Stereotypy w przekładzie słowackich opowiadań "Bajki dla niegrzecznych dzieci i ich troskliwych rodziców" Dušana Taragela

• Authors: Buczek Marta

Title variants

SK

Stereotypy v preklade slovenských "Rozprávok pre neposlušné deti a ich starostlivých rodičov" Dušana Taragela

EN

Stereotypes in the translation of Slovak short stories under the title "Fairy Tales for Naughty Children and Their Caring Parents" by Dušan Taragel

• Languages of publication: PL

Abstracts

SK

Marta Buczek, autorka článku zaoberá sa problémom stereotypov v knihe slovenského spisovateľa Dušana Taragela pod titulom "Rozprávky pre neposlušné deti a ich starostlivých rodičov" publikovanej v roku 1997. Článok sa zameriava na pôvodný text a jeho poľský preklad uverejnený v roku 2005, ktorého autorom je Tomasz Grabiński. Zbierka rozprávok Dušana Taragela je zaujímavý príklad použitia stereotypov v literatúre. Autor používa dobre známe stereotypy a núti ich k plneniu úloh v rozpore s ich základnou sémantikou, čo vedie k transformácii jednotlivých zložiek stereotypov a zahŕňa nové atypické štrukturálne vzťahy. Rozprávky Taragela uskutočňujú špecifickú hru so stereotypami pomocou žánru grotesky. Zaujímavé je ako sú tieto translatologické problémy riešené v preklade. Autorka článku sa snaží odpovedať na otázku, čí stereotypy sú prekladateľné do iných jazykov, čí sú prekladateľné v akte kultúrnej komunikácie.

EN

The author of the article raises the problem of stereotypes in the Slovak collection of short stories book under the title "Fairy Tales for Naughty Children and Their Caring Parents" (1997) written by Dušan Taragel. The article focuses on the original text and its Polish translation by Tomasz Grabiński published in 2005. Dušan Taragel‘s short stories are an interesting example of using stereotypes in literature. He uses and forces well known sterotypes to perform tasks inconsistent with their basic semantics which leads to a transformation of the individual components of the stereotype and includes the new atypical structural relationships. Taragel’s short stories undertake a peculiar play with stereotypes using of the genre of the grotesque. An interesting matter is how the Polish translation deals with this and is carried out at all levels play. The article tries to answer the question if stereotypes may be translatable into the second language when the code changes, if they can be translatable in an act of cultural communication.

Keywords

PL

stereotyp i przekład; literatura słowacka; Dušan Taragel; Tomasz Grabiński; literatura słowacka w Polsce

SK

Stereotyp a preklad; slovenská literatúra; Dušan Taragel; Tomasz Grabiński; slovenská literatúra v Poľsku

EN

Stereotype and translation; Slovak literature; Dušan Taragel; Tomasz Grabiński; Slovak literature in Poland

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Przekłady Literatur Słowiańskich
• Year: 2013
• Volume: 4
• Issue: 1
• Pages: 224-240

Dates

published

2013-07-01

Contributors

author

Buczek Marta

• Instytut Filologii Słowiańskiej, Uniwersytet Śląski

References

• Bartmiński, Jerzy. „Podstawy lingwistycznych badań nad stereotypem — na przykładzie stereotypu matki”. Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne. Red. Janusz Anusiewicz, Jerzy Bartmiński. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, 1998. 63—83.
• Bartmiński, Jerzy. „Wybrane stereotypy ról rodzinnych.” Stereotypy mieszkają w języku. Studia etnolingwistyczne. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007.
• Grochowski, Grzegorz. „Stereotypy — komunikacja — literatura.” Stereotypy w literaturze (i tuż obok). Red. Włodzimierz Bolecki, Grzegorz Gazda. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2003.
• Gumul, Ewa. „Eksplicytacja a komunikatywność tekstu przekładu.” Przekład jako komunikat. Red. Piotr Fast, Wacław W. Osadnik. Katowice: Śląsk, 2006. 19—37.
• Kraskowska, Ewa. „Powieść o socjecie a stereotypy.” Stereotypy w literaturze (i tuż obok). Red. Włodzimierz Bolecki, Grzegorz Gazda. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2003.
• Mitosek, Zofia. Literatura i stereotypy. Wrocław—Warszawa—Kraków—Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1974.
• Panasiuk, Jolanta. „O zmienności stereotypów.” Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Red. Janusz Anusiewicz, Jerzy Bartmiński. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, 1998.
• Rusňák, Radoslav. „Typy modernej rozprávky (Naznačenie recepčných opôr a bariér vo vybraných textoch).” Moderná rozpravka a jej detská recepcia. Prešov: Prešovská univerzita, 2008.
• Stanislavová, Zuzana. Slovenská rozpravka a rozpravkári po roku 1989. Prešovská univerzita, 2009.
• Tokarz, Bożena. „Twórca — stereotyp — profilowanie, czyli literacka rzeczywistość alternatywna.” Stereotypy w literaturze (i tuż obok). Red. Włodzimierz Bolecki, Grzegorz Gazda. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2003. 161—172.

Identifiers

ISSN

1899-9417