B., 2010, Siły lokalne i regionalne [w:] Modernizacja Polski. Struktury. Agencje. Instytucje, red. W. Morawski, Wyd. Akademickie i Profesjonal-ne, Warszawa.
• Herbst M., 2012, Edukacja jako czynnik i wynik rozwoju regionalnego. Doświadczenia Polski w perspektywie międzynarodowej, Wyd. Naukowe „Scholar”, Warszawa.
• Karwińska A., 2008, Budowanie kapitału społecznego we współczesnej Polsce. Czynniki stymulujące i bariery [w:] Kapitały ludzkie i społeczne a konkurencyjność regio-nów, red. M. Szczepański, K. Bierwiaczonek, T. Nawrocki, Wyd. Uniwersytetu Ślą-skiego, Katowice.
• Kluza K., 2011, Dostępność finansowania dla samorządów w okresie spowolnienia gospodarczego w latach 2008–2010 [w:] Finanse publiczne a kryzys ekonomiczny, red. A. Alińska, B. Pietrzak, Wyd. CeDeWu, Warszawa.
• Kogut-Jaworska M., 2011, Wpływ spowolnienia gospodarczego na potencjał wydatkowy gmin (na przykładzie województwa zachodniopomorskiego), Zeszyty Naukowe PTE nr 10, Kraków.
• Mackiewicz M., Misiąg W., Tomalak M., 2007, Analiza i prognoza dochodów i wydat-ków publicznych Polski Wschodniej [w:] Ekspertyzy wykonane na zamówienie Mini-sterstwa Rozwoju Regionalnego na potrzeby opracowania Strategii Rozwoju Spo-łeczno-Gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020, t. I, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• Olechnicka A., 2004, Regiony peryferyjne w gospodarce informacyjnej, Wyd. Naukowe „Scholar”, Warszawa.
• Państwowa Komisja Wyborcza, www.pkw.gov.pl (dostęp 27.12.2011).
• Pypeć M., 2011, Zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego a ich rozwój [w:] Eko-nomiczne i prawne uwarunkowania i bariery redukcji deficytu i długu publicznego, red. J. Szołno-Koguc, A. Pomorska, Wyd. Lex Wolters Kluwer Business, Warszawa.
• Samoń D., 2011, Zadłużenie i wydatki samorządów w Polsce na tle UE, „Analiza FOR” nr 8.
• Stiglitz J.E., 2004, Ekonomia sektora publicznego, PWN, Warszawa.
• Ustawa z dnia 13.11.2003 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (DzU 2003 nr 203, poz. 1996).
• Ustawa z dnia 27.08.2009 roku o finansach publicznych (DzU 2009 nr 157, poz. 1240 z późn. zm.).
• Węziak-Białowolska D., 2010, Model kapitału intelektualnego regionu. Koncepcja po-miaru i jej zastosowanie, Oficyna Wydawnicza SGH w Warszawie, Warszawa.
• Wierzbicki Z., 2012, Makroekonomiczne konsekwencje zaostrzenia regulacji finanso-wych wobec JST, „Europejski Doradca Samorządowy” nr 3(22).
• Wosiek M., 2012, Kapitał intelektualny w rozwoju regionów Polski Wschodniej, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.