Lokalne społeczeństwo obywatelskie w regionie o nasilonych migracjach zagranicznych. Analiza wybranych aspektów na przykładzie woj. opolskiego

• Authors: Janusek-Krysińska Nikola , Riedel Rafał

Title variants

EN

Consequences of intensified foreign emigration for local civil society (on the example of Opole Voivodeship)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem badań, podjętym w niniejszym artykule, jest analiza konsekwencji nasilonych emigracji zagranicznych dla lokalnego społeczeństwa obywatelskiego w województwie opolskim. W oparciu o wybrane teorie emigracji związane z kapitałem społecznym, ustalono najważniejsze relacje występujące między tymi kategoriami. W opracowaniu uwzględniono przede wszystkim wpływ zagranicznych wyjazdów na sferę społeczną, na poziomie jednostki, rodziny i społeczności lokalnej, a także na wybrane aspekty demograficzne i gospodarcze. W pracy przedstawiono perspektywę rzeczywistą wyjazdów zarobkowych, opartą na danych statystycznych, raportach eksperckich i publikacjach naukowych oraz medialną, związaną z analizą dyskursu prasy regionalnej.

EN

The subject of research undertaken in this article is to analyze the consequences of intensified foreign emigration for local civil society in Opole Voivodeship. On the basis of selected theories of emigration related to social capital, the most important relationships existing between these categories has been established. This study considers, first and foremost, the impact of foreign emigration on the social sphere, at the individual, family and community level, and on selected demographic and economic aspects. The paper presents the real prospect of economic migration, based on statistical data, expert reports and scientific publications, as well as the prospect of media associated with the analysis of regional press discourse.

Keywords

PL

emigracja zagraniczna; emigracja zarobkowa; kapitał społeczny; lokalne społeczeństwo obywatelskie

EN

foreign emigration; labour emigration; social capital; local civil society

• Publisher: Uniwersytet Opolski, Instytut Politologii
• Journal: Border and Regional Studies
• Year: 2015
• Volume: 3
• Issue: 2
• Pages: 149-174

Dates

published

2015

Contributors

author

Janusek-Krysińska Nikola

• Uniwersytet Opolski, Instytut Politologii

author

Riedel Rafał

• Uniwersytet Opolski, Instytut Politologii

References

• Balicki, J., Stalker, P. (2006). Polityka migracyjna i azylowa. Wyzwania i dylematy. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Bourdieu, P. (1987). The forms of Capital. W: J.G. Richardson (red.), Handbook of Theory and Research for Sociology of Education. Greenwood, New York.
• Bourdieu, P., Wacquant, J.D.L. (1992). Zaproszenie do socjologii refleksywnej (przeł. A. Sawisz). Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Coleman, J.S. (1990). Foundations of Social Theory. Cambridge: The Belknap Press.
• Czapiński, J., Panek, T. (2006). Diagnoza społeczna 2005. Warunki i jakość życia Polaków. Warszawa: Vizja Press& IT.
• De Jong, G., Fewcett, J. (1981). Motivations for migration: an assessment and a valueexpectancy research model. W: G. De Jong, R. Gardner (red.), Migration Decission Making. Multidisciplinary Approaches to Microlevel Studies in Developed and Developing Countries. New York: Pergamon Press.
• Drozd-Piasecka, M., Wieruszewska, M. (2007). Dom, gospodarstwo domowe, miejsce życia codziennego. W: M. Wieruszewska (red.), Tu i tam. Migracje z polskich wsi za granicę. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, s. 96-118.
• Dybowska, J. (2013). Przemiany demograficzne w regionie o nasilonej migracji zagranicznej na przykładzie województwa opolskiego. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Fukuyama, F. (1997). Zaufanie. Kapitał społeczny a droga dobrobytu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Fukuyama, F. (2000). Kapitał społeczny. W: L.E. Harrison, S.P. Huntington (red.), Kultura ma znaczenie. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka.
• Górny, A., Stola, D. (2001). Akumulacja i wykorzystanie migracyjnego kapitału społecznego. W: E. Jaźwińska, M. Okólski (red.), Ludzie na huśtawce. Migracje między peryferiami Polski i Zachodu. Warszawa: Scholar.
• Granovetter, M. (1983). The Strength of the Weak Ties: A Network Theory Revised. Sociological Theory, nr 1.
• GUS (2013). Migracje zagraniczne ludności. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Warszawa: GUS.
• Hanszke, E. (2013). Praca za granicą nie służy rodzinie. Nowa Trybuna Opolska, nr 191.
• Harbison, S. F. (1981). Family Structure and Family Strategy in Migration Decission Making. W: G. De Jong, R. Gardner (red.), Migration Decission Making. Multidisciplinary Approaches to Microlevel Studies in Developed and Developing Countries. New York: Pergamon Press.
• Heffner, K., Solga, B. (1999). Praca w RFN i migracje polsko-niemieckie a rozwój regionalny Śląska Opolskiego. Opole: PIN – Instytut Śląski.
• Hefffner, K., Rauziński, R. (2003). Region migracyjny (wybrane aspekty demograficzne, społeczne i gospodarcze na przykładzie Śląska Opolskiego). Opole: Oficyna Wydawnicza PO.
• Hirszfeld, Z., Kaczmarczyk, P. (1999). Ekonomiczne i społeczne skutki migracji na poziomie mikrospołecznym. Prace migracyjne, nr 21.
• Iglicka, K. (2008). Kontrasty migracyjne Polski. Wymiar transatlantycki. Warszawa: Scholar.
• Jaźwińska, E. (2001). Migracja niepełna ludności Polski: zróżnicowanie międzyregionalne, W: E. Jaźwińska, M. Okólski (red.), Ludzie na huśtawce. Migracje między peryferiami Polski i Zachodu. Warszawa: Scholar, s. 101-124.
• Jończy, R. (2003). Migracje zarobkowe ludności autochtonicznej z województwa opolskiego. Studium ekonomicznych determinant i konsekwencji. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Jończy, R. (2006). Wpływ migracji zagranicznych na dysharmonię rozwoju
• województwa opolskiego (ze szczególnym uwzględnieniem rynku pracy). Opole: PIN – Instytut Śląski.
• Jończy, R. (2010a). Migracje zagraniczne z obszarów wiejskich województwa opolskiego po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Wybrane aspekty ekonomiczne i demograficzne. Opole-Wrocław: PIN – Instytut Śląski.
• Jończy, R. (2010b). Warunki powrotu zagranicznych emigrantów zarobkowych do województwa opolskiego (w kontekście niedopasowań strukturalnych na opolskim rynku pracy). Opole: Pro Media.
• Jończy, R. (2011). Zagraniczne migracje zarobkowe z województwa opolskiego w latach 2008-2010 oraz ich wpływ na opolski rynek pracy i sferę fiskalną samorządów terytorialnych. Diagnoza i rekomendacje w kontekście rozwoju regionu. Opole: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego.
• Jończy, R., Rokita-Poskart, D. (2012). Wpływ zagranicznych migracji zarobkowych na sytuację społeczno-demograficzną województwa opolskiego. Opole: Obserwatorium Integracji Społecznej Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej.
• Jończy, R. (red.), Rokita-Poskart, D., Tanas, M. (2013). Exodus absolwentów szkół średnich województwa opolskiego do dużych ośrodków regionalnych kraju i za granicę. Opole: PIN – Instytut Śląski.
• Jończy, R. (2013). Regionalne skutki odpływu ludności Polski w okresie transformacji (wnioski z badań własnych w regionie opolskim). W: M. Lesińska, M. Okólski (red.), Współczesne polskie migracje: strategie – skutki społeczne – reakcja państwa. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Kaczmarczyk, P. (2001). Uwarunkowania procesów migracyjnych z perspektywy społeczności „wysyłającej”. W: E. Jaźwińska, M. Okólski (red.), Ludzie na huśtawce. Migracje między peryferiami Polski i Zachodu. Warszawa: Scholar.
• Kaczmarczyk, P. (2005). Migracje zarobkowe Polaków w dobie przemian. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Kawczyńska-Butrym, Z. (2009). Migracje. Wybrane zagadnienia. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Kempny, M. (2004). O uwarunkowaniach dynamiki polskich przemian. W: H. Domański, A. Ostrowski, A. Rychard (red.), Niepokoje polskie. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Kłopocka, I. (2013). Małżeństwa Opolanom nie w głowie. Nowa Trybuna Opolska, nr 213.
• Kotras, M. (2004). Rola kapitału społecznego w procesie budowania społeczeństwa obywatelskiego. W: D. Walczak-Duraj (red.), Tożsamość kulturowa i polityczna Europy wobec wyzwań cywilizacyjnych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kowalczuk, K. (2013). Poakcesyjne migracje zarobkowe. Warszawa: CBOS. http://www.cbos .pl/SPISKO M.POL/2013/K_166_13.PDF (dostęp dnia: 10.09.2014).
• Krakowiak, T. (2004). O dwu-dyskursowych strategiach oporu wobec procesów integracyjnych w Europie. Przypadek dyskusji eksperckiej.W: D. Walczak-Duraj (red.), Tożsamość kulturowa i polityczna Europy wobec wyzwań cywilizacyjnych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kwiatkowska, A. (2010). Tożsamość na emigracji: czy tożsamość emigranta ma płeć? W: H. Grzymała-Moszczyńska, A. Kwiatkowska, J. Roszak (red.), Drogi i rozdroża. Migracje Polaków w Unii Europejskiej po 1 maja 2004 r. Analiza psychologicznosocjologiczna. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Landwójtowicz, P. (2011). Problemy rodzin doświadczających konsekwencji wynikających z zagranicznej migracji zarobkowej – raport z badań. W: D. Kroka, P. Landwójtowicz, B. Balicka-Błagitka (red.), Razem ale osobno. Poradnik dla osób doświadczających problemów spowodowanych migracją zarobkową. Opole: Wydawnictwo Vip4U, s. 9-21.
• Lee, E. (1966). A Theory of Migration, Demography, vol. 3 no. 1.
• Okólski, M. (2001). Mobilność międzynarodowa ludności Polski w okresie transformacji: przegląd problematyki. W: E. Jaźwińska, M. Okólski (red.), Ludzie na huśtawce. Migracje między peryferiami Polski i Zachodu. Warszawa: Scholar, s. 9-30.
• Osipowicz, D. (2001). Marginalizacja społeczna migrantów. W: E. Jaźwińska, M. Okólski (red.), Ludzie na huśtawce. Migracje między peryferiami Polski i Zachodu. Warszawa: Scholar.
• Portes, A., Sensenbrenner, J. (1993). Embaddedness and immigration: Notes on the social determinants on economic action. American Journal of Sociology, t. 98.
• ’Program’ (2014). Program Specjalnej Strefy Demograficznej w województwie opolskim do 2020 roku. Opole: Zarząd Województwa Opolskiego. http://www.ssd. opolskie.pl/page/file.php?id=128 (dostęp dnia: 26.04.2015).
• Putnam, R. (1995). Bowling Alon: America’s Declining of Social Capital. Journal of Democracy, vol. 6.1.
• Puzio-Wacławik, B. (2010). Społeczno-ekonomiczne skutki migracji Polaków po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe, nr 8, s. 179-193.
• Rauziński, R. (2002). Historyczne kształtowanie się procesów migracji zagranicznych (stałych i czasowych) na Śląsku Opolskim. W: K. Heffner (red.), Uwarunkowania rozwoju regionalnego województwa opolskiego ze szczególnym uwzględnieniem migracji zagranicznych. Opole: Wydawnictwo Instytut Śląski.
• Rokita-Poskart, D. (2012). Zróżnicowania społeczno-ekonomiczne we wsiach „migrujących” i „niemigrujących” (ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji demograficznej, poziomu życia, zatrudnienia i bezrobocia oraz aktywności gospodarczej mieszkańców). W: A. Rączaszek (red.), Demograficzne uwarunkowania rozwoju społecznego. Studia ekonomiczne 98. Katowice, s. 271-280.
• Rostropowicz-Miśko, M. (2007). Migracje ludności ze Śląska Opolskiego do Niemiec w latach 1989-2005: aspekty demograficzne, społeczne i ekonomiczne. Opole: Fundacja Nauki i Kultury na Śląsku.
• Rożnowski, B., Bryk, D. (2008). Stres emigracji zarobkowej i jego konsekwencje dla systemu wartości migrantów. W: M. Zięba (red.), Migracja – wyzwanie XXI wieku. Lublin: KUL, Lubelska Szkoła Biznesu, s. 127-152.
• Solga, B. (2002). Migracje polsko-niemieckie i ich konsekwencje społeczno-ekonomiczne na obszarach wiejskich Śląska Opolskiego. Opole: Wydawnictwo Instytut Śląski.
• Solga, B. (2013). Miejsce i znaczenie migracji zagranicznych w rozwoju regionalnym. Opole: Wydawnictwo Instytut Śląski.
• Soros, G. (1999). Kryzys światowego kapitalizmu. Zagrożenie dla społeczeństwa otwartego. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza.
• ’Strategia’ (2012). Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 r. Opole: Zarząd Województwa Opolskiego.
• Trigilia, C. (2001). Social Capital and Local Develoment. European Journal of Social Theory, 4(4).
• Trutkowski, C., Mandes, S. (2005). Kapitał społeczny w małych miastach. Warszawa: Scholar.
• Urząd Statystyczny w Opolu. (2012). Ludność, ruch naturalny i migracje w województwie opolskim w 2011 r. Opole: Urząd Statystyczny w Opolu.
• Urząd Statystyczny w Opolu. (2014). Rocznik statystyczny województwa opolskiego 2013. Opole: Urząd Statystyczny w Opolu.
• Walczak-Duraj, D. (red.). (2004). Tożsamość kulturowa i polityczna Europy wobec wyzwań cywilizacyjnych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Identifiers

EISSN

2353-3781