Stan zaawansowania controllingu personalnego w Lasach Państwowych oraz kierunki jego rozwoju

• Authors: Nowak Marta , Sadowska Beata

Title variants

EN

The advancement of human resource controlling in State Forests and the directions of its development

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cel: Celem artykułu jest identyfikacja stanu zastosowania koncepcji controllingu perso-nalnego w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe (LP) oraz wskazanie kierunków jego rozwoju. Metodyka/podejście badawcze: Dokonano triangulacji metod badawczych oraz danych. Wykorzystano podejście ilościowe i jakościowe. Dokonano analizy źródeł wtórnych, prowadzono badania ilościowe pierwotne (metoda ankietowa), w wyniku analizy zaobserwowanych zjawisk dokonano syntezy wyników. Przedstawiono wytyczne dla LP (mapa controllingu personalnego) oraz wskazano na dalsze kierunki badań. Wykorzystano techniki graficznej prezentacji danych. Wyniki: LP ponoszą wysokie koszty administracyjne. Są to głównie koszty zarządzania zasobami ludzkimi. LP dysponują zasobami ludzkimi o wyjątkowym charakterze. Control-ling personalny nie jest znany, nie jest wykorzystywany w LP; występują pojedyncze zada-nia controllingu. LP rzadko sporządzają analizy struktur zatrudnienia czy budżety opera-cyjno-kadrowe; rzadko dokonują pomiaru dokonań oraz analizy wskaźnikowej w obszarze polityki kadrowej. LP nie są gotowe do wdrożenia controllingu personalnego. Ograniczenia badawcze: Niska zwrotność ankiet, specyfika gospodarki leśnej, mylenie pojęcia controllingu z kontrolą, brak motywacji do wdrażania zmian (monopol); centraliza-cja zarządzania, brak procedur delegowania zadań i odpowiedzialności. Implikacje praktyczne: Rekomenduje się: (1) wdrożenie controllingu personalnego w LP procesowo i hierarchicznie; (2) umiejscowienie controllera personalnego od poziomu makro – Generalna Dyrekcja LP do poziomu mikro – nadleśnictwo. Zaproponowano ogólny schemat procesu implementacji controllingu personalnego w nadleśnictwie, obejmujący pięć pod-stawowych etapów, które scharakteryzowano na poziomie ogólnym, a także autorską mapę procesu implementacji controllingu personalnego. Oryginalność/wartość: Zaprezentowano pierwsze w Polsce badanie dotyczące stanu zastoso-wania controllingu personalnego w LP. Poszerzono wiedzę dotyczącą implementacji control-lingu personalnego w jednostkach publicznych, które nie są nastawione na zysk. Na podstawie zidentyfikowanych luk, zaproponowano autorski model wdrożenia controllingu personal-nego w LP.

EN

Purpose: The paper aims to identify the advancement of the human resource controlling (human resource management control) concept in State Forests National Forests Holding (Pol. Lasy Państwowe – LP) and define the directions of its development and application. Methodology/approach: Triangulation of research methods and data was performed. Quantitative and qualitative approaches were used. Secondary sources were analyzed, quan-titative primary research was conducted (survey method), and as a result of analyzing the observed phenomena, the results were synthesized. Guidelines for LP are presented (map of personnel controlling), and further research directions are indicated. Graphical presenta-tions of data are used. Findings: The State Forests incur high administrative costs, particularly regarding human resource management costs. State Forests’ human resources are characterized by a unique character (forestry services). Human resource controlling is neither known nor used in State Forests, although some controlling tasks are performed. State Forests rarely analyze the employment structure or operational human resource budgets, and they rarely measure per-formance or analyze the indicators for human resource management policy. State Forests National Forests Holding is not currently ready to implement human resource controlling. Practical implications: We recommend: (1) Implementing human resource controlling in State Forests in a hierarchical and processual setting, (2) Creating the position of controller from the macro level (General Directorate of State Forests) to the micro level (Forest Dis-trict). We have developed a general scheme for implementing human resource controlling in a forest district that comprises five fundamental stages, which we explain briefly. We have developed our own map of the human resource-controlling implementation process. Originality/value: This is the first study in Poland on the status of implementing personnel controlling in LP, and it expands knowledge on the implementation of personnel controlling in non-profit public entities. Based on the identified gaps, our own model for implementing personnel controlling in LP is proposed.

Keywords

PL

controlling; controlling personalny; Lasy Państwowe; zasoby ludzkie; służba leśna; nadleśnictwo

EN

controlling/management control; human resource controlling/human resource control; State Forests; human resources; forest service; forest district

• Publisher: Stowarzyszenie Księgowych w Polsce (SKwP), Zarząd Główny, Rada Naukowa
• Journal: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Year: 2024
• Issue: 48(1)
• Pages: 29-48

Contributors

author

Nowak Marta

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wydział Zarządzania, Katedra Rachunku Kosztów, Zarządzania Podatkami i Controllingu

author

Sadowska Beata

• Uniwersytet Szczeciński, Wydział Ekonomii, Finansów i Zarządzania, Katedra Rachunkowości

References

• Adamowicz K., Szczypa P. (2014), Możliwości wykorzystania rachunkowości zarządczej w Lasach Państwowych, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 344, s. 13–24; https://doi.org/10.15611/pn.2014.344.01.
• Bellucci M., Simoni L., Acuti, D., Manetti G. (2019), Stakeholder engagement and dialogic accounting: Empirical evidence in sustainability reporting, „Accounting, Auditing and Accountability Journal”, 32 (5), s. 1467–1499; https://doi.org/10.1108/AAAJ-09-2017-3158.
• Brummet R.L., Flamholtz E.G., Pyle W.C. (1968), Human Resource Measurement – A Challenge for Accountants, „The Accounting Review”, 43 (2), s. 217–224.
• Chrzanowski T. (2016), Model edukacji leśnej społeczeństwa w Lasach Państwowych, „Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej”, 18 (2 [47]), s. 47–57.
• Donaldson T., Preston L.E. (1995), The Stakeholder Theory of the Corporation: Concepts, Evidence, and Implications, „Academy of Management Review”, 20 (1), s. 65–91; https://doi.org/10.5465/amr.1995.9503271992.
• Dyduch A. (2012), Budżetowanie kosztów w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 252, s. 88–103.
• Freeman R.E., Harrison J.S., Wicks A.C., Parmar B., de Colle S. (2010), Stakeholder theory: The state of the art, Cambridge University Press, New York; https://doi.org/10.1017/ CBO9780511815768.
• Goettsche M., Steindl T., Gietl S. (2016), Do Customers Affect the Value Relevance of Sustainability Reporting? Empirical Evidence on Stakeholder Interdependence, „Business Strategy and the Environment”, 25 (3), s. 149–164; https://doi.org/10.1002/bse.1856.
• Gołos P., Kaliszewski A. (2016), Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania realizacji publicznych funkcji lasu w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe, „Sylwan”, 160 (02), s. 91–99.
• Grzesiak L. (2018), Budżetowanie kosztów pracy jako narzędzie controllingu personalnego, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 97 (153), s. 31–44; https://doi.org/10.5604/01. 3001.0012.0354.
• Ignatowski R., Sadowska B., Wójcik-Jurkiewicz M. (2020), Oblicza raportowania w perspe- ktywie środowiskowej, Wydawnictwo Ius Publicum, Katowice.
• Jones T.M. (1995), Instrumental Stakeholder Theory: a Synthesis of Ethics and Economics, „Academy of Management Review”, 20 (2), s. 404–437; https://doi.org/10.5465/amr. 1995.9507312924.
• Kowalczyk M. (2015), Mierniki controllingu personalnego w jednostkach samorządu terytorialnego, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 399, s. 287–294; https://doi.org/10.15611/pn.2015.399.27.
• Kuźniarska A. (2018), Controlling personalny jako narzędzie wspomagające tworzenie zrównoważonego personelu w organizacji, „Humanizacja Pracy”, 4 (294), s. 31–45.
• Lipka A. (2016), Controlling dyskredytacji pracowników przez klientów (obszary, mierniki i wskaźniki, miejsce w controllingu, „Marketing i Rynek”, 3, s. 490–501.
• Lipka A. (2018), Możliwości wykorzystania narzędzi controllingu personalnego w zarządzaniu zorientowanym na zdarzenia krytyczne w życiu pracowników, „Prace Naukowe Uniwer-sytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 511, s. 144–153; https://doi.org/10.15611/pn.2018. 511.13.
• Lipka A. (2021), Controlling personalny. W kierunku zrównoważonego gospodarowania kapitałem ludzkim, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Nemś M., Sadowska B., Szczypa P. (2018), Parametry i zasady wyceny nieruchomości leśnych w rachunkowości, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 96 (152), s. 109–122; https://doi.org/10.5604/01.3001.0011.6173.
• Nesterak J., Nowak M., Kowalski M.J. (2020), Controlling personalny w praktyce przed- siębiorstw działających w Polsce, CeDeWu, Warszawa.
• Nieplowicz M. (2011), Controlling personalny, [w:] Nowak E. (red.), Controlling w działalności przedsiębiorstwa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Nowak E., Nowak M. (2021), Badania nad controllingiem w ośrodku wrocławskim. Perspektywa trzydziestolecia 1990–2020, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 45 (2), s. 85–101; https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.9564.
• Nowak M. (2007), Human resources risk analysis in human resources controlling, „Research Papers of Wroclaw University of Economics and Business”, 1175, s. 271.
• Nowak M. (2015), Controlling personalny w przedsiębiorstwie, Oficyna a Wolters Kluwer Business, Kraków.
• Nowak M. (2018a), Kierunek kariery zawodowej a koncepcje controllingu personalnego, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, (513), s. 293–303; https://doi.org/10.15611/pn.2018.513.27.
• Nowak M. (2018b), Planowanie, budżetowanie i pomiar dokonań w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi, [w:] Nowak E. (red.), Pomiar i raportowanie dokonań przedsię- biorstwa, CeDeWu, Warszawa, s. 177–199.
• O’Higgins E.R.E. (2010), Corporations, civil society, and stakeholders: An organizational conceptualization, „Journal of Business Ethics”, 94 (2), s. 157–176; https://doi.org/10. 1007/s10551-009-0254-2.
• Piłacik J. (2022), Pomiar kosztów społecznej odpowiedzialności Lasów Państwowych – zarys problematyki, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 66 (2), s. 105–116; https://doi.org/10.15611/pn.2022.2.08.
• Prończuk A. (2022), Human resource cost management in chosen European countries, [niepublikowana praca doktorska], Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wrocław.
• Sadowska B. (2016), Strategia Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe a zrów- noważony rozwój, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, (437), Wrocław, s. 393–401, https://doi.org/10.15611/pn.2016.437.38.
• Sadowska B. (2021), Koszty i model rachunku kosztów w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości” 45 (3), s. 233–253, https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.2353.
• Sadowska B. (2022), Społeczna odpowiedzialność Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, CeDeWu, Warszawa.
• Sadowska B., Szczypa P. (2018), Pomiar i wycena dokonań pozaprodukcyjnych funkcji lasu w systemie rachunkowości–wybrane elementy, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 97 (153), s. 99–113; https://doi.org/10.5604/01.3001.0012.0378.
• Sadowska B., Szczypa P., Nowak M., Adamowicz K. (2017), Forest education as the manifestation of entrepreneurship of the state forests national holding, „Intercathedra”, 33 (4), s. 121–127.
• Stańczyk S. (2016), Triangulacja – łączenie metod badawczych i urzetelnianie badań, [w:] Czakon W. (red.), Podstawy metodologii badań w naukach o zarządzaniu, Wydawnictwo Nieoczywiste, Warszawa, s. 243–265.
• Szadziewska A., Szychta A., Waniak-Michalak H. (2023), Pomiar realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju przez spółki notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w świetle wytycznych UNCTAD− ISAR, „Zeszyty Teoretyczne Rachun- kowości” 47 (3), s. 157–185; https://doi.org/10.5604/01.3001.0053.7700.
• Szramka H., Adamowicz K. (2017), Kierunki modyfikacji statusu Lasów Państwowych w Polsce, „Sylwan”, 161 (05), s. 355–364.
• Śmiałek-Liszczyńska P. (2022), Narzędzia kontrolingu wspomagające zarządzanie ryzykiem nadużyć pracowniczych [niepublikowana praca doktorska], Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Poznań.
• Śnieżek E. (2016), Raportowanie informacji o społecznej odpowiedzialności biznesu. Studium przypadku Lasów Państwowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 133–157; https://doi.org/10.18778/8088-561-5.
• Waniak-Michalak H. (2017), Porównywalność w czasie informacji o wynikach działalności społecznie odpowiedzialnej firm raportujących według zasad GRI, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 91 (147), s. 129–144; https://doi.org/10.5604/01.3001.0009.8027.
• Wszeborowska-Kludzińska J. (2020), Wpływ przywództwa i kultury organizacyjnej na wyniki finansowe [niepublikowana praca doktorska], Akademia Leona Koźmińskiego, Warszawa.
• All prizes in economic sciences. NobelPrize.org. Nobel Prize Outreach AB 2023. Fri. 3 Feb 2023; https://www.nobelprize.org/prizes/lists/all-prizes-in-economic-sciences (dostęp 3.02.2023). Becker S.G. (2023), Facts. NobelPrize.org. Nobel Prize Outreach AB 2023. Fri. 3 Feb 2023; https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/1992/becker/facts/ (dostęp 3.02.2023).
• Card D. (2021), Wykład noblowski, https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/ 2021/card/lecture/ (dostęp 3.02.2023).
• Card D. (2021), Facts. NobelPrize.org. Nobel Prize Outreach AB 2023. Fri. 3 Feb. 2023; https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/2002/card/facts/ (dostęp 3.02.2023).
• https://www.lasy.gov.pl (dostęp 8.03.2023).
• Kahneman D. (2023), Facts. NobelPrize.org. Nobel Prize Outreach AB 2023. Fri. 3 Feb. 2023; https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/2002/kahneman/facts/ (dostęp 3.02.2023).
• NobelPrize.org. Nobel Prize Outreach AB 2023. Fri. 3 Feb 2023; https://www.nobel-prize.org/nomination/economic-sciences/ (dostęp 3.02.2023).
• Thaler H.R. (2023), Facts. NobelPrize.org. Nobel Prize Outreach AB 2023. Fri. 3 Feb 2023; https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/2017/thaler/facts/ (dostęp 3.02.2023).
• Simon A.H. (2023), Facts. NobelPrize.org. Nobel Prize Outreach AB 2023. Fri. 3 Feb 2023; https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/1978/simon/facts/ (dostęp 3.02.2023).