“Legless Aphrodite” and “Hercules in a wheelchair”—About Disabled Women and Disabled Men Practicing Sport

• Authors: Jakub Niedbalski

Title variants

PL

„Afrodyta bez nogi” i „Herkules na wózku” – rzecz o niepełnosprawnych kobietach i niepełnosprawnych mężczyznach uprawiających sport

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Sport is one of the areas of social life where patterns of femininity and masculinity are defined. The body plays a basic role there, and competition almost always takes place with division into the sexes. Therefore, in the article I will raise the notions related to the non-standard bodies of a sportsman presented in the social space, with consideration of the division into the sexes. The sport body is a subject of interest as a product of socio-cultural practices. Hence, special attention is paid to the creation of particular categories and the relationships between them. The article raises the notions of changes that take place in the life of a physically disabled person which are caused by their engagement in a sports activity. The text is devoted to the problems of experiencing one’s corporeality, with division into the female and male body, and it serves to expose the similarities and differences of the sexes in sport for the disabled. Qualitative data are used in the research, collected through the technique of in-depth free interviews and observations conducted among the disabled who practice sports. Analysis and interpretation of the research material is performed in accordance with procedures of grounded theory.

PL

Sport jest jednym z tych obszarów życia społecznego, w którym definiowane są wzorce kobiecości i męskości. Ciało odgrywa w nim podstawową rolę, a rywalizacja odbywa się prawie zawsze z podziałem na płeć. W związku z tym w niniejszym artykule podejmuję kwestie związane z obecnością w społecznej przestrzeni nienormatywnego ciała sportowca z uwzględnieniem podziału na płeć. Przy czym ciało usportowione interesuje mnie tutaj jako przedmiot i wytwór społeczno-kulturowych praktyk. Dlatego szczególną uwagę zwracam na tworzenie określonych kategorii oraz relacji między nimi. Artykuł porusza zatem kwestie przemian dokonujących się w życiu osoby niepełnosprawnej fizycznie, które powodowane są jej zaangażowaniem w aktywność sportową. Tekst jest poświęcony problematyce doświadczania własnej cielesności, z podziałem na ciało kobiece i ciało męskie, i ma służyć wyeksponowaniu podobieństw oraz różnic sytuacji płci w sporcie osób niepełnosprawnych. W badaniach wykorzystane zostały dane jakościowe zdobyte za pomocą techniki pogłębionego wywiadu swobodnego, przeprowadzanego wśród osób niepełnosprawnych uprawiających sport. Analiza i interpretacja materiału badawczego prowadzone są zgodnie z procedurami metodologii teorii ugruntowanej.

Keywords

EN

Disability; Sport; Body; Sex; Femininity and Masculinity Patterns

PL

niepełnosprawność; sport; ciało; płeć; wzory kobiecości i męskości

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2016
• Volume: 12
• Issue: 4
• Pages: 144-159

Dates

published

2016-11-30

Contributors

author

Jakub Niedbalski

• University of Łódź

References

• Bauman, Zygmunt. 2012. Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności. Torun: Wydawnictwo Naukowe UMK.
• Bem, Sandra L. 2000. Męskość kobiecość. O różnicach wynikających z płci. Translated by S. Pikiel. Gdańsk: GWP.
• Biały, Rafał. 2011. “Ideał szczupłego i atrakcyjnego ciała w kulturze masowej.” Pp. 267-278 in Kultura fizyczna a kultura masowa, edited by Z. Dziubiński, M. Lenartowicz .
• Bourdieu, Pierre. 2005. Dystynkcja. Translated by P. Biłos. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Bourdieu, Pierre. 2004. Męska dominacja. Translated by L. Kopciewicz. Warsaw: Oficyna Wydawnicza.
• Brittain, Ian. 2012. From Stoke Mandeville to Stratford: A History of the Summer Paralympic Games. Champaign, IL: Common Ground Publishing.
• Cynarski, Wojciech J. 2011. “Samoidentyfikacja przez cielesność w dzisiejszej kulturze masowej.” Pp. 199-208 in Kulturze fizyczna a kultura masowa, edited by Z. Dziubiński, M. Lenartowicz. Warsaw: AWF J. Piłsudskiego w Warszawie, SALOS RP.
• Douglas, Mary. 2007. Czystość i zmaza. Translated by M. Bucholc. Warsaw: PIW.
• Gill, Diane L. 2007. “Gender and Cultural Diversity.” Pp. in Handbook of Psychology, edited by G. Tanenbaum. New York: Wiley.
• Glaser, Barney and Anselsm Strauss. 1967. The Discovery of Grounded Theory. Strategies for Qualitative Research. Chicago: Aldine Publishing Company.
• Goffman, Erving. 2005. Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości. Translated by A. Dzierżyński, J. Tokarska-Bakir . Gdansk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Golczyńska-Grondas, Agnieszka. 2014. Wychowało nas państwo. Recz o tożsamości wychowanków placówek opiekuńczo-wychowaczych. Cracow: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Habermas, Jurgen. 2003. Przyszłość natury ludzkiej: czy zmierzamy do eugeniki liberalnej? Translated by M. Łukasiewicz. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Hall, Ann. 2002. “The Discourse of Gender and Sport: From Femininity to Feminism.” Pp. 6-17 in Gender and Sport. A Reader, edited by S. Scraton, A. Flintoff . London, New York: Routledge.
• Hall, Ann. 1994. Feminism and Sporting Bodies. Champaign: Human Kinetics Press.
• Hammersley, Martyn and Paul Atkinson. 2000. Metody badań terenowych. Translated by S. Dymczyk. Poznan: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Hernik, Kamila. 2007. “Doświadczenie konwersji przez studentów Wydziału Aktorskiego Akademii Teatralnej w Warszawie.” Przegląd Socjologii Jakościowej 3(3):1-122. Retrieved March 17, 2016 (http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/volume5_pl.php).
• Howe, P. David. 2011. “Cyborg and Supercrip: The Paralympics Technology and the (Dis)Empowerment of Disabled Athletes.” Sociology 45(5):868-882.
• Jakubowska, Honorata. 2014. Gra ciałem. Praktyki i dyskursy różnicowania płci w sporcie. Warsaw: PWN.
• Jakubowska, Honorata. 2013. “Płciowe porządki – granice płci w sporcie według koncepcji Mary Douglas.” Człowiek i Społeczeństwo XXXVI(1):113-127.
• Jakubowska, Honorata. 2009. Socjologia ciała. Poznan: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Jakubowska, Honorata. 2008. “Ciało biologiczne w interakcjach społecznych: pomiędzy napiętnowaniem a akceptacją.” Kultura i Społeczeństwo 3:195-213.
• Konecki, Krzysztof. 2000. Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kowalik, Stanisław and Magdalena Miotk-Mrozowska. 2013. “Sport paraolimpijski a rozwój osób niepełnosprawnych.” Pp. 7-28 in Idee olimpijskie a kierunki rozwoju sportu osób niepełnosprawnych, edited by M. Wilski, J. Gabryelski . Poznan: AWF w Poznaniu.
• Mazur, Zuzanna. 2013. “Zróżnicowania i nierówności płciowe w sporcie.” Pp. 165-175 in Kultura fizyczna a różnice i nierówności społeczne, edited by Z. Dziubiński, M. Lenartowicz . Warsaw: AWF J. Piłsudskiego w Warszawie, SALOS RP.
• Melchior, Małgorzata. 1990. Społeczna tożsamość jednostki (w świetle wywiadów z Polakami żydowskiego pochodzenia urodzonymi w latach 1944-1955). Warsaw: Uniwersytet Warszawski ISNS.
• Mikołajczyk, Maria. 2004. “Sport i płeć a jakość życia.” Psychologia Jakości Życia 3(1):99-122.
• Organista, Natalia. 2013. “Nierówności płciowe w kulturze fizycznej na przykładzie organizacji sportowych.” Pp. 177-186 in Kultura fizyczna a różnice i nierówności społeczne, edited by Z. Dziubiński, M. Lenartowicz . Warsaw: AWF J. Piłsudskiego w Warszawie, SALOS RP.
• Rubin, Herbert J. and Irene S. Rubin. 1997. “Jak zmierzać do celu nie wiążąc sobie rąk. Projektowanie wywiadów jakościowych.” Pp. 201-224 in Ewaluacja w edukacji, edited by L. Korporowicz . Warsaw: Oficyna Naukowa.
• Rymarczyk, Piotr. 2012. “Kultura fizyczna w społeczeństwie nowoczesnym.” Pp. 108-120 in Socjologia kultury fizycznej, edited by Z. Dziubiński, Z. Krawczyk . Warsaw: Wydawnictwo AWF J. Piłsudskiego w Warszawie.
• Schneider, Manfred. 2003. “Erotyka sportu telewizyjnego. Uwagi na temat liturgii heroizmu na co dzień.” Pp. 79-94 in Media – eros – przemoc. Sport w czasach popkultury, edited by A. Gwóźdź . Cracow: Universitas.
• Young, Iris M. 1990a. Justice and the Politics of Difference. Princeton: University of Princeton Press.
• Young, Iris M. 1990b. Throwing Like a Girl, and Other Essays in Feminist Philosophy and Social Theory. Bloomington: University of Indiana Press.
• Wyka, Anna. 1993. Badacz społeczny wobec doświadczenia. Warsaw: PWN.
• Zdebska, Halina. 2013. “Wybrane uwarunkowania społeczne sportu kobiet.” Pp. 155-163 in Kultura fizyczna a różnice i nierówności społeczne, edited by Z. Dziubiński, M. Lenartowicz . Warsaw: AWF J. Piłsudskiego w Warszawie, SALOS RP.