Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2016 | 5 | 175-191

Article title

KRAJOBRAZ KULTUROWY DOLINY WARTY W OKOLICACH UNIEJOWA

Content

Title variants

EN
CULTURAL LANDSCAPE OF THE WARTA VALLEY NEAR UNIEJÓW

Languages of publication

PL EN

Abstracts

PL
Krajobraz kulturowy jest historycznie ukształtowanym fragmentem przestrzeni geograficznej, powstałym w wyniku oddziaływań przyrodniczych i kulturowych. Odzwierciedla on współżycie ludzi z przyrodą. W artykule przedstawiono krajobraz kulturowy fragmentu doliny Warty w okolicach Uniejowa oraz dokonano próby jego oceny. Analizowano formy użytkowania terenu i stopień antropogenicznego przekształcenia krajobrazu na podstawie oceny udziału linii prostej w panoramie. Kilka wieków użytkowania ukształtowało w dolinie Warty w okolicach Uniejowa harmonijny wiejski krajobraz kulturowy. Struktura użytkowania ziemi wykazuje dostosowanie do przyrodniczych elementów środowiska doliny. Największą powierzchnię zajmują grunty orne (37,5%) i lasy (36,2%). Łąki, tak charakterystyczne dla den dolinnych, stanowią 21%, a tereny zabudowane zaledwie 1,8% powierzchni. Najatrakcyjniejszy krajobraz dolinny został ukształtowany w obrębie terasy nadzalewowej niskiej. Występują tu największa mozaikowość użytkowania ziemi, długie miedze, liczne śródpolne zadrzewienia i szpalery drzew wzdłuż cieków wodnych. Przyrodniczo najcenniejsza jest terasa denna, pomimo dużego przekształcenia sieci rzecznej. W jej obrębie występują głównie łąki i lasy, zachowało się także najwięcej granic ekotonowych.
EN
Cultural landscape is a historically formed part of geographical space which emerged as a result of natural and cultural impacts. It reflects the co-existence of people and nature. The paper presents the cultural landscape of a part of the Warta valley near Uniejów and undertakes its evaluation. The analysis took into account the land use forms and the degree of anthropogenic transformation of the landscape. Several centuries of human habitation have created a harmonious rural culture landscape in the Warta valley in the Uniejów region. The land use structure shows adjustment to the natural elements of the valley. Arable land and forests take up the largest area – 37.5% and 36.2% respectively; meadows, which are so typical of river valleys, constitute 21%, and built up land – only 1.8% of the area. The most attractive landscape has formed above the flood plain, with mosaic-shaped land use forms, long baulks, groups of trees among the fields and rows of trees along water flows.

Year

Volume

5

Pages

175-191

Physical description

Dates

published
2016-11-30

Contributors

  • dr hab., prof. nadzw. UŁ, Katedra Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej Uniwersytetu Łódzkiego, 90-142 Łódź, ul. Kopcińskiego 31.

References

  • Armand D.L., Nauka o krajobrazie, PWN, Warszawa 1980.
  • Bogdanowski J., Problemy architektury krajobrazu rzecznego, [w:] J. Kułtuniak (red.), Rzeki. Kultura – cywilizacja – historia, t. 2, Śląsk, Katowice 1993, s. 61–75.
  • Borowska-Stefańska M., Zagospodarowanie terenów zagrożonych powodziami w Uniejowie, „Biuletyn Uniejowski” 2015, nr 4, s. 131–142.
  • Chmielewski T.J., Systemy krajobrazowe. Struktura – Funkcjonowanie – Planowanie, PWN, Warszawa 2012.
  • Czyż J., Forysiak J., Kamiński J., Klatkowa H., Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Dobra (587), PIG, Warszawa 2004.
  • Europejska Konwencja Krajobrazowa sporządzona we Florencji dnia 20 października 2000 r., Dz.U. Nr 14, poz. 98 z dnia 29 stycznia 2006 r.
  • Forysiak J., Rozwój doliny Warty między Burzeninem i Dobrowem po zlodowaceniu Warty, „Acta Geogr. Lodz.” 2005, Vol. 90.
  • Forysiak J., Kulesza M., Twardy J., Wpływ osadnictwa olęderskiego na sieć rzeczną i morfologię międzyrzecza Warty i Neru, [w:] E. Smolska, P. Szwarczewski (red.), Zapis działalności człowieka w środowisku przyrodniczym, t. III, Wydawnictwo Szkoły Wyższej Przymierza Rodzin, Warszawa 2007, s. 39–45.
  • Kamiński J., Forysiak J., Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Uniejów (588), PIG, Warszawa 2008.
  • Kistowski M., Bierna ochrona krajobrazu jako podstawa utrzymania korzystnych warunków życia człowieka, „Przegląd Przyrodniczy” 2010, t. XXI, z. 2, s. 18–30.
  • Kobojek E., Naturalne uwarunkowania równych reakcji rzek nizinnych na antropopresję na przykładzie środkowej Bzury i jej dopływów, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2009.
  • Kobojek E., Wpływ warunków klimatycznych na system fl uwialny i melioracje wodne w pradolinach w rejonie Łowicza i Koźmina (Polska Środkowa), „Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska” 2015, vol. 24(4), nr 70, s. 381–390.
  • Kopczyński K., Edukacyjne walory krajobrazu kulturowego, „Problemy Ekologii Krajobrazu” 2009, t. XXV, s. 53–62.
  • Kozłowski L., Rozłogi wsi jako treść krajobrazu, „Studia Obszarów Wiejskich” 2012, t. XXIX, s. 9–30.
  • Kucharski L., Barcka A., Chmielecki B., Flora starorzeczy w dolinie Warty – stan, zagrożenia oraz możliwości ochronnych, „Biuletyn Uniejowski” 2013, nr 2, s. 23–38.
  • Kurowski J.K., Ekologia i ochrona roślinności leśnej, EKO-GRAF Adam Świć, Łódź 2015.
  • Nowak-Rząsa M., 2010, Transformacja krajobrazów Polski – ocena kierunków i perspektywy rozwoju, [w:] D. Chylińska, J. Łach (red.), Studia krajobrazowe a ginące krajobrazy, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2010, s. 21–28.
  • Myga-Piątek U., Przemiany krajobrazów kulturowych w świetle idei zrównoważonego rozwoju, „Problemy Ekorozwoju” 2010, vol. 5, nr 1, s. 95–108.
  • Olaczek R., Antropogeniczne czynniki przekształcenia dolin rzecznych, [w:] J. Kułtuniak (red.), Rzeki. Kultura – cywilizacja – historia, t. 9, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 2000, s. 119–142.
  • Petera-Zganiacz J., Forysiak J., Historia rozwoju doliny Warty w basenie uniejowskim, „Biuletyn Uniejowski” 2012, nr 1, s. 23–41.
  • Richling A., Solon J., Ekologia krajobrazu, PWN, Warszawa 2002.
  • Tkocz J., Organizacja przestrzenna wsi w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1998.
  • Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 z późn. zm.).
  • Wejchert K., Elementy kompozycji urbanistycznej, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1884.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-80d794e5-0204-40a3-ab61-076c917ce2ff
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.